فاجعهای تلخ در گیسوم تالش، جایی که یک زن مسافر باردار در پی درگیری بر سر ریختن زباله در طبیعت، جان خود را از دست داد. این خبر تکاندهنده، زنگ خطر دیگری را دربارهی اهمیت حفظ محیطزیست و ضرورت احترام به حقوق دیگران به صدا درآورده است.
به گزارش پایگاه خبری رسا نشر، این حادثهی دلخراش در پی درگیری میان مسافران و ساکنان محلی در جادهی گیسوم شهرستان تالش رخ داد. در این نزاع که بر سر ریختن زباله در ساحل آغاز شده بود، متاسفانه یک زن باردار بر اثر اصابت سلاح سرد جان باخت و هشت نفر دیگر نیز زخمی شدند. ضارب اصلی این جنایت نیز بلافاصله توسط نیروی انتظامی تالش دستگیر شد.
شاهدان عینی ماجرا، این درگیری را نتیجهی یک مشاجرهی لفظی بر سر رعایت نکردن نظافت محیطزیست دانستهاند؛ مشاجرهای که متاسفانه به یک فاجعهی انسانی ختم شد. این اتفاق تلخ، بار دیگر اهمیت حفظ محیطزیست و فرهنگسازی در این زمینه را یادآور میشود.
آیا میتوانیم از این فاجعه، درسی برای آینده بگیریم؟ آیا این حادثه، تلنگری برای تغییر رفتارمان در قبال محیطزیست و همنوعانمان خواهد بود؟ امیدواریم که این آخرین مورد از این دست حوادث باشد و دیگر شاهد چنین صحنههای دردناکی نباشیم.
به تازگی یک شرکت دانشبنیان ایرانی، گزارش ناسا مبنی بر وجود ابر متانی بر فراز آسمان تهران را تأیید کرده است.
به تازگی یک شرکت دانشبنیان ایرانی، گزارش ناسا مبنی بر وجود ابر متانی بر فراز آسمان تهران را تأیید کرده است.
چندی پیش، اداره کل ملی هوانوردی و فضایی ایالات متحده، ناسا، با انتشار یک تصویر ماهوارهای، از تشکیل تودهای از گاز متان به طول تقریباً پنج کیلومتر در جنوب تهران خبر داد و آن را مرتبط با مجتمع پردازش و بازیافت زباله آرادکوه دانست.
این خبر با بازخوردهای عجیب و جنجالبرانگیز مقامات مواجه و رد شد؛ شهردار تهران ادعای ناسا را دروغ خواند، و معاون پسماند شهرداری گفت که چنین گزارشی را به او ارجاع ندادهاند. در این میان، معاون دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت که مراکز دفن قدیمی بهطور قطع قابلیت دفع گاز متان را دارند و نمیتوان این موضوع را حاشا کرد.
حال، پس از چند هفته، استارتاپ تیزنگر، یک شرکت دانشبنیان ایرانی، با بررسی دادههای ماهوارهای، وجود چنین تودهای را قطعی میداند. دادههای سال 2022 تیزگر نشان میدهند که نه تنها این توده گاز متان وجود دارد، بلکه در ماه شهریور به طور چشمگیری گسترش یافته و به غلظت 1.9 پیپیام ( PPM: واحد در میلیون) رسیده است؛ پژوهشی که حاوی نتایجی مشابه با ناسا است.
این پژوهش با استفاده از سیستم هوشمند مشاهدات ماهوارهای (سهم)، محصول دانشبنیان سطح یک شرکت تیزنگر انجام شده است و در آن از دادههای ماهواره سنتینل5 (Sentinel5) و سنجنده TROPOMI، که جزئی از ماهوارههای گروه کوپرنیک آژانس فضایی اروپا است، بهره گرفتهاند. این سنجنده، با شفافیت 3.5 کیلومتر، یک سنجنده تصویربرداری نادر است که باندهای تصویری با طول موج بین امواج فرابنفش و مادون قرمز را پوشش میدهد.
