پایگاه خبری رسا نشر – “مهار تورم ، رشد تولید” نامی است که رهبر انقلاب در پیام نوروزی خود بر سال 1404 نهادند.

متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به شرح زیر است:

بسم الله الرّحمن الرّحیم
یا مقلّب القلوب والابصار، یا مدبّر اللیل و النّهار، یا محوّل الحول و الاحوال، حوّل حالنا الی احسن الحال.

عید نوروز را تبریک عرض میکنم به یکایک آحاد ملّت ایران، مخصوصاً خانواده‌های معزّز شهیدان، جانبازان، ایثارگران، خدمتگزاران به زندگی مردم و همچنین به دیگر ملّتهایی که نوروز را گرامی میدارند و به آن اهمیّت میدهند. ان‌شاءالله که بر همه‌ی شماها این عید شریف مبارک باشد.

امسال بهار طبیعت تقارن پیدا کرده است با بهار معنویّت؛ ماه رمضان. همچنانی که درباره‌ی بهار فرمودند که: «تن مپوشانید از باد بهار»‌(۱)، درباره‌ی بهار معنویّت ماه رمضان هم باید تمسّک کنیم به این جمله: «ألا فتعرّضوا لها»، «إنّ فی ایّام دهرکم نفحات ألا فتعرّضوا لها»(۲). نسیم معنویّت در ماه مبارک رمضان شامل حال همه است و خودمان را باید آماده کنیم. دلهایمان را در معرض این نسیم معنوی و الهی و معطّر بگذاریم.

من در این صحبت این ساعت، یک نگاه کوتاهی به سال ۱۴۰۱ میکنم، یک نگاه گذرایی هم به سالی که اکنون شروع میشود؛ ۱۴۰۲. سال ۴۰۱ سالی بود سرشار از عوارض گوناگون ــ چه عوارض اقتصادی، چه عوارض سیاسی، چه عوارض اجتماعی ــ بعضی شیرین، بعضی هم تلخ، مثل همه‌ی سالهای زندگی انسان و در نگاه کلان، سالهای ملّت ایران بخصوص بعد از انقلاب اسلامی. به نظر من در سال ۱۴۰۱ مهمترین مسئله‌ای که برای ملّت مطرح بود مسئله‌ی اقتصاد کشور بود که به معیشت مردم ارتباط مستقیمی پیدا میکند. اینجا هم، در قضیه‌ی اقتصاد هم، تلخیهایی وجود داشت، شیرینیهایی هم وجود داشت.

هم در بعضی از بخشها که حالا اشاره میکنم تلخی بود، هم در بعضی از مواردی که منتهی میشود به قضیّه‌ی اقتصاد شیرینیهایی وجود داشت؛ اینها را باید با همدیگر، در کنار هم دید و مجموع اینها را محاسبه کرد. تلخیها عمدتاً تورّم بود، گرانی بود که حقیقتاً تلخ است. بخصوص گرانی در قیمت موادّ خوراکی و لوازم اصلی زندگی، که وقتی که قیمت خوراکیها و موادّ اصلی زندگی افزایش زیادی پیدا میکند بیشترین سنگینی‌اش به دَهَکهای پایین جامعه می‌آید. چون در سبد خانوار، برای آنها بیشترین سهم را خوراکی و موادّ اصلی و ضروری زندگی دارد. لذا فشار، بیشتر به آنها می‌آید که این خب البته جزو تلخیها بود و به نظر من در عمده‌ی مسائل اقتصادی کشور این نقطه، نقطه‌ی اساسی‌تر و مهمتری بود که تلخ بود.

کارهای خوبی هم البته انجام گرفته در همین مسئله‌ی اقتصاد و سازندگیهایی که به اقتصاد منتهی میشود که حالا خواهم گفت، باید این سازندگیها دنبال بشود تا به زندگی مردم و معیشت مردم منتهی بشود و ارتباط پیدا کند. از تولید حمایت شد، در طول سال ۱۴۰۱ با اطلاعاتی که من دارم از تولید در کشور حمایت شد. چند هزار کارخانه‌ی تعطیل و نیمه‌تعطیل راه‌اندازی شد. شرکتهای دانش‌بنیان افزایش پیدا کرد، البته آن مقداری که من سال گذشته مطالبه کردم که افزایش پیدا کند، آن مقدار نشد اما یک افزایش قابل توجّهی این شرکتها پیدا کرد.

ارزش تولیدات این شرکتها هم بالا رفت و مسئله‌ی اشتغال یک تکانی خورد، یعنی بیکاری یک درصدی ــ ولو حالا درصد اندکی ــ کم شد و اشتغال یک مقداری افزایش پیدا کرد که این چیز مغتنمی است.

نمایشگاهی که تولیدگران دولتی و غیردولتی تشکیل دادند و همچنین آن جلسه‌‌ای که در حسینیه، تولیدگران عمده‌ی کشور، آمدند آنجا و بعضی صحبت کردند، حقیقتاً خُرسند کننده بود. قضاوت من در مورد تولیدِ تولیدگران در کشور قضاوت مثبتی است و کار خوبی انجام گرفته. بعضی از شاخصهای اقتصادی رشد داشت؛ در بیمه شاخص ما شاخص خوبی است. در سازندگی، در بخشهای آب، گاز، راه، محیط زیست، در این زمینه‌ها کارهای خوبی انجام گرفت. البته همینطور که اشاره کردم، حالا با تأکید عرض میکنم، این کارها باید مرتبط بشود به زندگی مردم، باید منتهی بشود به گشایشِ در زندگی مردم.

