شاید بتوان گفت نوجوانی، دوران طلایی آموزش هر انسانی محسوب میشود چرا که در این دوران کسب مهارت، خلاقیت و مهمتر از همه تخیلات ما شکل میگیرد. با بهرهگیری از تخیل كه ضرورت اساسی خلاقیت است دنیایی بزرگ و پهناور در مقابل چشمان نوجوان گشوده میشود و او می تواند آزادانه خیالپردازی كند. معرفی بهترین رمانهای نوجوانان در جهت پرورش این حس تخیل است. رمانهایی که برای بزرگترها هم میتوانند جذاب باشند.
در تعریف نوجوانی آمده است: «نوجوانی، مرحلهی گذار رشد فیزیکی و روانی انسان است که میان کودکی و جوانی روی میدهد. این گذار، تغییرات زیستی، بلوغ جنسی، اجتماعی و روانشناختی را در برمیگیرد، هرچند که از میان اینها تنها تغییرات زیستی و روانشناختی را میتوان به آسانی اندازهگیری کرد.»
با توجه به این تعریف تئوریک، نوجوانی سن و عدد خاصی ندارد و سالهایی را شامل میشود که انسان میآموزد تا به دوران جوانی خود برسد. با توجه به اهمیت این دوران و رشد و پرورش تخیل در طلاییترین مرحلهی زندگی هر انسان، رمانهایی را به شما معرفی کردهایم که تاثیر بهسزایی در این بخش خواهند داشت.
۱. آرزوهای بزرگ
آرزوهای بزرگ (Great Expectations) یکی از همان کتابهایی است که در دوران نوجوانی باید خوانده شود. این کتاب سیزدهمین رمان چارلز دیکنز، نویسندهی مشهور انگلیسی است که به عنوان یکی از شاهکارهای ادبی در لیست پرفروشترین کتابهای تاریخ قرار گرفته است.
این داستان در ابتدا به صورت داستان دنبالهدار از دسامبر ۱۸۶۰ تا اوت ۱۸۶۱ میلادی در هفتهنامهی سراسر سال به چاپ رسید. آرزوهای بزرگ را شاید بتوان به نوعی زندگینامهی دیکنز دانست که در آن از تجربیات تلخ و شیرینش از زندگی سخن به میان آورده است.
چارلز جان هافم دیکنز؛ متولد ۷ فوریهی ۱۸۱۲ و درگذشتهی ۹ ژوئن ۱۸۷۰ است. او بزرگترین رماننویس انگلیسی است که به عقیدهی جیمز، نویسندهی معاصر: «از ویلیام شکسپیر به این سو، دیکنز تأثیرگذارترین نویسنده در زبان انگلیسی بوده است.»
راوی داستان آرزوهای بزرگ پسر ۷ سالهای به نام پيپ است که جریان زندگیاش را تا ۳۵ سالگی شرح میدهد. پیپ با خواهر و شوهرخواهر آهنگرش زندگی میكنند. آنها در یک کلبهی روستایی زندگی فقیرانهای دارند. پس از گذشت مدتی زنی میانسال و ثروتمند به نام خانم هاویشام از پیپ میخواهد تا گاهی اوقات برای حرف زدن و همنشینی به او سر بزند. اما هاویشام زنی بداخلاق است که در یک خانهی قدیمی، که در آن غم و اندوه گذشته موج میزند زندگی میکند. معشوقهی خانم هاویشام در قدیم و هنگام مراسم عروسی، او را ترک کرده است. این اتفاق سبب تنفر او از مردها شده است و میخواهد که از مردها انتقام بگیرد. خانم هاویشام دختر خواندهای زیبا، اما مغرور به نام استلا دارد و او را هم مثل خودش متنفر و کینهجو از مردان تربیت کرده است. پیپ بعد از مدتی رفت و آمد به این خانه عاشق استلای مغرور میشود. اما درست از زمانی که دخترک او را به خاطر شرایط زندگیاش تحقیر میکند، پیپ، آرزوهای بزرگی را در سر میپروارند.
در بخشی از کتاب آرزوهای بزرگ میخوانیم:
یک لحظه تونستم، چشم از عمو بردارم. در تمام این مدت، دو دستی پایهی میز را چسبیده بودم. اون بیچاره لیوانشو تو روشنایی میگرفت، میبویید و بالاخره با بیمیلی خورد. ناگهان، بدون این که صحبت بکنه در بهت فرو رفت. چند دفعه به این طرف و اون طرف برگشت و ناگهان، از جا برخاست و باشتاب به طرف در رفت و بعد از مدتی برگشت. در حالی که سرفههای دردناکی میزد، صورتش حالت عجیب و وحشتناکی پیدا کرده بود. به راحتی میشد پی برد که منگ شده بود.
۲. ماجراهای تام سایر
ماجراهای تام سایر، اثر مارک توین از رمانهای کلاسیک تاریخ ادبیات جهان است که بارها به زبانهای مختلف ترجمه و چاپ شده است. این رمان اثری شایسته دربارهی دوران خوش کودکی و شیطنتهای خاص آن دوران است.
داستان کتاب دربارهی تام، پسربچهی بازیگوشی است که بسیار ماجراجو است و این ماجراجوییها همیشه کار دستش میدهد. او با خالهاش پولی در روستــایی کنار رودخـانه میسیسیپی زندگی میکند. دوست صمیمی او هاکلبری فین است. هاک پسر بیقیدی است که خانواده مناسبی ندارد. یک شب که آنها در گورستان هستند اتفاق عجیبی میافتد که آنها نباید میدیدند. از آن لحظه آنها احساس وحشت کردند و قسم خوردند که ماجرا را به کسی نگویند.
مارک توین در مقدمهی این کتاب مینویسد: «بیشتر ماجراهایی که در این کتاب ثبت شدهاند در واقعیت اتفاق افتادهاند. یکی دوتا تجربهی شخصی خود من بوده، بقیه ماجراهایی که برای پسرهای همکلاس من رخ داده. شخصیت هاکلبری فین از یک آدم واقعی گرفته شده، تام سایر هم همینطور ولی نه از یک نفر. تام ترکیبی از خصوصیات و خلق و خوی سه پسربچه است که من میشناختم، در نتیجه از نظر ساخت، شخصیتی چندوجهیست».
این کتاب اولینبار توسط انتشارات ویندوس و چاتو در ژوئن ۱۸۷۶ در انگلستان و در دسامبر همان سال درآمریکا به چاپ رسید. در آن زمان بسیار مرسوم بود که نویسندگان آمریکایی (از جمله توین) اثر خود را ابتدا در انگلستان منتشر کنند تا کپیرایت انتشار آن در کشورهای مشترکالمنافع انگلستان را نیز به دست بیاورند. اما چاپ اثر در آمریکا بیش از حد انتظار توین طول کشید و در نتیجه نسخههای سرقتی اثر سر از کانادا درآورد.
در بخشی از کتاب تام سایر میخوانیم:
دوشنبه صبحها تام احساس بدبختى مىکرد. چون یک هفته عذاب مدرسه رفتن را پیشِرو داشت. در راه مدرسه دلش گرفته بود اما وقتی هاکلبرى فین را دید که به طرفش مىآمد چهرهاش باز شد. هیچکدام از پسرهاى دهکدهی سنپترزبورگ اجازهی بازى و حرف زدن با هاکلبری فین یتیم و بىخانمان را نداشتند. او پسرى بود بىعار و بیکار، خلافکار، بد دهان و خلاصه بد و به همین علت بود که بین بچهها جذبه داشت و گاهى مخفیانه پیش او مىرفتند و آرزو مىکردند که کاش جرئت او را داشتند و شبیه او بودند. خاله پالی هم شدیدا معاشرت و بازى با هک را غدغن کرده بود و درست به همین علت بود که هر وقت فرصتى دست میداد تام با هک بازى مىکرد. با اخلاق تام که آشنا شدهاید!
۳. بابا لنگ دراز
بابا لنگ دراز، یک رمان در سبک نامهنگارانه اثر جین وبستر نویسندهی آمریکایی است. این رمان اولینبار در سال ۱۹۱۲ منتشر شد. داستان دربارهی دختری جوان، بااستعداد و پر انرژی به نام جودی آبوت است، که مشغول تحصیل در کالج است. جودی در کودکی خانوادهاش را از دست داده است و از بچهگی با حمایت مردی خیر که تا به حال او را ندیده است زندگی میکند.