در پی تلاش و پژوهش دوساله بخش تحقیق و توسعه تیزنگر، با بهرهگیری از هوش مصنوعی، این شرکت دانشبنیان، تصاویر ماهوارهای را دریافت و جهت شناسایی پدیدههای محیطی، طراحی و تولید، پردازش میکند:
سنجش از دور ماهوارهای با ثبت امواج الکترومغناطیس بازتابش شده توسط سنسورهای نصب شده در ماهواره، پدیدههای محیطی را آشکارسازی میکند. شرکت تیزنگر نیز با دریافت تصاویر ماهوارهای چند باندی سامانهای را با نام سیستم هوشمند مشاهدات ماهوارهای (سهم) به عنوان محصول دانش بنیان سطح یک را توسعه داده که میتواند از طریق پردازش تصویر و هوش مصنوعی گزارشهای فنی و مطالعات محیطی خود را در قالب یک پلتفرم جامع جیآیاس (GIS: سامانه اطلاعات جغرافیایی) ارائه کند. یکی از خدمات پلتفرم سهم، پایش ماهوارهای آلایندهای هوا از جمله دیاکسید نیتروژن، گرد و غبار و متان است. در گزارش مربوط به شناسایی گاز متان با استفاده از دادههای ماهواره سنتینل5، سیستم کوپرنیک آژانس فضایی اروپا و پردازش سری زمانی سال 2022 در محدوده تهران، میزان گاز متان آشکار شد. در این پایش زمانی مشخص شد که از ماه شهریور غلظت گاز متان افزایش مییابد؛ به طوری که میانگین غلظت یک ساله در این محدوده به 1.9 پیپیام ( PPM: واحد در میلیون) رسیده است.
یاسر عشورزاده، مدیرعامل شرکت دانشبنیان تیزنگر
استارتاپ دانشبنیان تیزنگر دارای تأییدیه آژانس فضایی اروپا در بخش تشخیص نقاط آتش، تشخیص لکههای نفتی و تغییرات پوشش گیاهی از گروه ماهوارههای سنتینل است و پیشتر در تشخیص لکههای نفتی خلیج فارس در مسابقه سازمان فضایی اروپا، رتبه پنجم جهان را به دست آورده است.
گزارشها حاکی از آن است که توده عظیم متان در جنوب تهران، در هر ساعت ۸۵۰۰ کیلوگرم متان به هوا میفرستد.
گاز متان، پس از دیاکسید کربن، مهمترین عامل در افزایش اثر گلخانهای انسانزایی و حدود 30 درصد از گرمایش زمین ناشی از انتشار این گاز است. این گاز گلخانهای 84 برابر بیشتر از دیاکسیدکربن در گرمایش اتمسفر قدرت دارد.
خبرنگاران در اعتراض به عدم پاسخگویی نسبت به مرگ دو خبرنگار در حادثه واژگونی اتوبوس خبرنگاران در ارومیه امروز -چهارشنبه- مقابل سازمان حفاظت محیط زیست تجمع کردند.
جمعی از اهالی رسانه در اعتراض به وقوع حادثه واژگونی اتوبوس خبرنگاران محیطزیست در ارومیه و فوت دو خبرنگار ایسنا و ایرنا و عدم پاسخگویی سازمان محیط زیست در قبال این حادثه، در مقابل این سازمان حاضر و خواستار عذرخواهی و استعفای «عیسی کلانتری» رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست شدند.
همچنین در پایان این تجمع، بیانیهای در جمع اصحاب رسانه و برخی مدیران قرائت شد، که در آن بر روشن شدن تمام ابعاد حادثه واژگونی اتوبوس و برخورد قضایی با عاملان این حادثه تاکید شده بود.
رئیس سازمان محیط زیست گفت که اتوبوس خبرنگاران محیط زیست برای مهمانان VIP در ارومیه مورد استفاده قرار میگرفت و اگر رئیس جمهوری یا معاون اول هم برای بازدید میآمد، از آن استفاده میشد.
