وزیر بهداشت گفت: در موج چهارم کرونا، متوسط کشوری میزان مرگ به بستری نسبت به موج سوم نصف شد؛ این هم ناشی از آن است که همکاران ما در یک سال گذشته به شدت ماهر شدند و موج چهارم با لطف خدا مدیریت شد.
دکتر سعید نمکی در ستاد استانی مقابله با کرونا در مشهد مقدس، ضمن تشکر از نهادهای همراه و همکار در مقابله با کرونا از جمله نیروهای بسیج به عنوان یار و همراه قدیمی و صمیمی به خصوص در طرح مزین به نام شهید والا مقام لشگر اسلام حاج قاسم سلیمانی، دستگاه های امنیتی و اجرایی، روحانیت، مردم و … گفت: با همه سلول هایم باید از مردم عزیز سرزمینی تشکر کنم که در اوج تنگدستی رعایتهای عظیم کردند؛ به عنوان مثال کسی که فقط یک دکه داشت و همه امیدش به درآمد از این دکه برای امرار معاش بود با درخواست ما دکه را بست، کسی که همه عمرش از یک کسب و کار جزیی اداره می شد و من چون کارگرزاده ام و می دانم که رنج معیشت برای خانواده ای که باید در شبانه روز کار کند تا آبرومندانه زندگی کند و امور معیشت بگذرد چقدر سخت است که برای یک ماه و چند هفته محل کسب و کار را تعطیل کند.
وی افزود: تشکر می کنم از عاشقان اهل بیت (ع) و مشتاقانی که امیدشان به این بود که دو سه روزی را وقت پیدا کنند و بیایند آستان مقدس امام رضا (ع) و دیگر اهل بیت (ع)، کسبه ای که در چنین شهرهای زیارتی امید به این داشتند زائری بیاید و کسب و کارشان بچرخد، اما تحمل کردند. ما با بسیاری از کشورهای دیگر فرق داشتیم همانطور که وزیر بهداشت این کشور با خزانه تهی و حداقل امکانات باید کارهای سنگین را اداره کند، مردم هم در تنگنای سخت اقتصادی کشور بودند؛ این مجموعه ای است از مسایل در هم تنیده که باید سپاسگزاری ویژه کنم از همه بزرگوارانی که در این راه کمک کردند.
وزیر بهداشت ادامه داد: از اینکه مردم در این ماه مبارک رمضان و لیالی قدر چه زیبا رعایت کردند باید تشکر کنم. چندی پیش یکی از رسانه های بیرونی دو عیب بر من گرفت که البته هر دو را سند افتخار خود می دانم و آن رسانه اسمش را می گذاشت عدم توفیق در مدیریت کرونا و آن را ناشی از دو چیز می دانست؛ یک اینکه ما در بحث کرونا تبعیت کردیم از فرمایشات مقام معظم رهبری و دوم اینکه ما در برگزاری مراسم دینی سخت نگرفتیم. واقعیت آن است که لیالی قدر را که نگاه می کنم و برگزاری عید فطر را مرور کردم، افتخار کردم به اینکه اعتماد کردم به جمعیت مذهبی و خواهش کردم که رعایت کنند. در خوزستان از شیوخ خواستیم ضیافت های سنگین عید فطر را مثل سالهای قبل برگزار نکنند که بالای ۹۰ درصد رعایت کردند. از روحانیت محترم اهل تسنن خواستیم که در برگزاری مراسم عید فطر همراهی بیشتری کنند و اکثریت این کار را کردند و خدا را شکر که چنین مردم و یاران همراهی در روزهای سخت اداره کشور داریم.
وی افزود: از بخش خصوصی نیز تشکر می کنم به خصوص در مدیریت کرونا و در بخش پزشکی و به خصوص در شهرستانی مثل مشهد و استان خراسان که کمک شایانی کردند.