بابا لنگدراز ابتدا به صورت داستانی دنبالهدار در مجلهی آمریکایی خانهی بانوان منتشر میشد که سرانجام در سال ۱۹۱۲ به صورت کتاب درآمد و به فروش بالایی دست یافت. این کتاب تنها یک اثر داستانی ساده نبود، بلکه نیرویی محرکه برای بهبود وضعیت نگهداری از کودکان یتیم نیز شد. در سال ۱۹۱۴ نمایشنامه موفقی از آن با اقتباس خود وبستر بر روی صحنه رفت. در سال ۱۹۱۹ نیز فیلمی صامت با بازی مری پیکفورد از روی آن ساخته شد. وبستر در سال ۱۹۱۴ کتاب دشمن عزیز را به عنوان دنبالهای برای بابا لنگدراز منتشر کرد.
جین وبستر، متولد ۲۴ ژوئیهی ۱۸۷۶ و درگذشتهی ۱۱ ژوئن ۱۹۱۶ بود. او در روستای فردونیا ایالت نیویورک آمریکا بهدنیا آمد. مادرش آنی مافت وبستر خواهرزادهی مارک توین و پدر او چارلز لوتر وبستر مدیر مالی مارک توین و ناشر بسیاری از کتابهای وی بود. او تنها فرزند خانوادهای بود که به ادبیات و نشر اندیشه و فرهنگ توجه ویژهای داشتند.
در قسمتی از این کتاب میخوانیم:
بابا لنگ دراز عزیز، نزدیک دو ماه است که هیچ نامهای ننوشتهام و میدانم که نشانهی بیادبی من است. اما امسال تابستان کاری کردید که من شما را به اندازهی قبل دوست ندارم. میبینید چقدر رک حرفم را میزنم. نمیدانید چقدر حسرت خوردم وقتی که دعوت خانوادهی مکبراید به ارودگاه را نپذیرفتم. البته میدانم که شما قیم من هستید و هر چیزی را که بگویید من باید انجام دهم اما واقعا دلیل این کارتان را متوجه نمیشوم. این ارودگاه بهترین اتفاقی بود که میتوانستم در زندگیام داشته باشم. اگر من بهجای شما بودم میگفتم: خدا به همراهت دخترم همراه آنها برو و خوش باش، آدمهای جدید ببین و چیزهای جدید یاد بگیر. زندگی بیرون را تجربه کن و به اندازهی کافی استراحت کن تا برای یک سال تحصیلی سخت آماده شوی.
۴. ماهی سیاه کوچولو
ماهی سیاه کوچولو، یکی دیگر از همان داستانهایی است که باید در روزگار نوجوانی خواند. این کتاب نوشتهی صمد بهرنگی نویسندهی ایرانی است. او این داستان را در زمستان سال ۱۳۴۶ نوشت و انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آن را در سال ۱۳۴۷ با تصویرگری درخشان فرشید مثقالی منتشر کرد.
قصهی ماهی سیاه کوچولو در مورد ماهی کوچکی است که به عشق دیدن دریا خطر را به جان میخرد و سفری دور و دراز را با تجربههای متفاوت برای رسیدن به رهایی آغاز میکند. این اثر در عین سادگی پر از نکتههای آموزنده است. این کتاب برگزیدهی کودک در سال ۱۳۴۷ شد. همچنین جایزهی ششمین نمایشگاه کتاب کودک در بلون ایتالیا و دیپلم افتخار جایزهی دوسالانهی براتیسلاوای چکاسلواکی برای تصویرگری کتاب کودک را در سال ۱۹۶۹ دریافت کرده است.
صمد بهرنگی، متولد ۲ تیر ۱۳۱۸ در تبریز و درگذشتهی ۹ شهریور ۱۳۴۷ در رود ارس است. او آموزگار، منتقد اجتماعی، داستاننویس، مترجم و پژوهشگر فولکلور آذربایجانی بود.
در بخشی از کتاب ماه سیاه کوچولو میخوانیم:
همسایه به مادر ماهی کوچولو گفت: خواهر، آن حلزون پیچ پیچیه یادت میآید؟ مادر گفت: آره خوب گفتی، زیاد پاپی بچهام میشد. بگویم خدا چکارش کند! ماهی کوچولو گفت: بس کن مادر! او رفیق من بود. مادرش گفت: رفاقت ماهی و حلزون، دیگر نشنیده بودیم!
۵. شازده کوچولو
شازده کوچولو، شاهکار آنتوان دوسنت اگزوپری نویسندهی فرانسوی است که در سال ۱۹۴۳ منتشر شد و تبدیل به یکی از پرفروشترین کتابهای جهان شد که بیش از ۲۰۰ میلیون نسخه فروش داشته و به بیش از ۲۸۰ زبان و گویش ترجمه شده است. این کتاب در سال ۱۹۴۳ در نیویورک منتشر شد. همچنان از این کتاب سالی یک میلیون نسخه در جهان به فروش میرسد.
آنتوان دوسنت اگزوپری نویسنده و خلبان اهل فرانسه است که در سال ۱۹۰۰ میلادی متولد شد. اگزوپری تا قبل از جنگ جهانی دوم، خلبان تجاری موفقی بود؛ او با آغاز جنگ به نیروی هوایی فرانسه آزاد در شمال آفریقا پیوست. در ماه ژوئیه ۱۹۴۴ هواپیمای او در یک پرواز شناسایی بر فراز دریای مدیترانه ناپدید شد و احتمالا در همان زمان کشته شد.
این داستان که به سبک سوررئالیسم نوشته شده از دیدگاه یک کودک، که از سیارکی به نام ب ۶۱۲ آمده، پرسشگر سؤالات بسیاری از آدمها و کارهایشان است.
در بخشی از داستان میخوانیم:
در این هنگام بود که روباه پیدا شد. روباه گفت: سلام! شازده کوچولو سر برگرداند و کسی را ندید، ولی مودبانه جواب سلام داد. صدا گفت: من اینجا هستم، زیر درخت سیب. شازده کوچولو پرسید: تو که هستی؟ چه خوشگلی!
روباه گفت: من روباه هستم. شازده کوچولو به او تکلیف کرد که بیا با من بازی کن. من آنقدر غصه به دل دارم که نگو. روباه گفت: من نمیتوانم با تو بازی کنم. مرا اهلی نکردهاند. شازده کوچولو آهی کشید و گفت: ببخش! اما پس از کمی تامل باز گفت :اهلی کردن یعنی چه؟
۶. سپید دندان
سپید دندان رمانی اثر جک لندن نویسندهای آمریکایی است. این رمان در ابتدا به صورت پاورقی در مجلهی آوتینگ در سال ۱۹۰۶ منتشر شد. داستان در جریان تب طلای کلوندایک نوشته شد (به مهاجرت حدود صد هزار جویندهی طلا به منطقهی کلوندایک یوکان گفته میشود که بین سالهای ۱۸۹۶ و ۱۸۹۹ رخ داد. این منطقه در شمال غربی کانادا واقع است.) جک لندن زندگی سگی را که خون گرگی دارد دنبال میکند. او در این رمان به مسائل اخلاقی، تقابل وحشیگری و تمدن انسانی میپردازد. این رمان مکمل رمان دیگر جک لندن به نام آوای وحش است.
جک لندن (Jack London) نویسندهی سوسیالیست آمریکایی بود. کتابهای او مانند آوای وحش و گرگ دریا با استقبال خوانندگان روبهرو شد. او مدتی را به روزنامهفروشی، دریانوردی، کار در کارخانهی کنسروسازی و کارگاه لباسشویی پرداخت او از نخستین نویسندگان آمریکا بود که از راه نوشتن به ثروت زیادی دست یافت و در چهلسالگی، هنگامی که از راه قلم ثروتمند شده بود، در اثر سکتهی قلبی درگذشت.
در بخشی از این رمان میخوانیم:
سگماهی خاکستری در انتهای ماه دسامبر همراه همسرش کلوکوچ و پسرش میتساه عازم سفری از طریق رودخانه یخزده مکنزی شد. سورتمه بزرگی برای استفاده خود و همسرش آماده ساخت که سگهای بزرگ، آن را میکشیدند و سورتمه کوچکتری هم برای میتساه تهیه کرد و سگهای کوچک را به آن بست. سورتمه دوم، بیشتر شباهت به اسباب بازی داشت، ولی برای میتساه جوان که تازه قصد داشت جایی در دنیا بیابد، لذتبخش و عالی بود، به ویژه اینکه خودش مسؤولیت راندن سورتمه و هدایت سگها را بر عهده میگرفت.