عیسی کلانتری: اتوبوس خبرنگاران VIP بود، از آن استفاده میشد!
در پی بروز حادثه تلخ واژگونی اتوبوس خبرنگاران در حوالی نقده ارومیه در حاشیه بازدید از پروژه احیای دریاچه ارومیه در روز دوم تیرماه که به فوت خبرنگاران ایسنا و ایرنا انجامید، نه تنها از مسئولان سازمان محیط زیست و ستاد احیای دریاچه ارومیه کسی عذرخواهی نکرده و استعفا نداده، بلکه عیسی کلانتری -رییس سازمان حفاظت محیط زیست- مصرانه میگوید که «اتوبوس مناسبی برای این بازدید در نظرگرفته شده بود، چون معاینه فنی داشت و اگر رئیس جمهوری برای بازدید میآمد، از آن استفاده میشد».
مشروح گفتوگوی کلانتری به شرح زیر است:
در پی حادثهای که برای اتوبوس خبرنگاران به وجود آمده است سوالات بسیاری برای اصحاب رسانه به وجود آمد و یکی از این سوالات این است که چرا در این حادثه تلخ و ناگوار هیچ کس مسئولیتی را بر عهده نمیگیرد و در بررسیهای بسیاری که صورت گرفته کدام شخص یا دستگاه مقصر بوده و باید پاسخگو باشد؟ همه فقط میخواهند تقصیر را گردن یک راننده بیندازند.
شما وقتی می خواهید یک اتوبوس را بگیرید باید شرایط خاص خودش را داشته باشد. این اتوبوس شرایطش را داشت. تنها ۲۰ روز از صدور معاینه فنیاش میگذشت. اتوبوسی بود که برای مهمانان VIP در استان از آن استفاده میشد. رانندهاش گواهینامه پایه ۱ و بیمه داشت یعنی همه مسائلی که مربوط به اتوبوس بود را داشت.
این اتوبوسی بود که اگر آقای رییس جمهوری یا معاون اول هم میآمد، آن را میآوردند. به دلیل اینکه اتوبوس مرتب و مجهزی بود و پذیرایی در آن راحت بود و شرایط کرونایی در آن میتوانست به خوبی رعایت شود. اتوبوس هیچ مشکلی نداشت و همه ضوابط فنی را داشت و چه کار میکردیم؟ خب راننده در سرازیری آمده و ترمزش خالی کرده است و تصادف اتفاقیست که افتاده است و چه مسئولیتی باید داشته باشیم؟
این اظهارات شما با بعضی از صحبتهای خبرنگاران حاضر در این اتوبوس متفاوت است. برخی از همین خبرنگاران در هتل جلوی خود شما نشستند و گفتند که اتوبوس از همان ابتدا ترمزش کار نمیکرد و راننده با دنده ماشین را در آن پیچ و خم کنترل میکرد و مشکل ترمز داشته است.
راننده زمانی از دنده برای کنترل سرعت استفاده کرد که ترمزش مشکل پیدا کرد و در همان زمان کمک راننده اتوبوس بلند شده و دو دقیقه قبل از حادثه به همه خبرنگاران اعلام کرده که کمربندهایتان را ببندید. این اتوبوس شرایط استاندارد که همان معاینه فنی بود را داشت.
اما خبرنگاران چیز دیگری میگویند؟ حتی میگفتند بعضی از صندلیها کمربند نداشته است.
این اتوبوس کمربند ایمنی داشته و همه خبرنگاران کمربندشان را بسته بودند، کمک راننده هم دو دقیقه قبل از تصادف از آنها خواسته که کمربندهایشان را ببندند و همه اینها را پلیس تحقیق کرده است. اتوبوس از پلیس راه عبور کرده و مهر تایید را گرفته است. آقایان میگویند چرا از جاده فرعی رفتید؟ خب سد و تونل در جاده فرعی بود. در جاده اصلی نبود. همیشه هم میرفتیم و یکی از دلایل انتخاب این اتوبوس این بود که همیشه از این مسیر تردد میکرد و راننده به منطقه آشنایی داشت.
