برچسب: فقر

  • روایتی از فقر و شرمندگی …

    روایتی از فقر و شرمندگی …

    گاهی وقتها ناخواسته چیزهایی را می بینی و می شنوی که نباید. با خودت می گویی کاش نمی دیدم. کاش نمی شنیدم. کاش اصلاً در آن لحظه آنجا نبودم. بی خبری خوش خبریست. به مانند سخنگو ها و گویندگان خبر سیما ، همه چیز در این کشور خوب است. رفاه و آبادانی همه جا را فرا گرفته است. و فقر، مگر اصلاً داریم؟؟؟
    پایگاه خبری رسا نشر – همین چند ساعت پیش، پیرمرد سیگار فروش درون دکه اش دختر جوانش را مورد شماتت قرار می داد. پیر مرد نگران با غضب می گفت ” نمیگی نگرانت میشم؟؟ . می دونی ساعت چنده؟” دختر هم سرش را پایین انداخته بود و با صدای لرزان گفت” بابا اتوبوس نبود.می دونی چندتا ماشین باید سوار شم تا برسم خونه؟ . بخدا همش سراپا بودم. پاهام درد می کنه” پدر نگران گفت” چرا به من زنگ نزدی؟ گوشیتم که خاموش بود.” دختر گوشی قدیمی را از داخل کیفش دراورد و نشان پدر داد.” بابا حاجی می دونی این گوشی باطریش خرابه ها. همش دو ساعت شارژ نگه می داره. تازه اگرم روشن بود شارژ پولی نداشت زنگ بزنم. می دونی چند روزه گوشیم و شارژ نکردم من؟ خستم کرده بخدا. همش باید وایسم شارژش کنم. همه جا آبروم رفته . بچه ها مسخرم می کنن. میگن شماره واتساپت و بده جزوه ها رو برات بفرستیم. کلاسمون گروه داره. اما من باید از این و اون بپرسم چه خبره. بابا حاجی قرار بود برام گوشی بگیری. بعد می دونی و میگی چرا زنگ نزدم؟ می دونی من جز کارت مترو و اتوبوس پول دیگه ای نداشتم و مجبور شدم انقدر دیر برسم. بعد بازم می پرسی؟؟؟”
    به یکباره همه چیز تغییر کرد . پدر بر افروخته و عصبانی در یک لحظه به پدری شرمنده و ناراحت تبدیل شد. دست نوازش بر سر دخترش کشید و گفت می خرم برات بابا …

    دیگر نتوانستم این صحنه را ببینم. بغضم گرفت. سرم را پایین انداختم و رفتم.چقدر راحت بغض دختری جوان می شکند. و چه راحت پدری پیر شرمنده فرزندش می شود. فقر ، واژه فراموش شده در میان گفتگوهای روزمره مردم و مسئولین این کشور. برخی به چه راحتی هر سال گوشی آیفون خود را ارتقاء می دهند تا به روز باشند. و برخی هم به چه سختی تلفن معیوب خود را ساعت به ساعت شارژ می کنند تا شاید کسی نگرانشان نشود! برخی ها انقدر دارند که نمی دانند با پولشان چه کنند. و برخی همچون پیرمرد سیگار فروش نمی داند با پول کمی که دارد کدام سوراخ زندگی اش را پر کند. جالب قصه اینجاست که تحریم ها قشر ضعیف را ناتوان تر و کم توان کرده است. اما برای بالادستی ها بد نشده است. دلارها و سرمایه هایشان پا به پای افزایش قیمت دلار رشد کرده است. خلاصه که اوضاع خوبی نیست. و کیست که این جمعیت بینوا را دریابد خدا می داند ….
    با خودم گفتم کاش وزیر ارتباطات سریعتر پروژه تلفن همراه قسطی را راه اندازی کند تا این پدر پیر بتواند بی آنکه زیر بار قرض و فشار برود،  بتواند به قولش عمل کند . لا اقل اگر دخترش دیر می رسد خبر دهد تا بابا حاجی چشم براه و نگران نماند ….
    شبنم حاجی اسفندیاری