۷. مزرعهی حیوانات
کتاب مزرعهی حیوانات یکی از آثار ماندگار جورج اورول، نویسنده و روزنامهنگار انگلیسی است. این کتاب در قالب داستانی نمادین بهطور غیرمستقیم اشاره به شرایط حاکم بر شوروی سابق دارد این رمان در طول جنگ جهانی دوم نوشته و در سال ۱۹۴۵ میلادی در انگلستان منتشر شد و در اواخر دههی ۱۹۵۰ میلادی به شهرت رسید. مشهورترین جملهی کتاب شعاری است که از تحریف شعار اولیهی جنبش یعنی: همهی حیوانات برابرند، به وجود آمده است.”همه برابرند اما بعضی برابرتر”
این کتاب دربارهی گروهی از جانوران اهلی است که در اقدامی آرمانگرایانه و انقلابی، صاحب مزرعه (آقای جونز) را از مزرعهاش فراری میدهند تا خود ادارهی مزرعه را به دست گرفته و برابری و رفاه را در جامعهی خود برقرار سازند. رهبری این جنبش را گروهی از خوکها به دست دارند، ولی پس از مدتی این گروه جدید نیز به رهبری خوکی به نام ناپلئون همچون آقای جونز به بهرهکشی از حیوانات مزرعه میپردازند و هرگونه مخالفتی را سرکوب میکنند.
در بخشی از کتاب مزرعهی حیوانات میخوانیم:
در یک سوی اصطبل بزرگ، بر روی جایی سکو مانند، میجر روی تختی از کاه، زیر فانوسی آویزان از یک تیر چوبی لم داده بود. او، خوکی دوازده ساله بود که این اواخر کمی چاق و چله هم شده بود ولی هنوز با ابهت به نظر میرسید و هرچند که دندانهای نیشاش را هرگز نکنده بودند، اما ظاهری خردمند و خیرخواه داشت. چندان طول نکشید که سر و کلهی بقیهی حیوانات هم پیدا شد که هرکدام به روشی خاص، جای راحتی برای خودشان پیدا کردند. اول از همه، سه سگ مزرعه آمدند. بلوبِل، جسی و پینچر. بعد، خوکها جلوی سکو و روی کاهها جا خوش کردند. مرغها بر لبهی پنجره و کبوترها بالبالزنان بر روی تیرهای سقف نشستند و گوسفندها و گاوها هم پشت سر خوکها جا گرفتند و مشغول نشخوارشان شدند.
۸. ماجراهای تنتن و میلو
ماجراهای تَنتَن، یک مجموعه ۲۴ گانه از آلبومهای کامیکس فرانسوی، بلژیکی ساخته شده که توسط کارتونیست بلژیکی به نام ژُرژ پروسپه رِمی، که با نام مستعار هرژه مینوشت، میباشد.
این مجموعهها یکی از محبوبترین کامیکهای اروپایی سدهی بیستم میلادی بودند. در سال ۲۰۰۷ یعنی یک سده پس از تولد هرژه در ۱۹۰۷، تنتن در بیش از ۷۰ زبان و بیش از ۲۰۰ میلیون نسخهی فروش چاپ شده بود و در رادیو، تلویزیون، تئاتر و فیلم مورد اقتباس قرار گرفته بود.
کتابهای تنتن و میلو نه تنها در ایران که در سراسر دنیا بسیار طرفدار داشت. داستانهای تنتن در واقع ترکیبی از چندین ژانر بود: ماجراجویانه، فانتزی، علمی و تخیلی. ماجراهای تنتن و میلو؛ شامل تاریخچهی زندگی هرژه، شکلگیری تنتن، مرور کلی بر داستانها، شخصیتها، موزه هرژه و سیر انتشار تنتن در ایران است.
۹. زنان کوچک
زنان کوچک، رمانی از لوییزا می الکات، نویسندهی آمریکایی است. این کتاب به بیش از ۵۰ زبان ترجمه شده است و محل اتفاق این داستان در شهر بوستون، ایالت ماساچوست آمریکا است و زمان این داستان در اواسط قرن نوزدهم است.
داستان در مورد زندگی ۴ خواهر به نامهای مگی، جو، بتی و ایمی مارچ است، که در واقع با الهام از زندگی واقعی خود نویسنده با سه خواهرش نوشته شده است.
چهار خواهر، در نبود پدرشان که به جنگ رفته است، نزد مادرشان زندگی میکنند. مگ زیباترین خواهرشان است، جو روحیاتی پسرانه دارد و بسیار بازیگوش است، بت نوازنده است و ایمی هنرمند دلربایی است. زندگی آنها از لحاظ مالی دچار دشواریهایی شده است از این رو خواهران برای کمک به معاش خانواده دست به کار میشود. این کتاب در سالهای ۱۸۶۸ و ۱۸۶۹ در دو جلد منتشر شد.
در بخشی از کتاب میخوانیم:
شب کریسمس بود و چهار دختر خانوادهی مارچ بیش از هر وقت دیگری فقر را احساس میکردند. با از دست رفتن ثروت خانواده و حضور آقای مارچ در جبههی جنگ، هیچکدام از دخترها انتظار هدیهی کریسمس را نمیکشیدند. با این حال دختر بزرگ خانواده، مگ، بدش نمیآمد یک جفت دستکش ابریشمی داشته باشد. دختر دوم، جو، که عاشق مطالعه بود دلش کتاب آندین و سینترام را میخواست. بت از نواختن پیانو لذت میبرد و نتهای تازهی موسیقی یادگیریاش را سرعت میبخشید. ایمی نیز که کوچکترین دختر خانواده بود، دلش برای مدادرنگیهای تازه پر میزد.
۱۰. هری پاتر و زندانی آزکابان
هری پاتر نام مجموعهای از رمانهای به سبک خیالپردازی به قلم نویسندهی انگلیسی، جی.کی. رولینگ است. این کتابها به شرح ماجراهای یک جادوگر نوجوان به نام هری پاتر به همراه بهترین دوستانش، رون ویزلی و هرماینی گرنجر، در مدرسهی علوم و فنون جادوگری هاگوارتز میپردازند.
هری پاتر و زندانی آزکابان، سومین کتاب از مجموعه رمانهای هری پاتر اثر جی.کی. رولینگ است. قصه از آنجا شروع میشود که بعد از اینکه عمه مارج وارد خانهی خالهی هری پاتر میشود با هری درگیری پیدا میکند و هری ناخواسته باعث اتفاق ناگواری میشود، عمه مارج باد شده و مانند بادکنکی به هوا میرود.
هری از خانه فرار میکند و منتظر اظهارنامه وزارت جادو میشود زیرا انجام جادو برای افراد زیر هفده سال ممنوع است و هری فقط ۱۳ سال سن دارد. اما او سرانجام میفهمد که سیریوس بلک کسی بوده که پدر و مادرش را به ولدمورت فروخته و اکنون از زندان فرار کرده و حالا دنبال اوست و به همین دلیل وزارت برای او حکم اخراج نمیفرستد تا بتواند در مدرسه هاگوارتز در امان باشد!
هری در سالی سخت قرار دارد که همواره باید مواظب باشد که مورد حمله سیریوس بلک قرار نگیرد. اما در پایان مشخص میشود که سیریوس بلک پدرخوانده اوست و دوست صمیمی پدرش و کسی که پدرش را به ولدمورت لو داده پیتر پتی گرو بوده که خودش را به شکل موشی در آورده بوده و از قضا موش خانگی رون ویزلی بهترین دوست هری بودهاست. اما درست وقتی که همه چیز درست میشود و سیریوس موش را به شکل عادی برمیگرداند و همه به اینکه به وسیله او بی گناهی سیریوس را ثابت کنند امیدوار میشوند همه چیز نقش بر آب شده و پیتر پتی گرو فرار میکند.
در بخشی از کتاب هری پاتر و زندانی آزکابان میخوانیم:
چندی نگذشته بود که درس دفاع در برابر جادوی سیاه درس محبوب همهی دانشآموزان شد. در این میان فقط دراکو مالفوی و دارو دستهاش پشت سرلوپین بدوبیراه میگفتند. هر بار که لوپین از جلوی مالفوی میگذشت او با صدای نسبتا بلندی زمزمه میکرد: رداشو ببین! سر و وضعش مثل جن پیریه که توی خونهی ما کار میکنه. اما هیچ کس دیگری به لباسهای وصلهدار و نخ نمای پروفسور لوپین توجه نمیکرد. کلاسهای لوپین هر بار مثل اولین جلسه جالب و دوستداشتنی بودند. بعد از لولوخرخرهها به درس کلاه قرمزیها رسیدند. آنها موجودات بدجنسی شبیه به جنها بودند و در جاهایی که خون و خونریزی زیاد بود کمین میکردند.