یعنی همیشه این اتوبوس را میگرفتید؟
اصلا این اتوبوس برای مهمانان وی آی پی بود. این انوبوس را از کارخانه سیمان میگرفتیم.
گفته میشود که چون اتوبوس رایگان بود، آن را گرفتید؟
اینطور نیست. در آنجا همه واحدهای تولیدی، ستاد احیاء را کمک میکنند و کارخانه سیمان اتوبوس را اجاره کرده و اتوبوس مدیران کارخانه سیمان بود.
اتوبوسی که ۱۵ سال از ساخت آن میگذرد، چطور ممکن است همه امکاناتش کامل و برای برگزاری چنین تور رسانهای مناسب باشد؟
این اتوبوس اگر امکاناتش کامل نبود، نباید به آن معاینه فنی میدادند.
اما از برخی اظهارات مسئولان اینگونه بر میآید که اصلا چک نشده است؟
پس ۲۰ روز پیش چه کسی به این اتوبوس معاینه فنی داده است؟
البته درباره معاینه فنی و نحوه صدور آن نیز ابهاماتی مطرح شده، آن را زیر سوال میبرند و گفته میشود که صوری بوده است. نظر شما در این باره چیست؟
به هر صورت وقتی راننده یک اتوبوسی به شما میگوید که من معاینه فنی دارم و به مرکز صدور هم مراجعه میکنید و استعلام میگیرید و این معاینه فنی تایید میشود، چه باید کرد؟ اتفاقی است که افتاده است!
خبرنگاران می گویند بهتر نبود یک اتوبوس نوتر از یک شرکت حمل و نقل معتبر اجاره میکردید؟ البته شخصا هم سالها در ماموریتهای حوزههای مرتبط با منابع طبیعی و محیط زیست حضور داشتم و همواره امکانات از اتوبوس تا اسکان و… در حداقل ممکن برای خبرنگاران بوده است.
اتوبوس باید معاینه فنی و بیمه داشته باشد و رانندهاش گواهینامه پایه ۱ داشته باشد؛ شرایطتش است. معاینه فنی که دارد یعنی از نظر فنی مشکلی ندارد، اما این اتفاقی است که افتاده است. چه میشود کرد؟
با توجه به بروز این حادثه ناگوار و تلخ آیا فکر نمیکنید که باید برای تورهای رسانهای دیگر شرایط بهتری را برای خبرنگاران در نظر بگیرید تا با تعریف پروتکلهایی جلوی بروز چنین حوادثی را برای همیشه بگیرید؟
کلانتری: به نظر من وزارت ارشاد باید بهصورت کلی ضوابط و پروتکلهایی را برای خبرنگاران به عنوان پروتکلی برای اعزام خبرنگاران اعلام کند تا همه دستگاهها موظف به اجرای آن شوند.
آیا شما با هیچ کس از متولیان برگزاری این تور رسانهای برخوردی نکردهاید؟
هم اکنون دادگاه در حال بررسی است و متولیان برگزاری این تور رسانهای دیروز در ارومیه در دادسرا بودند و از پلیس راه تا مدیر محیط زیست، کارخانه سیمان، ستاد احیاء و مدیر پروژه همهشان را برای بازجویی احضار کرده بودند و باید منتظر باشیم، ببینیم چه می گویند و نتیجه به کجا خواهد رسید؟
اگر شما تخلفی را در این زمینه مشاهده کنید و به شما تخلف برخی در بروز این حادثه ثابت شود، با آنها برخورد خواهید کرد؟
قطعا اگر تخلفی شده باشد، برخورد خواهد شد.