  • شکاف ثروت در ایران به اوج رسید

    مرکز آمار ضریب جینی سالانه خانوار‌های کل کشور را در سال ۱۳۹۷ اعلام کرد. بر این اساس، ضریب جینی کل کشور در سال گذشته به ۴۰۹۳/ ۰ واحد رسیده است که نسبت به سال قبلش، معادل ۰۱۱۲/ ۰ واحد رشد کرده است.
    از نظر نسبی، میزان رشد ضریب جینی نسبت به سال ۹۶، برابر با ۸/ ۲ درصد خواهد بود که نسبت به سال‌های ۹۴، ۹۵ و ۹۶ تندتر است. اما همچنان نرخ رشد ضریب جینی در سال ۹۷، از این میزان در سال ۹۳ کندتر بوده است.
    شکاف ثروت در جامعه به اوج دهه ۹۰ رسید. داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهند که در سال گذشته، ضریب جینی خانوار‌های کل کشور به ۴۰۹۳/ ۰ صعود کرده است که قله این شاخص در دهه جاری محسوب می‌شود.
    می‌توان این‌طور تحلیل کرد که تکانه‌های ارزی و تورمی در سال گذشته، بیشتر به ضرر گروه‌های کم‌درآمد جامعه تمام شده و توزیع درآمد‌ها به نفع دهک‌های بالایی بوده است. این اتفاق در کنار نبود سیاست‌های حمایتی و جبرانی کارآمد، موجب تشدید شکاف درآمدی شده است. ضریب جینی ثبت‌شده بیشترین میزان پس از سال ۸۹ به‌حساب می‌آید.
    به گزارش دنیای اقتصاد، شکاف غنی و فقیر در سال گذشته به اوج دهه ۹۰ رسید. مطابق داده‌های مرکز آمار، ضریب جینی در سال ۱۳۹۷ معادل ۴۰۹۳/ ۰ بوده است که بیشترین میزان این شاخص پس از سال ۸۹ به‌حساب می‌آید. جهش ارزی و تخلیه تورمی در سال گذشته، بیشترین ضربه را به توزیع درآمد زده است. این تجربه در ابتدای دهه ۹۰ نیز شده بود، اما در آن سال‌ها، به‌دلیل وجود سیاست پرداخت یارانه نقدی، ضریب جینی حتی کاهش نیز یافت.
    در سال گذشته تخلیه تورمی در نبود سیاست جبرانی محسوس رخ داد. در حقیقت، مهم‌ترین سیاست جبرانی دولت برای کم‌اثر کردن تحریم، یارانه ارزی در قالب تزریق دلار ۴۲۰۰ تومان بود.
    فارغ از رانت و فساد‌های ثابت شده در این سیاست، شاخص ضریب جینی نشان داد که سیاست یارانه ارزی در هدف ذاتی‌اش که کاهش آثار رشد نرخ ارز بر دهک‌های فرودست جامعه بوده نیز موفق عمل نکرده و فاصله فقرا از ثروتمندان بیشتر از قبل شده است.
    آخرین داده ضریب جینی
    پژوهشگران معتقدند که مشکلات اجتماعی، چون فقر، طلاق، جرم، کج‌رفتاری و مانند آن، ریشه در توزیع نامناسب درآمد و فرصت‌های اقتصادی دارند. یکی از رایج‌ترین شاخص‌ها برای سنجش نابرابری، ضریب جینی است. افزایش در این شاخص نشان می‌دهد که در آن سال، درآمد از افراد فقیر جامعه به افراد غنی منتقل شده است؛ برعکس اگر جهت انتقال درآمد، از افراد غنی به افراد فقیر باشد، عدد شاخص کاهش خواهد یافت.
    ضریب جینی هر چه به صفر نزدیک‌تر باشد، نشان‌دهنده برابری بیشتر و هر چه به عدد یک نزدیک شود، نشان‌دهنده تشدید نابرابری است. ضریب جینی تفاوت مورد انتظار در درآمد بین دو فرد یا خانوار در جامعه را نیز نشان می‌دهد.
    مرکز آمار ضریب جینی سالانه خانوار‌های کل کشور را در سال ۱۳۹۷ اعلام کرد. بر این اساس، ضریب جینی کل کشور در سال گذشته به ۴۰۹۳/ ۰ واحد رسیده است که نسبت به سال قبلش، معادل ۰۱۱۲/ ۰ واحد رشد کرده است. از نظر نسبی، میزان رشد ضریب جینی نسبت به سال ۹۶، برابر با ۸/ ۲ درصد خواهد بود که نسبت به سال‌های ۹۴، ۹۵ و ۹۶ تندتر است. اما همچنان نرخ رشد ضریب جینی در سال ۹۷، از این میزان در سال ۹۳ کندتر بوده است.
    رشد نابرابری در شهر نسبت به روستا
    نکته دیگری که در گزارش مرکز آمار به چشم می‌آید، انبساط فاصله ضریب جینی خانوار‌های شهری و روستایی است. درحالی‌که اختلاف ضریب جینی خانوار‌های شهری و روستایی در سال ۹۶، تقریبا ۲۳۴/ ۰ بوده، این شکاف در سال گذشته به مقدار ۳۴۵/ ۰ واحد رسیده است.
    به تعبیری می‌توان گفت آنچه ضریب جینی کل کشور را در سال گذشته تعمیق داده، در خانوار‌های شهری کشور رخ داده است و در ضریب جینی خانوار‌های روستایی تغییر محسوسی مشاهده نمی‌شود.
    در سال گذشته، رشد هزینه‌های خانوار‌های شهری و روستایی نزدیک به یکدیگر و در حدود ۱/ ۲۰ درصد بوده است. اما در سمت درآمدها، رشد درآمد خانوار‌های شهری ۳ درصد تندتر از خانوار‌های روستایی گزارش شده است.
    شاید نتیجه اولیه از این آمارها، این باشد که ضریب جینی خانوار‌های روستایی شدیدتر از خانوار‌های شهری رشد کند، اما چنین اتفاقی رخ نداده است. در حقیقت، احتمالا آنچه موجب رشد سریع‌تر درآمد خانوار‌های شهری شده، درآمد‌های ناشی از دارایی‌های بادوام همچون املاک و طلا بوده است و این رشد، بیشتر مربوط به خانوار‌های دهک‌های بالای درآمدی است.