۱۱. آلیس در سرزمین عجایب
ماجراهای آلیس در سرزمین عجایب، کتابی است که لوئیس کارول در سال ۱۸۶۵منتشر کرد. این کتاب داستان خیالی سفر دختری به نام آلیس را تعریف میکند که به دنبال خرگوش سفیدی به سوراخی در زمین میرود و در آنجا با ماجراهای عجیبی روبهرو میشود.
ادبیات آمیخته به خیال داستان را شکل میدهند و مفاهیمی عمیق را در قالب داستان بیان میکنند. آلیس در سرزمین عجایب و ادامهی آن، که آن سوی آینه، نام دارد در طی یک قرن و نیم بیوقفه تجدید چاپ شده است.
چارلز لاتویج دادسون با نام مستعار لویی کارل متولد ۲۷ ژانویهی ۱۸۳۲ در دیرزبری و درگذشته ۱۴ ژانویهی ۱۸۹۸ در گیلدفورد، استاد ریاضیات کالج کرایستچرچ دانشگاه آکسفورد، کشیش، عکاس و نویسنده انگلیسی بود. او جزء بزرگترین نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان جهان به شمار میرود.
در بخشی از کتاب میخوانیم:
کرم ابریشم و آلیس مدتی در سکوت یکدیگر را برانداز کردند تا بالاخره کرم نیِ قلیان را از دهان درآورد و بیحال و خوابآلود رو کرد به آلیس. تو کی هستی؟ شروع دلگرم کنندهای برای گفتوگو نبود. آلیس من و من کرد که: راستش… درست نمیدانم قربان. یعنی نمیدانم الان کی هستم. یعنی… فقط میدانم صبح که بیدار شدم کی بودم. ولی از صبح تا حالا چند بار عوض شدهام. کرم ابریشم عبوس گفت: منظور خودت را توضیح بده. متأسفم قربان، ولی نمیتوانم منظور خودم را توضیح بدهم چون… چون من خودم نیستم. میفهمید؟ نمیفهمم.
۱۲. آنی شرلی
آن شرلی، نام یک شخصیت داستانی است که اولینبار در رمان آنی شرلی در گرین گیبلز ۱۹۰۸ نوشتهی لوسی ماد مونتگمری معرفی شد.
آن، در یتیمخانه بزرگ شده ولی در ۱۱ سالگی توسط خواهر و برادری سالخورده به نام ماریلا و متیو کاتبرت به سرپرستی قبول میشود و به گرین گیبلز در روستای اونلی میرود، آنی در آنجا بزرگ میشود، دوستان زیادی پیدا میکند، به دانشگاه و کالج میرود، ازدواج میکند.
از داستان آنی شرلی فیلمها و کارتونهای زیادی ساخته شده. مشهورترین این فیلمها ساختهی کمپانی سالیوان با بازی مگان فالوز و جاناتان کرومبی است. همچنین در سال ۲۰۱۷ سریالی از نتفلیکس با بازی امیبث مکنالتی و لوکاس جید زومن ساخته شد که فصل دوم آن نیز در ۶ ژوئیه ۲۰۱۸ منتشر شد.
لوسی مود مونتگمری، نویسندهی کتاب متولد۳۰ نوامبر ۱۸۷۴ و ۲۴ آوریل ۱۹۴۲ است که معمولا با نام ال.ام.مونتگمری (L.M. Montgomery) شناخته میشود. او نویسنده ای معروف و کانادایی بود که معمولا برای نوجوانان شعر و داستان کوتاه مینوشت.
در بخشی از کتاب آن شرلی، دختری با موهای قرمز میخوانیم:
آن همیشه شاگرد اول کلاس بود و علاقه زیادی هم به معلم شدن داشت. بعد از تمام شدن مدرسه، آن تصمیم گرفت در امتحان ورودی دبیرستان شرکت کند. روزی که نامه پذیرش آن از مدرسه معروف کویین به دستش رسید، ماریلا و متیو از شدت خوشحالی اشک شوق ریختند. در این سالها، این دو واقعا پدر و مادر آنه بودند. آن و گیلبرت، هر دو در امتحان اول شده بودند.
۱۳. سفرهای گالیور
کتاب سفرهای گالیور اثر جاناتان سوئیفت است. جاناتان سویفت، طنزنویس، شاعر و نویسندهی ایرلندی است. او وقتی سفرهای گالیور را نوشت، از ترس واکنشهای مردم به خصوص شخصیتهای سیاسی نامش را به عنوان نویسنده روی جلد کتاب نیاورد. سویفت زمانی که منشی یک شخصیت سیاسی بود، شروع به نوشتن مطالب طنزآمیز و طعنهآلود کرد که با استقبال خوبی مواجه شد.
رمان مشهور سفرهای گالیور سفرنامهای خیالی است که از زبان یک ناخدای خیالی به نام لموئل گالیور به زبان هزل و هجو بیان میشود. کتاب در چهار بخش نوشته شده است و هر بخش از داستان، یک سفر هیجانانگیز گالیور را بیان میکند. گالیور زندگی مرفهای داشت اما میخواست دنیا را بگردد و عاشق ماجراجویی بود، پس زندگی عادیاش را رها کرد و به دنبال تجربیات جدید به دریا رفت. معروفترین بخش از سفرهای گالیور، سفر به لیلیپوت است؛ در این داستان در اثر طوفانی شدید، کشتی گالیور غرق میشود و به جزیرهای میرسد که مردم ساکن آن جزیره، آدم کوچولوهای ۱۵ سانتی هستند که داستانهای جدیدی را برای گالیور رقم میزنند.
در بخشی از کتاب سفرهای گالیور میخوانیم:
در روز بیست و ششم ماه مارس ۱۷۰۳، دوباره به راه افتادیم. بعد از اینکه از راه دریایی ماداگاسکار گذشتیم، دوباره گرفتار توفان شدیدی شدیم. اینبار کاپیتان با تجربهی بیشتری کشتی را هدایت کرد و کشتی حتی یک خراش هم برنداشت. فقط دستگاههای اندازهگیری خراب شدند که آنها را همانطور رها کردند. به این ترتیب، دیگر نمیتوانستیم بفهمیم کجا هستیم. از همه نگرانکنندهتر این بود که ذخیرهی آب آشامیدنی ما مرتب کم میشد.
۱۴. قصههای مجید
قصههای مجید، عنوان مجموعه داستانی از هوشنگ مرادی کرمانی که در ۵ جلد چاپ و منتشر شده است. اولین جلد از این مجموعه در سال ۱۳۵۸ منتشر شده است. قصههای مجید بیش از ده سال پس از انتشار نخستین مجموعه و در سال ۱۳۶۴ کتاب برگزیدهی سال شد.
قصههای مجید دربارهی زندگی مجید و ماجراهایی است که برای او اتفاق میافتد. مجید نوجوانی است که پدر و مادر خود را از دست داده است و با مادربزرگش، بیبی زندگی میکند. در این داستانها مجید نوجوانی است که کتاب زیاد میخواند و انشاء وی خوب است و عاشق فیلم و سینما و بازیگری است و آرزوی نویسنده شدن دارد.
گفتنی است براساس مجموعه داستانهای قصههای مجید، یک مجموعه تلویزیونی به همین نام و به کارگردانی کیومرث پوراحمد ساخته شده است. این مجموعه شامل ۹ قسمت بود که در سال۱۳۷۱، عصرهای جمعه از تلویزیون پخش میشد.
در بخشی از کتاب میخوانیم:
گفتم بله بیبی، حق با توست چقدر خوب بود که من اصلا کله نداشتم هم خیال تو راحت بود و هم خیال من. کله داشتن هم تو این دور و زمونه باعث دردسره. کاش به جای کله یه خورده پول داشتم، بهتر نبود؟
۱۵. دور دنیا در هشتاد روز
دور دنیا در هشتاد روز، رمانی است به قلم ژول ورن، نویسندهی معروف فرانسوی که داستانی ماجراجویانه دارد. این کتاب اولینبار در سال ۱۸۷۳ به چاپ رسید.