برخی از مسئولان استانی اظهارنظرهایی کرده بودند که داغ خبرنگاران را تازهتر کرد و بعضا گفته بودند که این اتفاق طبیعی بود و نیازی به این همه فضاسازی رسانهای نداشت یا اینکه دریاچه ارومیه به شهید نیاز داشت و… . نظر شما در این زمینه چیست؟
حالا دیگر ما در حیطه آنها دخالت نمیکنیم و خودشان باید پاسخگوی اظهاراتشان باشند.
انتقاداتی به نحوه بازدید شما شده بود و خبرنگاران و مردم گفته بودند که نحوه نشستن شما و برخوردتان درست نبود و اینطور به نظر میرسید که برای شما مهم نیست که این اتفاق افتاده است.
این حرفهای مزخرف چیست که زده میشود؟ ما ساعت ۴۵ دقیقه بامداد از بیمارستان به هتل رسیدیم و بندگان خدا (خبرنگاران) ناهار هم نخورده بودند. گفتم چیزی بخورید و ما هم میرویم بیمارستان دنبال زخمیها. این چه حرفی است که میگویند نحوه نشستن چرا اینجوری است؟ ساعت یک ربع به یک بامداد بود و همه خسته و کوفته. خانمها هم که داخل هتل خسته و زخمی بودند و من به آنها حق میدهم که عصبانی باشند. گفتیم پاشید برید دست و صورتتان را بشویید، غذا بخورید و به خودتان برسید و فردا با هم صحبت میکنیم.
اگر در آخر نکتهای دارید، بفرمایید.
ما از بروز این اتفاق بارها اظهار تاسف کردیم و به خانوادههایشان هم تسلیت گفتیم و همواره پیگیر زخمیها هستیم. انشاء الله این سه نفری هم که هنوز بستری هستند و حال خوبی دارند، بهزودی مرخص میشوند. از اورژانس و بهداشت و درمان هم تشکر میکنم که با تلاشهای بهموقع و خوب جان دو نفر از خبرنگاران را نجات دادند و این تلاشها باعث شد تا دیگر تلفات بیشتری ندهیم. نهایت سپاسگزاری و تشکر را از رییس دانشگاه علوم پزشکی استان، بهداشت و درمان استان همچنین پرسنل بیمارستان امام خمینی ارومیه دارم.
محمد کرمی ضمن اشاره به اینکه این تمساح متعلق به شرکتی است که از سالهای گذشته مجوز خرید و فروش و نگهداری گونههای خزندگان را دریافت کرده است و حدود پنج تا شش سال سابقه فعالیت در این زمینه را دارد، اظهار کرد: این تمساح سالهای گذشته در مرکز خرید کیش در نزدیکی میدان تجریش قرار داشت اما به دلیل نامناسب بودن شرایط به باغ گل کنتیا در ولنجک انتقال داده شد.
وی ادامه داد: اکنون این تمساح به مرکز خرید اوپال انتقال داده شده و ما با همکاران سازمان حفاظت محیط زیست، اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران به همراه رییس گروه خزندگان سازمان حفاظت محیط زیست در حال پیگیری و بازدید از این مرکز خرید و شرایط تمساح نگهداری شده در آن هستیم.
کرمی در پایان با اشاره به اینکه شرکت مذکور برای انتقال تمساح از باغ گل کنتیا به مرکز خرید اوپال نامهای به اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران ارسال کرده بود، گفت: به این نامه از سوی اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران هنوز پاسخ داده نشده است، با این وجود انتقال این تمساح صورت گرفته و ما در حال حاضر در حال بررسی علت و چگونگی انتقال این گونه و امکانپذیر بودن نگهداری آن در مرکز خرید اوپال هستیم.
به گزارش ایسنا عکس خبربا عنوان عکس تمساح در مرکز خرید اوپال در فضای مجازی منتشر شده است و ایسنا صحت آن را تایید یا رد نمیکند.
هنوز هم تورهای ترال کشور چین مشغول صید، آبزیان ته خلیج فارس هستند و مانند جاروبرقی ته خلیج فارس را پاکسازی می کنند.