    به همین دلیل هم ضریب جینی در مناطق شهری، با رشد محسوس‌تری مواجه شده است. نکته دیگری که با افزایش ضریب جینی همخوانی دارد، رشد بیشتر هزینه‌های خوراکی و دخانی در شهر‌ها نسبت به روستا‌ها است.
    هزینه‌های ناخالص خوراکی‌ها در خانوار‌های شهری در سال ۹۷ در حدود ۲۳ درصد نسبت به سال ۹۶ رشد کرده است که نسبت به هزینه‌های غیرخوراکی، حدود ۴ درصد بیشتر بود. درحالی‌که در خانوار‌های روستایی، رشد هزینه‌های خوراکی و غیرخوراکی فاصله ۸/ ۰ درصدی از یکدیگر داشته است. رشد سالانه هزینه‌های خوراکی خانوار‌های روستایی در سال ۹۷، تقریبا ۲۰ درصد بوده که ۴/ ۲ درصد از خانوار‌های شهری کمتر است.
    این مساله نشان می‌دهد که هر چه هزینه‌های خوراکی با افزایش روبه‌رو شود، فشار بر گروه‌های کم‌درآمد بیشتر شده و در نتیجه احتمال تشدید (افزایش) نابرابری و ضریب جینی نیز افزایش می‌یابد.
    چراکه کالا‌های خوراکی، نقش پررنگ‌تری در سبد مصرفی کم‌درآمد‌ها دارد. پیش‌تر سازمان برنامه و بودجه در گزارشی افزایش شدید مخارج خوراکی و بهداشتی را به‌عنوان یکی از عوامل رشد ضریب جینی در سال ۹۶ نام برده بود که با داده‌های فعلی تطابق دارد.
    پسرفت در دهه ۹۰
    ضریب جینی در دهه ۸۰، یک روند نزولی را ثبت کرده بود. این شاخص که در سال ۱۳۸۰ معادل ۴۳۰۴/ ۰ بوده، با قدم نهادن در یک مسیر کاهشی، به ۳۷۰۰/ ۰ واحد در سال ۱۳۹۰ رسید؛ یعنی ۱۴ درصد کاهش طی یک دهه که دستاورد مناسبی برای کاهش فاصله فقیر و غنی به‌حساب می‌آمد. اما در دهه ۹۰ که اقتصاد ایران از ریل اصلی‌اش خارج شد و از متوسط‌های همیشگی فاصله گرفت، در ضریب جینی نیز تغییراتی رخ داد.
    طوری‌که در ۷ سال ابتدایی دهه ۹۰، ضریب جینی معادل ۱/ ۱۰ درصد رشد کرد تا شکاف غنی و فقیر، بار دیگر عمق بیشتری یابد. در واقع کاهش اختلاف طبقاتی که در دهه ۸۰ حاصل شده بود، اکثرش از بین رفت و ضریب جینی به نقطه آغازین دهه ۸۰ در حال میل کردن است.
    در دهه ۹۰، اقتصاد ایران با ۲ تجربه تحریمی، ۲ جهش ارزی و تورمی دست و پنجه نرم کرد. سازمان برنامه و بودجه نیز در تحلیل نابرابری ثروت در ایران، افزایش و نوسانات شدید در بازار دارایی‌ها (ارز، سکه، خودرو و مسکن) را به‌عنوان یکی از چالش‌های این مساله نام برده بود. چراکه این جهش‌ها ساختار قیمت‌های نسبی را دچار تغییر می‌کند و توزیع درآمد را به شدت بدتر خواهد کرد. اما در تجربه اول تحریمی، ضریب جینی حتی با افت نیز مواجه شد. دلیل اصلی این امر، وجود یک سیاست جبرانی به نام پرداخت یارانه‌های نقدی بود.
    شاخص‌های رفاهی و توزیع درآمد در سال‌های ابتدایی دهه ۹۰، به‌دلیل رقم قابل‌توجه یارانه نقدی در جهت بهبود حرکت کردند. در آن زمان، میزان یارانه نقدی سهم زیادی در درآمد صدک‌های پایین جامعه داشت و از این‌رو، توانست بار رشد هزینه‌ها را بر خانوار‌های فرودست جامعه، کمی تسهیل کند. اما با افزایش نرخ تورم در سال‌های بعد و بی‌اثر شدن یارانه نقدی، بلافاصله این اثر از بین رفت.
    یکی از چالش‌های دیگری که سازمان برنامه و بودجه، در مورد بحث توزیع درآمد به آن اشاره کرده، توزیع منابع حاصل از هدفمندی یارانه‌ها به آحاد جامعه از جمله گروه‌های پردرآمد و در نتیجه عدم اصابت منابع بیشتر یارانه‌ای به اقشار آسیب‌پذیر بوده است.
    تداوم این سیاست طی این سال‌ها، از کارآیی یارانه نقدی کاست. محاسبه‌گر نرخ تورم بانک مرکزی نشان می‌دهد که ۴۵ هزار تومان سال ۱۳۹۰، هم‌ارزش با ۱۲۲ هزار تومان در سال ۱۳۹۶ است.
    در مورد سال ۱۳۹۷، داده‌های بانک مرکزی موجود نیست، اما می‌توان با توجه به داده‌های مرکز آمار تخمین زد که در سال گذشته، ۴۵ هزار تومان سال۹۰ حداقل هم‌ارزش با ۱۳۰ هزار تومان بوده است. در حقیقت در سال گذشته با پرداخت ۱۳۰ هزار تومان یارانه نقدی به دهک‌های پایین جامعه، بخشی از رفاه از دست رفته آن‌ها می‌توانست برطرف شود.
    درحالی‌که دولت تصمیم گرفت با تزریق دلار ۴۲۰۰ تومانی و تامین ۱۷ میلیارد دلار به این مقصود، مانع تورم شود؛ اما در نهایت داده‌های ضریب جینی ثابت می‌کنند که هدف اولیه این سیاست که تسکین فشار اقتصادی بر گروه‌های کم‌درآمد بوده، تامین نشده است.
    درحالی‌که کسری از این یارانه ارزی پرداخت شده، احتمالا می‌توانست ضریب جینی را در سطوح نزدیک به سال ۹۶ نگه دارد و از اعمال فشار به طبقه فرودست جامعه بکاهد، تا ضریب جینی در سال ۱۳۹۷، به قله این دهه نرسد و پس از ۸ سال از سطح ۴۰/ ۰ عبور نکند.
  • پاسخ محسن تنابنده به توهین کاپیتان تیم ملی والیبال لهستان به مردم ایران/ عکس