از این رمان، فیلمی کمدی و ماجراجویانه و کارتونی دیدنی هم ساخته شده است. در این داستان جنتلمن انگلیسی با دوستان خود شرط میبندد که طی هشتاد روز دور دنیا را بپیماید، به این ترتیب عازم سفری پرماجرا و هیجانانگیز میشود. اتفاقات جالبی که در این سفر دور و دراز برای او و همراهانش میافتد، با چاشنی طنز و خنده و شوخی، این اثر را به یکی از پرمخاطبترین آثار ادبیات جهان تبدیل کرده است.
ژول گابریل ورن، متولد ۸ فوریه ۱۸۲۸ و درگذشتهی ۲۴ مارس ۱۹۰نویسنده، شاعر و نمایشنامهنویس فرانسوی بود که بیشتر شهرتش را مدیون نگارش کتابهای ماجراییاش است که دنیای داستانهای علمی و تخیلی را دگرگون کرد. ژول ورن پس از آگاتا کریستی، پر ترجمهترین آثار ادبی را در دنیا داشته است.
در بخشی از کتاب میخوانیم:
در سال ۱۸۷۲، در شھر لندن آقای فیلیس فاگ یکی از اعضای (کلوپ ریفورم) در خیابان (ساویل رو)، زندگی میکرد. کسی به درستی او را نمیشناخت، چرا که او ھرگز در مورد خویش چیزی نمیگفت. ولی قدر مسلم او یک انگلیسی بود، یک انگلیسی اصیل و خوش سیما. او ھرگز در بانک و فروشگاهھای شھر دیده نشده بود. در دنیای دریانوردان و ملاحان بیگانه بود. تاجر و بازرگان نبود. کشاورز نبود، دانشمند نبود. نویسنده نبود، و گویا شغل و پیشهای نداشت. تنھا چیزی که مردم شھر از او میدانستند این بود که او یکی از اعضای کلوپ ریفرورم است. آیا فیلیس فاگ ثروتمند بود؟ بله، مسلما. اما کسی نمیدانست که او این ثروت را از کجا به دست آورده است.
۱۶. مری پاپینز
مری پاپینز، داستان معروفی است نوشتهی پی.ال.تراورس نویسندهی انگلیسی که تاکنون اقتباسهای سینمایی زیادی از روی آن ساخته شده است.
داستان دربارهی مری پاپينز پرستار جديدی است كه برای نگهداری از بچههای خانم و آقای بانكس به خانهی آنها میآيد. او از لحظهی ورودش همه را دچار حيرت میكند. به جای راه رفتن، با باد به اين سو و آن سو میرود؛ خواستههايش را به راحتی به ديگران میقبولاند و در هر لحظه، ماجرايی غيرقابل تصور میآفريند.
پاما لیندن تراورس، داستاننویس، منتقد تئاتر، سفرنامهنویس، بازیگر، روزنامهنویس و سخنران استرالیایی، با خلق مجموعه داستانهای مری پاپینز، پرستاری اسرارآمیز با تواناییهای مافوق طبیعی، به شهرت رسید. این مجموعه شامل هشت کتاب است که از جملهی آنها میتوان مری پاپینز (۱۹۳۴)، مری پاپینز بازمیگردد ( ۱۹۳۵)، مری پاپینز در را باز میکند (۱۹۴۳)، مری پاپینز در پارک (۱۹۵۲) و مری پاپینز در آشپزخانه را نام برد. خانم تراورس داستانهای دیگری نیز برای کودکان و بزرگسالان نوشته است. والت دیسنی در سال ۱۹۶۴ ، از چهار داستان نام برده فیلمهای موزیکال تهیه کرد.
در بخشی از داستان میخوانیم:
در غروبی پاییزی هنگامی که جین و مایکل پشت پنجره به هوهوی باد شرقی گوش میدادند و منتظر بازگشت پدرشان بودند، شبحی را دیدند که شترق به دروازه خانهشان برخورد کرد. شبح زنی بود که با یک دست کلاهش را گرفته بود و با دست دیگر کیفش را، او مری پاپینز بود. پرستار جدید بچهها.
۱۷. ماجراهای هاکلبری فین
ماجراهای هاکلبری فین، رمانی اثر مارک تواین است که در سال ۱۸۸۴ برای اولینبار چاپ شد. این کتاب پس از رمان تام سایر منتشر شد.
هاکلبری فین، نوجوانی است که از پدری الکلی متولد میشود و بعد از چند سال، پدرش گم میشود بعد او با تام سایر دوست میشود. او را به بیوهای میسپارند. پدر هاکلبری فین بالاخره به روستایشان میآید و هاک را به کلبهای وسط جنگل میبرد. هاک پس از چند روز از آنجا فرار میکند.
مارک تواین در سال ۱۸۳۵ دیده به جهان گشود و در سال ۱۹۱۰ دار فانی را وداع گفت. نخستین اثر او با عنوان وزغ جهنده معروف ناحیه کالاوراس، سبب شهرتی غیرمنتظره برایش شد و باعث شد تا راه داستاننویسی را جدیتر ادامه دهد. مارک با دو اثر تام سایر و هاکلبرى فین به نویسندهاى جهانى مبدل شد و در سراسر دنیا شهرتی جهانی یافت.
در بخشی از کتاب ماجراهای هاکلبری فین میخوانیم:
سرم رو از پشت پرده بیرون آوردم و دیدم که یه سوراخ توی تشک درست کردن و پول رو گذاشتن اونجا و از اتاق بیرون رفتن. صبر کردم تا تعداد بیشتری از پلهها رو پایین برن و بعدش پول رو برداشتم و سریع رفتم توی اتاقم و به این فکر کردم که کجا قایمش کنم که دوک و پادشاه پیداش نکنن. آخر شب تصمیم گرفتم پول رو ببرم و یه جایی بیرون از خونه قایمش کنم که صدایی رو شنیدم. صدا داشت نزدیک و نزدیکتر میشد. باید سریع فکری میکردم. حالا چیکار کنم؟ پول رو توی تابوت پیتر گذاشتم و خودم هم سریع فرار کردم.
۱۸. جادوگر شهر اُز
کتاب مشهور جادوگر شهر از، اثر ال.فرانک باوم است. این کتاب که در ژانر کودک و نوجوان است از ۱۷ می ۱۹۰۰ در آمریکا منتشر شد.
لایمن فرانک باوم، نویسندهی کتابهای کودکان و روزنامهنگار آمریکایی خالق جادوگر شهر از میباشد. باوم، متولد نیویورک بود و در خانوادهای آمریکایی ثروتمند بزرگ شد. اما خود در چند پیشهای که انتخاب کرد ناموفق و حتی ورشکست شد و عاقبت پا به دنیای تئاتر گذاشت و توانست پیشرفت کند.
داستان از این قرار است که دختری به نام دوروتی که با عمه و عمو و سگش زندگی میکند، بر اثر گردبادی شدید خانهاش را از دست میدهد. هیچکس را هم به غیر از سگش نمییابد. او در شهری غریب، دوستانی پیدا و اتفاقات عجیب و شگفتانگیزی را دنبال میکند.
در بخشی از داستان میخوانیم:
در یک لحظه هولناک و طولانی دوروتی فکر کرد دیگر او را نخواهد دید، اما طولی نکشید که دماغ توتو از توی دریچه پیدا شد. شدت باد او را نگه داشته بود و نگذاشته بود بیفتد و او را به بالا رانده بود. دوروتی سینهخیز خودش را به دریچه رساند و سگ کوچک را بالا کشید و دریچه را محکم بست. در حالی که توتو را بغل کرده بود، بیحرکت روی کف اتاق نشسته بود و به صدای زوزه باد که از هر سو هجوم میآورد، گوش میداد. دخترک نمیدانست آخر و عاقبت کار به کجا خواهد کشید. آیا خانه به زمین خواهد افتاد و باد آن را تکه پاره و خرد خواهد کرد؟ اما وقتی دید هیچ حادثه هولناکی برایش پیش نیامده، ساکت شد و منتظر شد ببیند چه پیش خواهد آمد.
۱۹. کشتن مرغ مقلد
کشتن مرغ مقلد یا کشتن مرغ مینا، رمانی نوشتهی هارپر لی، نویسندهی آمریکایی در سال ۱۹۶۰ میلادی است. وی برای نوشتن این رمان در سال ۱۹۶۴ میلادی، جایزهی پولیتزر را به دست آورد. از زمان اولین انتشار تاکنون، بیش از ۴۰ میلیون نسخه از این کتاب به فروش رفته و به بیش از ۴۰ زبان ترجمه شده است.