در این میان فعالان محیط زیستی و صیادان محلی به شدت به حضور ماهی گیران چینی اعتراض و انتقاد کردند. این نخستین سال یا اولین بار نیست که این اعتراضات رسانه ای می شود اما سرانجام آن مهم است.
به گفته برخی از فعالان محیط زیستی اعتراضات جامعه مدنی باعث شده از 100 کشتی صیادی چینی که در خلیج فارس به صید مشغول بودند حدود 90 کشتی اخراج شدند. با این وجود همچنان صید ترال پابرجاست و اکوسیستم خلیج فارس را به خطر انداخته است.
محمد درویش، کنشگر و پژوهشگر محیط زیست به بررسی این موضوع پرداخته و تاکید کرد: بیشترین خسارت صید ترال به گونه هایی است که در سبد نیازهای انسان نیست و جزو گونه های صید محسوب نمی شوند.
اکوسیستم خلیج فارس در مخاطره صید ترال
وی افزود: صید ترال اکوسیستم های زیر آب را به صورت کامل از بین می برد. صید ترال به مرجان ها آسیب می زند و لاک پشت ها را از بین می برد. مهم تر این که محل تخم ریزی ماهی ها را از بین می برد. به همین دلیل است که به شدت مورد نفی سازمان های بین المللی و UNDP قرار گرفته است. اصل صید ترال هدفمند نیست و تمام اکوسیستم زیرآب را بهم می زند. بنابراین می تواند تاب آوری تمام اکوسیستم دریایی را به مخاطره بیندازد.
گزارش هایی از صید ترال چینی ها در خلیج فارس
این کنشگر و پژوهشگر محیط زیست در پاسخ به این سوال که چرا کشتی های صید چینی در خلیج فارس به روش صید ترال فعالیت می کنند؟ تاکید کرد: کار آنها کاملا غیرقانونی است و در قراردادها قید شده که صید ترال اتفاق نیفتد. به همین خاطر است که تا کنون چند کشتی از چینی ها را اخراج کرده اند و آنهایی که باقی مانده اند قول دادند که صید ترال نداشته باشند. ولی گزارش هایی می رسد که این اتفاق رخ می دهد. بنابراین باید نظارت بر صیدها قوی تر شود.
اخراج 90 کشتی صید چینی
محمد درویش در پاسخ به این سوال که چرا اعتراض ها در این مورد کارساز نبوده و هنوز صید ترال در خلیج فارس رخ می دهد؟ گفت: حدود 100 کشتی که بوده اند حدودا 90 کشتی اخراج شدند و حدود 10-11 کشتی باقی مانده است. به هر حال اعتراض به این نوع صید اثر خود را گذاشته و نمی توانیم بگوییم بی اثر بوده است و اغلب کشتی ها به دلیل فعالیت های محیط زیستی و اعتراضات ایجاد شده منطقه را ترک کردند.
تشخیص صید ترال راحت است
این کنشگر و پژوهشگر محیط زیست تاکید کرد: این تعداد هم می تواند اکوسیستم خلیج فارس را با مخاطره روبرو کند و باید همچنان نظارت روی آنها قوی شود. کارشناس شیلات باید روی صید این کشتی ها نظارت داشته باشد چون یک متخصص متوجه می شود که این صید به صورت ترال بوده یا تور ماهی گیری. گونه های گوناگون کف اقیانوسی اگر در تورها باشد مشخص می کند که صید ترال بوده است.
سبد غذایی ایرانیان در مخاطره جدی
محمد درویش با اشاره به خسارت های اقتصادی صید ترال در کنار آسیب به محیط زیست، افزود: صید ترال حتما می تواند به اقتصاد صدمه بزند، چرا که با از بین رفتن اکوسیستم در نهایت میزان تخم ریزی ماهی ها کم شده و سبد غذایی ایرانیان با مخاطره جدی روبرو می شود.