وزیر بهداشت ادامه داد: قبل از اینکه موج چهارم بیاید و قبل از عید، دوستان دانشگاهی شاهدند که از آنها تقاضا کردم که خودتان را آماده کنید برای یکی از سنگین ترین امواج و طوفان هایی که می آید؛ چراکه وقتی دیدم ویروسی به نام ویروس انگلیسی نظام بهداشت و درمان انگلیس و اروپا و آمریکا را به زانو درآورد و مرگهای بالای چند هزار را رقم زد، یعنی ویروس بسیار چموش تر است چه در قدرت سرایت و چه در بیماری زایی و چه در مرگ و میر.
وی با اشاره به تلاش شبانه روزی برای مدیریت و مقابله با بیماری، گفت: برای ما و همکاران ما هم یک روز تعطیل و یک روز استرحت در این ۱۶ ماه نصیب نشد و همه را عاشقانه طی کردیم و خداوند هم نیروی مضاعفی داد.
وزیر بهداشت افزود: در این ایام چند کار ویژه کردیم که اگر عنایت پروردگار نبود هیچ کدام از اینها کارساز نبود. آنچه که ما را لحظه به لحظه در این شرایط بسیار سخت تحریم به سمت و سوی درست هدایت کرد، ذات الهی بود. در کنار آن همت و تلاش و مدیریت بی وقفه همکاران مان و همدلی و وفاق ملی که در کشور حاصل شد و رعایت مردم در همه امور. در موج چهارم که یکی از سهمگین ترین امواج بود و دنیا را به سختی گرفتار کرد راهکاری جدید را انتخاب کردیم و فهمیدیم که ویروس انگلیسی با ویروس ووهان به شدت متفاوت عمل خواهد کرد.
وی افزود: ما متوجه شدیم ویروس انگلیسی به شدت متفاوت از ویروس ووهان عمل میکند. بنابراین چند کار کلیدی کردیم. اول دستور دادیم هیچ دانشگاهی مریض غیر اورژانسی بستری نکند تا تخت کم نیاوریم. برآورد من و همکارانم این بود که اگر درست عمل نکنیم تخت کم میآوریم و آبرویی که برای جمهوری اسلامی در اوج تحریم کسب کردیم که هیچ بیماری در هیچ جایی بدون تخت نمانده، خدشه دار نشود.
نمکی ادامه داد: حتی حدود ۲۰۰ هزار افاغنه فاقد کارت را بستری و پذیرش کردیم. در وهله دوم اقدام دیگر مهم ما راه اندازی کلینیکهای سرپایی بود من در تاریخ ۱۰ دی ۹۹ به همکارانم گفتم که مراکز ۱۶ ساعته را با افت پیک قبل نه تنها تعطیل نمیکنید بلکه گسترش هم میدهید. خیلی وقت ها دوست دارم پیش بینی درستی نکنم اما میگویند به جنگ روباه با سلاح شیر برو؛ پس باید همه جوانب را بسنجم. بخش بهداشت به عنوان دروازه بخش درمان به صحنه آمد. سومین کار ما راه اندازی کلینیک سرپایی تزریق داروهای ضدویروسی و بستری موقت بود که در این بخش بار ۱۵۰ هزار مورد را که باید ۱۰ روز بستری میشدند از روی دوش بیمارستان برداشتیم. کل تختهای ما ۱۴۰ هزارتا است اگر ۴۶ هزار بیمار بر تخت خوابید، روزی ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار بیمار سرپایی هم داشتیم و ۱۵۰ هزار بیمار که باید در بیمارستان بستری میشد را با بستری موقت کنترل کردیم. اقدام بعدی ما راه اندازی کمیتههای ترخیص بود تا با مرخص شدن بیمار به شیوه هوم کر آنها را مدیریت کنیم.
نمکی گفت: بیرونیها نشستند برای ما مرگ برآورد کردند. در دسامبر برایمان روزی ۱۲۰۰ مرگ برآورد میکردند و برای آمریکا مرگ بالای ۲۰۰۰ نفر در روز و برای انگلیسیها مرگ بالای ۱۵۰۰ را پیشبینی کرد که هر دو مورد عدد مرگ از این فراتر رفت اما پیشبینی اش در مورد ما درست از آب درنیامد و دیدیم که چنین نشد؛ « مدعی خواست که از بیخ کند ریشه ما، غافل از آنکه خدا هست در اندیشه ما». این بار هم در این موج برآورد حداقل مرگ بالای ۷۰۰ مورد را در روز برای ما داشتند اما چنین نشد به فضل خداوند، هرچند که حتی یک مرگ هم برای ما زیاد است.