تیراژ نخستین چاپ این رمان ۵ هزار نسخه بود و با وجود برخورد با مسائل جدی مانند تجاوز به عنف و نابرابری نژادی، این رمان برای گرما و طنز آن مشهور است.
هارپر لی، نویسندهی کتاب در ۱۹۲۶ در مونروویل آلاباما در آمریکا به دنیا آمد. پدرش وکیلی معروف بود و خودش هم تحصیلاتش را در رشتهی حقوق در دانشگاه آلاباما گذراند. در سال ۱۹۵۰ میلادی به نیویورک رفت و تا پیش از شروع کار نویسندگی، در یک موسسه هواپیمایی کار میکرد.
هارپر لی از مرغ مینا به عنوان نماد معصومیت استفاده کرده است. رمان کشتن مرغ مینا از زبان دختری به نام اسکات فینچ روایت میشود که دختر وکیل سفیدپوستی به نام آتیکاس فینچ است که دفاع از جوان سیاهپوستی به نام تام رابینسون را که به اتهام ناروای تجاوز به یک دختر سفیدپوست در در شهر کوچکی به نام میکوم، آلاباما محاکمه میشود، به عهده میگیرد.
در سال ۱۹۶۲ میلادی، رابرت مولیگان فیلمی را با همین نام از روی آن ساخت. در نظرخواهیهای عمومی، همواره از فیلم کشتن مرغ مقلد به عنوان یکی از محبوبترین فیلمهای تمام عمر تماشاگران سینما نام برده میشود.
۲۰. کتاب دزد
کتاب دزد، عنوان کتابی با داستانی تکاندهنده و شگفتانگیز از جنگ است، جنگی که بنیان خانواده را از جا میکند و جز ویرانی، مرگ و آوارگی چیزی به جا نمیگذارد اما در همهی تیرگیها باز هم امید هست و دختری که علیرغم همهی تلخ کامیها با پناه بردن به دل کتابها، دنیایی زیبا و دور از هیاهوی مرگ و ویرانی برای خود خلق میکند.
این کتاب اولین اثر از زوساک، نویسندهی استرالیایی است. او در سال ۱۹۷۵ میلادی در سیدنی متولد شد و تا به امروز چندین رمان متفاوت منتشر کرده است. برخی از رمان های این نویسنده در میان آثار پرفروش زبان انگلیسی بودهاند و توجه منتقدان و جوایز ادبی را به خود جلب کردهاند.
بریان پرسیوال، کارگردان مطرح انگلیسی در سال ۲۰۱۳ براساس داستان این رمان، فیلمی به اسم The Book Thief را ساخت که جنجالهای زیادی را به وجود آورد. موضوع این فیلم در ارتباط با از بین بردن یهودیها و کمونیستها توسط هیتلر است.
در قسمتی از این کتاب میخوانیم:
با چرخدستی چیزهایی را که قرار بود سوزانده شوند آورده بودند. آنها را وسط میدان شهر تلنبار کرده و با چیزی که بوی شیرینی داشت خیس کرده بودند. کتابها و نوشتهها و سایر چیزهای سوزاندانی که سر میخوردند و پایین میافتادند، بار دگیر میان توده آتش افکنده میشدند. توده از دور شبیه آتشفشان بود. یا شبیه چیزی عجیب و بیگانه که به شکلی معجزهآسا وسط شهر فرود آمده و لازم است هرچه زودتر خاموش شود.
۲۱. پیتر پن
جیمز متیو بری، نویسندهی کتاب پیتر پن، ۴۲ ساله بود که برای اولینبار شخصیت پیتر پن را در کتابی به نام پرندهی سفید کوچک در سال ۱۹۰۲ میلادی خلق کرد. او در واقع شخصیت پیتر را براساس برادر بزرگترش دیوید نوشت؛ پسری که هرگز بزرگ نشد. دیوید یک روز قبل از تولد ۱۴سالگیاش براثر سانحهای در اسکیت روی یخ درگذشت. داستان پیتر پن اولینبار در سال ۱۹۰۴ میلادی به صورت نمایش در لندن به روی صحنه رفت و در سال ۱۹۱۱ به شکل کتاب داستان درآمد.
در سال ۱۹۲۹ میلادی جی.م.بری، همهی حقوق نشر پیتر پن را به بیمارستان کودکان خیابان گریت اورمند هدیه کرد. در سال ۱۹۸۷ میلادی، یعنی پنجاه سال پس از مرگ بری، حق نشر منقضی شد ولی سال بعـد مجلس در کاری بینظیر حق تألیف همهی نسخ پیتر پن را به بیمارستان بازگرداند. به این ترتیب کودکان بیمار تا زمانی که این بیمارستان دایر است، همچنان از نعمت استعداد ذاتی بری بهرهمند خواهند شد.
داستان پیتر پن، دربارهی پسری است که هیچگاه بزرگ نمیشود و شبی که پدر و مادر وندی، مایکل و جان خانه نیستند، از پنجره وارد اتاق بچهها میشود و آنها را به سرزمین نورلند دعوت میکند. آنها پروازکنان به همراه پیتر پن به جزیرهای میروند که همان نورلند است و با پسرانی که گمشدهاند، زندگی میکنند. وندی برای این پسربچهها مادری میکند و برایشان قصه تعریف میکند تا این که …
در بخشی از کتاب پیتر پن میخوانیم:
وقتی که نزدیک جزیره شدند، انفجاری بزرگ همه جا را تکان داد. بچهها فریاد زدند: چه اتفاقی افتاد؟ پیتر پن گفت: اینها دزدان دریایی هستند که رهبرشان کاپیتان هوک است. کاپیتان هوک از من متنفر است، زیرا من دست او را قطع کردهام و یک تمساح آن را برداشته است.
۲۲. دنیای سوفی
دنیای سوفی، یک رمان فلسفی اثر یوستین گردر نویسندهای نروژی است که در سال ۱۹۹۱ میلادی در نروژ منتشر شد. این اثر داستانی است که تاریخ فلسفه را به زبان ساده برای نوجوانان تشریح میکند. این کتاب تاکنون به ۵۹ زبان ترجمه شده و علاوه بر نوجوانان، توجه بزرگسالان را هم بهخود جلب کرده است. یوستین گردر در رشتهی فلسفه، الهیات و ادبیات از دانشگاه اسلو فارغالتحصیل شد و سپس به مدت ده سال به تدریس تاریخ عقاید در دبیرستانها پرداخت و پیوسته در فکر متن فلسفی سادهای بود که به درد شاگردان جوانش بخورد و چون متن مناسبی نیافت نهایتا کتاب دنیای سوفی را در سال ۱۹۹۱ نوشت. این کتاب با استقبال بسیاری روبهرو شد و بیش از ۴۰ میلیون نسخه از آن در سراسر جهان به فروش رفته است.
داستان در مورد دختری به نام سوفی است که در آستانهی پانزده سالگی نامههای جالب و نوارهای ویدئویی از شخصی به نام آلبرتو ناکس دریافت میکند که در آنها سؤالات جالبی مانند جهان چگونه پدید آمده است؟ که آغازگر راه آموزش تاریخ فلسفه است، مطرح میکند. این نامهها در ابتدا مطالبی در خصوص یونان باستان، سقراط و سؤالات اساسی زندگی بشری را عنوان میکند. پس از دریافت چند نامه سوفی و آلبرتو یکدیگر را ملاقات میکنند. موضوع صحبتهای آنان عمدتا نظریات فلاسفهی یونان باستان، امپراتوری روم، قرون وسطی، رنسانس، عصر روشنگری و موضوعاتی چون انقلابهای بزرگ و تا مسائل امروز بشری است.
در بخشی از کتاب میخوانیم:
سوفی عزيز، مطلب من اين است که تو نبايد در زمرهی اين آدمهایی باشی که دنيا را به منزلهی يک امر بديهی پذيرفتهاند و میپذيرند. به منظور احتياط، ما پيش از آن که به درس فلسفه خودمان بپردازيم، چند ورزش ذهنی مطرح میکنيم. تصور کن که در روزی آفتابی به گردش در جنگل رفتهای. ناگهان يک سفينهی فضایی بر سر راه خود میبينی. يک آدم مريخی از آن فرود میآيد، جلوی تو سبز میشود و به ورانداز کردنت میپردازد…در اين لحظه چه چيزی به ذهن تو میرسد؟ اوه، اهميت چندانی ندارد. اما آيا هرگز از اين مطلب حيرت نکردهای که تو خودت نيز يک آدم مريخی هستی؟ البته احتمال اينکه انسان با موجودی از يک سيارهی ديگر برخورد کند بسيار اندک است، اين را قبول دارم. اما میتوان تصور کرد که تو، خودت با خودت برخورد کنی و رودررو شوی. ممکن است که تو لحظهای توقف کنی و ناگهان خود را ديگری تصور کنی. اين اتفاق ممکن است، مخصوصا که در طول گردشی در جنگل به انسان دست دهد.