    محسن تنابنده با اشاره به یک اتفاق تاریخی در جنگ جهانی دوم، به توهین والیبالیست مطرح این کشور به مردم ایران پاسخ داد و لطف ایرانیان به اجداد او را یادآور شد.

    محسن تنابنده در واکنش به توهین کوبیاک کاپیتان تیم ملی والیبال لهستان به مردم ایران، تصویری از آوارگان لهستانی در ایران را در اینستاگرام منتشر کرد و نوشت: «قابل توجه کوبیاک بازیکن والیبال لهستان که به ملت ما توهین کرده، بخشی از نامه وزیر مختار لهستان به استاندار خراسان (در حالیکه مملکت دچار فقر و قحطی بود):
    نیات خیرخواهانه جنابعالی نسبت به هم میهنان من، مهاجران لهستانی، تاثیر عمیقی بر من بخشیده است. جنابعالی از روی کمال مرحمت یک دستگاه عمارت بزرگ را در اختیار اطفال یتیم لهستانی گذارده اید که آنجا نگهداری شوند، من از صمیم قلب از مراحم خیرخواهانه و نوع پرستانه جنابعالی متشکرم و اطمینان میدهم که لهستانیها تا همیشه کمال امتنان را از جنابعالی خوهند داشت.
    این فقط یه نمونه کوچک از لطف ایرانیان به اجداد توست.»