نمکی ادامه داد: خدا را شکر میکنم که این موج را که سهمگین ترین موج کرونای جهان بود با لطف خدا و تلاش همکاران و همدلی مردم کنترل کردیم و امروز هم روند افزایشی در هیچ استانی نداریم. میزان مرگ و میر در همه استانها نسبت به جمعیت بستری نسبت به موج سوم نصف شد و یکی از دلایل آن ماهر شدن همکاران ما در مدیریت بیماران بود.
وزیر بهداشت افزود: امروز می دانیم مدیریت بیمار کووید یعنی مراقبت درست. مدیریت و کنترل سرریز بیمار بستری، مراقبت از بیمار را افزایش میداد. خوشبختانه موج چهارم به خوبی مدیریت شد. روزی که از مجلس رای اعتماد گرفتم با مهندس موهبتی به شکل بی نام و نشان آمدم خدمت امام رضا (ع) و از او خواستم کمکم کند و دستگیرم باشد. من نه آقازاده بودم نه به جریان سیاسی خاصی وصل بودم. پدرم راننده کامیون و مادرم قالیباف بود. این بار هم نذر کرده بودم.
وی با اشاره به سابقه مدیریتی خود، تاکید کرد: از ۳۰ سال پیش در مدیریت نقاط مختلف بودم و این سرزمین را میشناسم. این که از عزیزان مرزبانی تقاضا میکنم بیشتر مواظب مرزها باشند مهم است. بیماری کووید هندی را در استانهایی از کشور داریم. موج ویروس انگلیسی ما را از سمت غرب گرفتار کرد و موج ویروس هندی از جنوب، جنوب شرق و شرق ما را گرفتار خواهد کرد. البته هنوز مطالعه درست و دقیقی از ویروس هندی نداریم اما رفتار ویروس هندی در هند و پاکستان نشان از چموشی بالا نیست چون هند و پاکستان را بارها دیدم، در ریشه کنی فلج اطفال در این کشورها به عنوان یکی از فرماندهان بودم. اما وقتی ویروس انگلیسی اروپا را از پا درآورد یعنی خیلی قدرتمند است.
نمکی افزود: هنوز نمیدانم رفتار ویروس هندی چگونه است. ویروس هندی به ایران پا گذاشته است اما به شیوههایی آن را مدیریت کردیم. بلایی که ویروس هندی سر هند و پاکستان آورده نفس گیر است و البته آمار و اطلاعات آن نیست که شما میشنوید. حتی چوب برای سوزاندن مردهها گیر نمیآید و اوضاع وخیم است. باید مراقب ورود ویروس موتاسیون یافته هندی باشیم. این پرچم افتخار مدیریت بیماری را باید با ژرف بینی نگاه داریم.
وی افزود: حاشیه شهر مشهد را مراقبت کنید که نقطه آسیب پذیر شما است. حاشیه شهر مشهد گرچه با کمک دوستان سپاه و بسیج متحول شد اما هنوز هم نگران هستیم؛ زیرا معتقدم حاشیه شهر مشهد یک جزیره ایزوله نیست و این جمعیت در زیر پوست مرکز شهر در رفت و آمد است. دستفروش مرکز شهر یا کارگر شمال شهر مشهد از حاشیه شهر میآید.
وزیر بهداشت گفت: بحث افاغنه را جدیتر ببینید. شاید جمعیت افاغنه ۲۵۰ هزار نفری بدون کارت داشته باشید اما کسی را به دلیل کارت نداشتن از خدمت رسانی محروم نکنید و حتی بدون کارت با تعریف شناسه مخصوص فرد را بررسی کنید، حتی یک نفر میتواند کانون آلودگی گسترده باشد. کلونیهایی که توسط افاغنه بدون کارت در ایران شکل گرفته است باید مورد توجه باشد.