۲۳. ماجراهای پینوکیو
پینوکیو، رمانی ایتالیایی به قلم کارلو کلودی در قرن نوزدهم است. شخصیت اصلی این رمان، آدمکی چوبی به نام پینوکیو است که دماغ چوبی او، مشخصهی اصلی این شخصیت تخیلی است. ماجراهای پینوکیو در ایتالیا چنان مورد استقبال قرار گرفت که تدریس بخشهایی از آن، جزء برنامهی مدارس آن کشور قرار گرفته است.
داستان دربارهی یک عروسک چوبی به نام پینوکیو است که پیرمردی نجار، به نام پدر ژپتو، قصد دارد این عروسک چوبی ماجراجو را وارد زندگی انسانها کند. پینوکیو عوض مدرسه رفتن و حرفگوش کردن از دست پدرش ژپتو فرار میکند و سر و کارش به گربه و روباه مکار میافتد.
کارلو لورنزینی، با نام ادبی کارلو کلودی، نویسندهی معروف ایتالیایی است که در سال ۱۸۲۶ در فلورانس ایتالیا به دنیا آمد. او در نوجوانی وارد مدرسه علوم دینی شد و تا ۱۷ سالگی در آنجا تحصیل کرد. کلودی کار خود را ابتدا به عنوان یک روزنامهنگار شروع کرد و به یک منتقد و روزنامهنگار موفق تبدیل شد. کلودی زمانی که ۳۵ سال داشت، روزنامهنگاری را رها کرد و مشغول به کار ویراستاری و ترجمه شد. او افسانههای مختلف و معروفی مانند شنل قرمزی و زیبای خفته را برای اولینبار به زبان ایتالیایی ترجمه کرد. در همان زمان بود که متوجه شد به کتابها و نشریات کودکان علاقه دارد. سال ۱۸۸۱ پایهی اولین مجلهی ایتالیایی کودکان را پیریزی کرد و نخستین بخش از ماجراهای پینوکیو را در آن منتشر کرد که توانست به موفقیت چشمگیری دست پیدا کند. کلودی در سال ۱۸۹۰ در زادگاهش، فلورانس درگذشت.
۲۴. چارلی و کارخانهی شکلاتسازی
چارلی و کارخانهی شکلاتسازی کتابی از رولد دال است که توسط انتشارات کتابهای پنگوئن منتشر شد و از روی آن فیلم چارلی و کارخانهی شکلاتسازی به کارگردانی تیم برتون ساخته شده است.
داستان این کتاب دربارهی کودک فقیری است که بسیار به خوردن شکلات علاقه دارد او روزی کارت شانس بازدید از کارخانهی شکلاتسازی که متعلق به شخصی به نام ویلی وانکا است را به دست میآورد.
در این کتاب، رولد دال به نمایش فقر و خلق امید در این چنین زندگیهایی پرداخته است. همچنین این کتاب رولد دال به نقد تربیت نادرست کودکان توسط والدین پرداخته است.
در بخشی از رمان میخوانیم:
پدر چارلی تنها فرد خانوادهاش بود که کار میکرد و بار هزینههای خانواده را به دوش میکشید. او در یک کارخانهی خمیردندانسازی به عنوان کارگر مشغول بود و وظیفه او این بود که پس از پر شدن لولههای خمیردندان، در آنها را میبست. طبیعتا کسی که شغلش پیچاندن در خمیردندان است دستمزد زیادی نمیتواند دریافت کند.
۲۵. بینوایان
بینوایان، یک رمان تاریخی فرانسوی نوشتهی ویکتور هوگو است که اولینبار در سال ۱۸۶۲ منتشر شد و بهعنوان یکی از بزرگترین رمانهای قرن نوزدهم شناخته میشود. رمان از آغاز شورش ژوئن در پاریس سال ۱۸۱۵ تا به ثمر رسیدن آن در سال ۱۸۳۲، زندگی شخصیتهای مختلف، به ویژه زندانی آزاد شدهای به نام ژان والژان را روایت میکند. بینوایان از طریق فیلم، برنامههای تلویزیونی و تئاتر به اقبال عمومی فراوان دست یافت.
ژان والژان، به خاطر دزدیدن یک قرص نان، نوزده سال را در زندان بوده است. وقتی از زندان آزاد میشود به کلیسا میرود و آنجا به دنبال سرپناه میگردد. اما وقتی ظروف نقرهی اسقف را میبیند، توجهش جلب میشود و آنها را برمیدارد. پلیس او را دستگیر میکند اما اسقف وانمود میکند که ظرفها را خودش به ژان والژان هدیه داده است. همین کار اسقف تاثیر خیلی زیادی روی او میگذارد و باعث تحول درونیاش میشود. مدتها بعد او فانتین را میبیند. زنی فقیر که هیچ پولی برای بزرگ کردن دخترش، کوزت، ندارد و مجبور است او را به خانم و آقای تناردیه بسپرد. تناردیهها از کوزت بیگاری میکشند و از او سواستفاده میکنند. ژان والژان تلاشهای بسیاری میکند تا کوزت را پیدا کند و برای فانتین نیز پول و سرپناه و آرامشی بیابد.
در بخشی از کتاب بینوایان میخوانیم:
در ساعات پایانی روز دوم فرار، پس از سیوشش ساعت گرسنگی و بیخوابی دوباره دستگیر شد و دادگاه او را به سه سال زندان محکوم کرد که هشت سال به درازا کشید، چون ژان والژان بار دیگر در ششمین سال فرار کرد. ولی نگهبانها موقع حضور و غیاب از فرارش باخبر شدند و مردم هم او را زیر تیرک یک کشتی در ساحل دیدند. او در برابر نگهبانهای زندان مقاومت کرد و طبق قانون، به جرم فرار و مقاومت به پنج سال زندان دیگر محکوم شد. ده سال در زندان بود که برای سومینبار اقدام به فرار کرد و اینبار هم دستگیر و به سه سال زندان دیگر محکوم شد. بالاخره پس از نوزده سال در اکتبر سال ۱۸۱۵ از زندان آزاد شد. نوزده سال زندان برای شکستن پنجرهی نانوایی و دزدیدن یک قرص نان.
۲۶. بلندیهای بادگیر
کتاب بلندیهای بادگیر، تنها رمان امیلی برونته است که شهرتی جهانی یافته است. امیلی برونته خواهر کوچکتر شارلوت برونته و خواهر بزرگتر ان برونته بود که آنها نیز امروزه از بزرگترین نویسندگان کلاسیک جهان به حساب میآیند.
کتاب بلندی های بادگیر در سال ۱۸۴۷ منتشر شد، اما آن زمان با استقبال فوری خوانندگان روبهرو نشد. یک سال بعد، یعنی در سال ۱۸۴۸، امیلی برونته بر اثر بیماری سل از دنیا رفت.
این رمان داستان عشق آتشین ولی مشکلدار میان هیث کلیف و کترین ارنشاو است و اینکه این عشق نافرجام چگونه سرانجام این دو عاشق و بسیاری از اطرافیانشان را به نابودی میکشاند. هیثکلیف کولیزادهای است که موفق به ازدواج با کتی نمیشود و پس از مرگ کتی به انتقامگیری روی میآورد. داستان رمان از زبان خدمتکار عمارت برای مسافری به نام لاکوود تعریف شدهاست و او آن را به اول شخص روایت میکند.
در بخشی از کتاب بلندیهای بادگیر میخوانیم:
براى لحظهاى فکر کردم او خطاب به من سخن مىگوید و در حالىکه بسیار خشمگین بودم، به سوى این آدم رذل سالخورده پیش رفتم و چیزى نمانده بود که با لگد او را از اتاق بیرون بیندازم. اما خانم هیتکلیف با جوابى که داد، مرا متوقف کرد. او گفت: پیرمرد ریاکار نفرتانگیز! وقتى اسم جهنم را مىآورى نمىترسى از این که خودت هم به آنجا بروى؟ به تو اخطار مىکنم که از عصبانى کردن من بپرهیزى والا بلایى به سرت مىآورم که حظ کنى. صبر کن ببینم جوزف، ببین.
