هنگام تزریق واکسن کرونا، به شما درباره عوارض جانبی احتمالی آن گفته میشود، تب، سردرد، درد محل تزریق، تا یکی دو روز بعد از واکسیناسیون. تغییر قاعدگی در این بین دیده نمیشود، اما در این باره سوالهایی واقعی، شایعات و اخبار جعلی در شبکههای اجتماعی منتشر شدهاند.
دکتر کیت کلنسی، انسانشناس طبی، تجربه یک پریود غیرمعمول و سنگین بعد از زدن واکسن مدرنا را در توییتر همرسان کرد و در پاسخ دهها روایت مشابه دریافت کرد. او به همراه همکار سابقش، دکتر کاترین لی، با مستند کردن تجربه افراد بعد از زدن واکسن کرونا تحقیقی را شروع کرد.
ما هنوز نمیدانیم که واکسن باعث تغییر در عادت ماهانه میشود یا خیر. مطالعهای در این باره انجام نشده است. این احتمال هم هست که بعد از زدن واکسن و بخصوص بعد از شنیدن تجربه دیگران، زنان تغییر در پریود خود را به واکسن نسبت دهند.
دکتر ویکتوریا مِیل، ایمنیشناس باروری در دانشگاه امپریال کالج لندن میگوید زنان یائسه و کسانی که از هورمون برای متوقف کردن پریودشان استفاده میکنند، تغییر خونریزی را گزارش دادهاند. از این رو دکتر میل تمایل دارد این احتمال را در نظر بگیرد که شاید واقعا یک عارضه جسمانی رخ میدهد.
زنان یائسه و بعضی مردان ترنس که معمولا پریود نمیشوند با دکتر کلنسی و دکتر لی تماس گرفتند و گفتند که بعد از واکسن خونریزی داشتهاند. با اینکه چنین ارتباطی ثابت نشده، برای اینکه واکسن باعث تغییر عادت ماهانه شود دلایل منطقی وجود دارد. البته متخصصان میگویند این تغییرات جای نگرانی ندارند.
ارتباط محتمل
لایه داخلی رحم بخشی از سیستم ایمنی است، در حقیقت سلولهای ایمنی تقریبا در همه جای بدن وجود دارند. سلولهای ایمنی در ایجاد، حفظ و تخریب پوشش داخلی رحم نقش دارند. این لایه رحم برای اینکه آماده بارداری شود ضخیم و پر از رگهای خونی میشود و اگر حاملگی اتفاق نیفتد این لایه میریزد و به شکل خون قاعدگی خارج میشود.
دکتر میل توضیح میدهد که با تزریق واکسن، تعداد زیادی پیام شیمیایی در بدن به گردش درمیآیند که میتوانند بر سلولهای ایمنی تاثیر بگذارند. این میتواند باعث ریزش لایه داخلی رحم و در نتیحه لکهبینی با پریود زودرس شود.
واکسن کرونا هیچ ربطی به سقط جنین ندارد
تاثیر واکسن بر سلولهای ایمنی در حاملگی فرق میکند. در دوران بارداری سازوکارهای مختلفی از پوشش داخلی رحم محافظت و آن را تثبیت میکنند. بعلاوه جفت تشکیل میشود که جنین را به گردش خون مادر وصل میکند.
در حال حاضر هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ارتباطی بین واکسن و سقط هست. دکتر الکساندر آلوارنیه استاد دانشگاه آکسفورد توضیح میدهد که التهاب جز تاثیر بر لایه داخلی رحم، ممکن است بر زمان تخمکگذاری هم اثر بگذارد؛ مثلا تب ممکن است باعث دیر و زود شدن پریود شود. برخی تحقیقات این موضوع را مطرح کردهاند که علائم التهابی ممکن است پریود فرد را دردناکتر کنند.
واکسن هم باعث واکنش التهابی در بدن میشود. این واکنش بخشی از فعال شدن سیستم ایمنی است که برای مبارزه با عامل بیماریزا، شروع به تولید پادتن و سایر سلولهای ایمنی میکند.
بعلاوه، بعد از زدن واکسن، در برخی افراد پلاکتهای خون کاهش پیدا میکنند، یعنی سلولهایی که در لخته شدن خون نقش دارند. این میتواند بر خونریزی قاعدگی تاثیر بگذارد و شاید آن را شدیدتر کند.