نمکی در ادامه صحبت هایش درباره واکسیناسیون کرونا نیز گفت: واکسن هم مثل همه مقولهها که با درد و مشقت و حمله رسانهای از سوی داخل یا بیرون تحمل میکنیم، ادامه دادیم. شاعر میگوید ترسم از ترکان تیرانداز نیست، طعنه تیرآورانم میکشد. گاهی خودیها نمک به زخم ما میپاشند، همانها که خبر دارند که در چه شرایط سختی مملکت را اداره میکنیم. واکسن به حربه سیاسی بدل شده است و ۸۵ درصد واکسن دنیا را ۷ یا ۸ کشور دریافت کردند .دیروز خبرنگار سازمان بهداشت جهانی نظرم را درباره کووکس پرسید و گفتم کووکس درست است که یک ساز و کار درست بود اما درست عمل نکرد. درست است who یک سازمان جهانی و قابل قبول است اما نگذاشتند درست عمل کند و قدرت عملکرد درست نداشت و برخی کشورها واکسن را برای خودشان میخواهند و اگر سرریز و اضافهای داشت آن وقت برای بقیه خیرات و مبرات میکنند.
وی افزود: ما برای واکسن ۴ راه رفتیم؛ از اردیبهشت سال گذشته من دنبال واکسن هستم. بیش از ۳۰۰۰ صفحه مکاتبه کردیم، به همه رو انداختیم و با سختی پول ۱۶ میلیون و۸۰۰ هزار دوز واکسن کووکس را دادیم و در این راه رئیس جمهور، رئیس بانک مرکزی، وزیر امورخارجه و همه کمک کردند که واکسن از بیرون بیاوریم. بر اساس قولهایی که به ما داده بودند باید تا اسفند ۴.۵ میلیون دوز واکسن تحویل میگرفتیم که محقق نشد. پس از آن راه هموارتر شد و دیروز یک میلیون دوز واکسن وارد شد، امروز یک میلیون و ۴۵۰ هزار دوز وارد شد و تا آخر هفته بازهم واکسن به دستمان می رسد.
وزیر بهداشت گفت: ان شاءلله تا خرداد ماه ۱۴ میلیون جمعیت هدف یعنی جمعیت بالای ۶۰ سال و بیماران خاص و صعب العلاج را بر اساس سند ملی واکسینه می کنیم.
وی ادامه داد: راه دوم، تولید مشترک واکسن بود که با کوباییها در پاستور به خوبی پیش رفتیم و فاز سوم مطالعاتی رو به اتمام است تا از اوایل خرداد کار تولید را در کشور داشته باشیم. راه سوم تولید داخل بود چون اعتقاد دارم عزت ما این است که دست به بیرون دراز نکنیم ما کشور کم بضاعتی نیستیم، از سال ۱۲۹۹ انستیتو پاستور و از سال ۱۳۰۳ انستیتو رازی را داشتیم.
وزیر بهداشت گفت: در یک سال گذشته در حوزه واکسن راهی را رفتیم که در ۲۰ سال باید طی میشد و چه من باشم و نباشم این قطار در ریل خود افتاد و جمهوری اسلامی ایران در ۵ یا ۶ پلتفرم صاحب تکنولوژی ساخت واکسن کرونا شد. ما از اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد قرار بود به دریافت تولید داخل ورود کنیم و بخش قابل توجه تزریق واکسن را همین واکسنها تامین کند. یکی از دانشمندان ما تعریف میکرد در یکی از نشست های خارجی یکی از کشورهای عربی گفته بود که تنها ایران بود که راه درست را با تکیه بر تولید داخل پیش برد. در رابطه با واکسن سعی کنید برای واکسن اولویتها به درستی رعایت شود و مردم آواره نشوند. این زحمات حتی با دل شکستن یک پیر زن و پیرمرد از بین نرود. اطلاع رسانی تزریق باید به درستی طی شود.