۲۷. غرور و تعصب
غرور و تعصب، رمان مشهوری اثر جین آستن، نویسندهی انگلیسی است. این اثر دومین کتاب جین آستن است. او این داستان را در سال ۱۷۹۶، درحالی که تنها ۲۱ سال داشت نوشت، اما تا سال ۱۸۱۳ چاپ نشد. اکثر منتقدان غرور و تعصب را بهترین اثر جین آستن میدانند و خود او آن را بچهی دلبند من مینامید. بااینحال، این کتاب، که ابتدا با نام تأثرات اولیه نوشته شده بود، تا مدتها توسط ناشران رد میشد و وقتی پس از ۱۷ سال به چاپ رسید، بهجای نام آستن، نام یک خانم بهعنوان نام نویسنده روی جلد به چشم میخورد.
از این رمان بارها فیلمسازی شده است، که یکی از معروفترین نسخههای آن متولد سال ۲۰۰۵ با بازی کیرا نایتلی در نقش الیزابت و متیو مکفادین در نقش آقای دارسی بوده است.
جین آستن نویسندهی مشهور انگلیسی در ۱۶ دسامبر ۱۷۷۵ در همپشر انگلستان متولد شد. از جین آستن شش رمان باقی مانده است که همگی به زندگی زنان و دغدغههای آنان میپردازد. هرچند خودش هیچگاه ازدواج نکرد. غرور و تعصب، عقل و احساس، اِما، منسفیلد پارک، ترغیب و نورثنگر ابی از آثار او هستند. او به شدت روی آثارش حساس بود و هرکدام از کتابهایش را پیش از انتشار، بارها بازخوانی و اصلاح میکرد. او در میان آثارش غرور و تعصب را از همه بیشتر دوست داشت. جین آستن در ۱۸ ژوئیهی ۱۸۱۷ درگذشت.
در بخشی از کتاب میخوانیم:
الیزابت که دلیلی نمیدید این حالت بلاتکلیفی را ادامه بدهد، به محض رفتن کیتی، با جسارت تمام باز هم با آقای دارسی راه رفت. حال وقتش شده بود که تصمیمش را عملی کند. به خودش جرئت داد و گفت: آقای دارسی، من آدم کاملا خودخواهی هستم. برای آرامش دادن به احساسات خودم هیچ فکر نمیکنم که شاید احساسات شما جریحهدار بشود. نمیتوانم جلوی خودم را بگیرم و بابت محبت فوقالعادهای که در حق خواهر بیچارهام کردهاید از شما تشکر نکنم.
۲۸. شاهزاده و گدا
شاهزاده و گدا، اولین اثر داستانی مارک توین محسوب میشد که در سال ۱۸۸۲ منتشر شد. توین این داستان را که دربارهی پادشاه ششم انگلستان نوشته بود، به دختران خود، سوزی و کلارا تقدیم کرد.
اما داستان شاهزاده و گدا، دربارهی گدا زادهای به نام تام کانتی و شاهزادهای به نام ادوارد است که در یک روز به دنیا میآیند؛ اما تام، شب و روز، خواب پادشاهان را میبیند، روزی ادوارد، او را به قصر میبرد و وقتی با هم آشنا میشوند لباسهایشان را عوض میکنند. بعد شگفتزده میشوند، چون قیافههایشان کاملا به هم شبیه است. شاهزاده به خانهی تام میرود و تام در قصر میماند و داستان از اینجا شکل میگیرد.
مارک توین، نویسندهی کتاب در کودکی ترک تحصیل کرد و با ماجراجویی وارد شغلهای گوناگونی چون حروفچینی، کارگری، کشتیرانی و کار در معادن طلا شد. او سرانجام با آموختهها، تجربهها و قلم آتشینش به شهرتی جهانی رسید. این اثر، بارها مورد اقتباس تصویری در قالب فیلم سینمایی، سریال تلویزیونی و انیمیشن قرار گرفته است.
در بخشی از کتاب میخوانیم:
روز بعد، سفرا و همراهان شرفیاب شدند. تام در همان حال که بر تخت سلطنت تکیه داده بود، همه را به حضور پذیرفت. نخست عظمت و شکوه مراسم، تام را شگفتزده و خوشحال کرد. ولی این حالت مدت زیادی دوام نداشت، زیرا مراسمی خستهکننده و طولانی بود و سخنان ردوبدل شده نیز هیجانی نداشت. هر کس سخنرانی میکرد، نخست مطالبی جالب میگفت، ولی پس از خواندن چند عبارت، حرفهایش کسالتبار میشد. تام میکوشید آنچه را لرد هارتفورد به او آموخته بود، درست بازگو کند، ولی چون در این کار تجربه زیادی نداشت و از رمز و راز کار بیاطلاع بود، علیرغم ظاهر شاهانه، نمیتوانست به خوبی از عهده برآید؛ بنابراین هنگامیکه تشریفات به پایان رسید، نفس راحتی کشید و خوشحال شد.
۲۹. هایدی
سالهای خانه به دوشی و یادگیری هایدی، که معمولا به اختصار هایدی نامیده میشود، نام یک رمان اثر یوهانا اشپیری، نویسندهی سوئیسی است. این رمان به زندگی دختر نوجوانی میپردازد که در آلپ سوئیس از پدربزرگ خود مراقبت میکند. این داستان نخستینبار در سال ۱۸۸۰ در قالب کتابی با نام برای بچهها و آنهایی که بچهها را دوست دارند نوشته شد. دو کتاب دنباله این داستان به نامهای هایدی بزرگ میشود و بچههای هایدی توسط چارلز تریتن مترجم انگلیسی اثر اصلی، نوشته شدند. کتابهای هایدی از معروفترین آثار ادبیات سوئیس در جهان بهشمار میروند.
یوهانا اشپیری در ۱۲ ژوئن ۱۸۲۸ در هیرزل سوئیس در یک خانوادهی پرجمعیت متولد شد. در سال ۱۸۵۲ با وکیلی به نام برنهارد ازدواج کرد که ثمرهی ازدواج آنها پسری به نام برنارد بود. یوهانا، در سال ۱۸۸۴ بر اثر یک حادثهی دلخراش همسر و تنها فرزندش را از دست داد و از آن زمان با نوشتن داستانهای بسیار به انجام کارهای خیریه پرداخت. وی در ۷ ژوئیه سال ۱۹۰۱ در زوریخ سوئیس چشم از جهان فرو بست. در سال ۲۰۰۱ همزمان با یکصدمین سالگرد درگذشت خالق رمان هایدی، سکههای یادبودی به ارزش ۲۰ فرانک سوئیس از طرف انجمن ادبی سوئیس منتشر و همچنین به احترام او تمبر پستی یادبودی چاپ شد.
تاکنون فیلمها، مجموعههای تلویزیونی و انیمیشنهای زیادی بر پایه داستان هایدی ساخته شدهاند. همچنین یک منطقه توریستی در سوئیس به نام هایدیلند نامگذاری شدهاست.
۳۰. ربهکا
ربهکا، رمانی اثر دافنه دوموریه، بانوی نویسنده انگلیسی است، که در ۱۹۳۸ منتشر شد. بسیاری این اثر را که از جین ایر تأثیر گرفته است، بهترین اثر او میدانند.
دافنه دو موریه، متولد ۱۹۰۷ در لندن با خانوادهای هنرمند، رماننویس و نمایشنامهنویس معروف بریتانیایی است که بیشتر شهرتش را مدیون رمان ربهکا (۱۹۳۸) است. پدرش سرجرالد دوموریه بازیگردانی مشهور و فرزند جورج دوموریه کاریکاتوریست نامی بریتانیا بود.
داستان این رمان در مونته کارلو و با خواستگاری غیرمنتظرهی مردی جذاب و بیپروا به اسم ماکسیم دو وینتر از قهرمان زن کتاب آغاز میشود. این دختر که در کودکی یتیم شده و به عنوان یک خدمتکار زندگی میکرده، از شانسی که در خانهاش را زده بسیار خوشحال است و به سختی میتواند این اتفاق را باور کند. زمانی که قدم در ویلای ییلاقی ماکسیم میگذارد، متوجه میشود که همسر سابق شوهرش، همه جا حضور دارد. زن با ورود به این عمارت بزرگ، به شکلی عجیب به درون زندگی همسر اول دو وینتر کشیده میشود؛ زنی زیبا به اسم ربهکا که یادش پس از مرگ، برای لحظهای هم فراموش نشده است.