تغییر قاعدگی اگر هم باشد موقتی است
شواهدی هست که هم واکسن آنفلوآنزا هم واکسن اچپیوی (واکسن ویروس پاپیلومای انسانی برای پیشگیری از سرطان گردن رحم) ممکن است تاثیری موقت بر چرخه قاعدگی بگذارند ولی هیچ عارضه جانبی طولانی مدتی ندارند. دکتر میل میگوید “انبوهی از شواهد” وجود دارند که واکسنها بر باروری تاثیر نمیگذارند بنابراین این تغییرات نباید نگرانکننده باشند.
با این حال دکتر میل و متخصصان دیگر بر لزوم بررسی تاثیر واکسن روی پریود تاکید میکنند چون “اینجا مسئله این است که اغلب سلامت زنان نادیده گرفته میشود”.
دکتر جن گونتر، متخصص بیماریهای زنان، در وبسایتش نوشت: “تصور کنید نمیدانستید تب ممکن است یکی از عوارض جانبی واکسن باشد. حتی یک تب معمولی بعد از واکسن، ممکن بود نگرانتان کند که شاید چیزیتان شده است. این کاملا در مورد بینظمی قاعدگی صادق است”.
دکتر لی میگوبد خونریزی غیرعادی مردان ترانس و زنان یائسه اگر تکرار شود میتواند علامت بدخیمی هم باشد بنابراین مهم است که همه بدانند این میتواند یک عارضه جانبی بدون ضرر واکسن باشد.
اطلاعات نادرست درباره واکسن
در همین حال بعضی در شبکههای اجتماعی اطلاعاتی غلطی منتشر میکنند که واکسن بر پریود اثر میگذارد.
گروه های ضد واکسن و تئوریپردازان توطئه گزارشهای واقعی از تجربه شخصی افراد، مانند رشته توئیتهای دکتر کلنسی را مدرک مضر بودن واکسن یا بخشی از طرح عقیمسازی کسانی که دنیا را میگردانند جلوه میدهند.
در هفتههای اخیر در شبکههای اجتماعی این ادعای دروغین عدهای را جذب کرده که حتی نزدیک شدن به کسی که واکسن زده میتواند بر چرخه قاعدگی و حتی بارداری تاثیر بگذارد. در یکی از این ویدئوها که از تقریبا یک ماه پیش بیش از ۳۰۰ هزار بار دیده شده است، یک “متخصص باروری همهجانبهگرا” هشدار میدهد که نزدیک شدن به افراد واکسینه، “خونریزی و چرخه قاعدگی زنان را بشدت تحت تاثیر قرار میدهد حتی اگر خودشان واکسن را نزده باشند “.
ضدواکسنها و “متخصصان سلامت همهجانبهگرا”، در پستهایی که در تمام شبکههای اجتماعی صدها هزار بار دیده میشوند، ادعا میکنند که افراد واکسینه پروتئین شاخکی ویروس را به دیگران “میپراکنند.”
این غیر ممکن است
اکثر واکسنهای کرونا به بدن دستورالعملهایی میدهند تا بتواند قطعه کوچکی از پروتئین شاخکی خاص این ویروس را بسازد و به این ترتیب یاد بگیرد چگونه با آن مبارزه کند. این پروتئین شاخکی قابلیت تکثیر ندارد و متلاشی میشود و از بین میرود.
آرانای پیامرسان (mRNA) هم که دستورالعمل ساخت پروتئین شاخکی است، بسیار شکننده است. به همین دلیل هم حمل و نقل و انبار کردن این واکسنها بسیار سخت است، چون اطلاعات ژنتیکی به آسانی متلاشی و بیفایده میشوند.
هیچ کدام از این واکسنها امکان تکثیر قسمتی از ویروس را ایجاد نمیکنند چه برسد به پراکندن آن. تنها چیزی که تکثیر میشود سلولهای ایمنی شما هستند تا برای مقابله با ویروس پادتن تولید کنند.
نفخ معمولاً قبل از شروع خونریزی ماهانه ایجاد میشود و چند روز پس از آغاز قاعدگی از بین میرود.