کِی این کار خواهد انجام گرفت؟ کِی اینجور، این وضع پیش می‌آید؟ وقتی ادامه پیدا کند، وقتی برنامه‌ریزیهای دقیقی پشت سرش باشد که ان‌شاءالله در امسال، سال ۱۴۰۲ بایستی این فعالیتها ادامه پیدا کند تا منتهی بشود این فعالیتهای سازنده به رونق زندگی مردم و گشایش سفره‌ی مردم بخصوص طبقات ضعیف. البته این نکته هم باید در نظر باشد: مشکلات اقتصادی، گرفتاریهای اقتصادی مخصوص ما نیست. امروز خیلی از کشورهای دنیا، شاید بشود گفت همه‌ی کشورهای دنیا یک گرفتاریهای اقتصادی ویژه‌ای دارند، حتی کشورهای ثروتمند، کشورهای دارای اقتصادهای قویّ و پیشرفته و واقعاً مشکلات و معضلات زیادی گریبانگیر آنهاست. بعضیهایش حتی از ما وضعشان از این جهت بسیار بدتر است.

اقتصادهای قوی دچار ورشکستگی بانکها میشوند که همین اواخر شما خبرش را شنیدید. البته بعضیها را خبرش را دادند، بعضیها را هم ندادند که حالا خبرهایش پخش خواهد شد. و ورشکستگی بانکها هست، بدهکاریهای فوق‌العاده‌ی تریلیونی وجود دارد در بعضی از کشورها که اینها خب گرفتاری است، در آنجاها هم هست، در اینجاها هم هست. آنها هم دارند تلاش میکنند برطرف کنند، ما هم باید تلاش کنیم، باید کار کنیم، مسئولین بایستی تلاش کنند. من عرض میکنم همه‌ی سعی مسئولان دولتی، علاوه‌ی بر آنها سعی فعالان اقتصادی و فعالان سیاسی و فرهنگی باید این باشد که ما سال ۱۴۰۲ را برای ملّت ایران یک سال شیرینی قرار بدهیم. یعنی کاری کنیم، همه‌مان وظیفه داریم که ان‌شاءالله یک سال شیرینی برای مردم باشد. تلخیها کاسته بشود و شیرینیها افزوده بشود و موفقیتها را ان‌شاءالله اضافه کنیم.

خب، حالا سال ۱۴۰۲؛ به نظر من در سال ۱۴۰۲ هم مسئله‌ی اصلی ما مسئله‌ی اقتصاد است. یعنی ما مشکل کم نداریم، مشکلات گوناگونی داریم، در زمینه‌ی فرهنگی، در زمینه‌ی سیاسی، لکن مسئله‌ی اصلی و محوری در این سال هم مسئله‌ی اقتصاد است. یعنی اگر ما بتوانیم ان‌شاءالله مشکلات اقتصادی را کاهش بدهیم و مسئولین ان‌شاءالله همّت کنند، دقت کنند، تلاشهای مهمی انجام بدهند در این زمینه، خیلی از مسائل دیگر کشور هم حل خواهد شد. هم دولت، هم مجلس شورای اسلامی، هم فعّالان اقتصادی، هم گروه‌های مردمیِ جوان و پرانگیزه که بنده تعدادی از این گروه‌ها را میشناسم و به آنها جدّاً علاقمند هستم. میدانم کارهای خیلی خوبی را در همین زمینه‌های اقتصادی انجام میدهند. اینها همه باید تلاشهایشان متوجّه کمک به رفع مشکلات کشور و مشکلات مردم باشد. حالا این رفع مشکلات گاهی با فعالیتهای بنیانی اقتصادی است، مثل تولید که یک فعالیت بنیانی است در اقتصاد، یعنی تولید یک کار اساسی است در اقتصاد. یا عرض کنم که کارهای انسانی و اسلامی مثل مواسات و کمکهای مردمی و همکاریهای مردمی با طبقات ضعیف جامعه.

خب، من البته تولید را که گفتم، تکیه کردم روی تولید، در کنار تولید سرمایه‌گذاری مهم است. این را هم دولتیهای محترم و مکرّم توجه کنند، هم بخش خصوصی توجّه کنند، ما از لحاظ سرمایه‌گذاری در دهه‌ی نود خیلی عقب ماندیم. سرمایه‌گذاری، یکی از خلأهای مهم کشور ما مسئله‌ی سرمایه‌گذاری است. باید سرمایه‌گذاری انجام بگیرد که این هم کار مهمّی است.

خب، من با توجه به همه‌ی جهات، هم تورّم، هم تولید داخلی، این چیزهایی که مهم است، تورّم که مشکل اصلی است، تولید داخلی که حتماً یکی از کلیدهای نجات کشور از مشکلات اقتصادی است، با توجه به اینها شعار سال را اینجور اعلام میکنم: «مهار تورم، رشد تولید»، این شعار سال است. یعنی باید همه‌ی همّت مسئولین متوجّه این دو موضوع باشد. در درجه‌ی اوّل مسئولین، در درجه‌ی بعد همینطور که گفتم فعالان اقتصادی و فعّالان مردمی و کسانی که دستشان میرسد کاری انجام بدهند و فعّالان فرهنگی، صدا و سیما که باید فرهنگ‌سازی بکند در این زمینه‌ها، همه‌ی اینها باید متوجه این دو نکته‌ی اصلی باشند، در درجه‌ی اول مهار تورّم، یعنی واقعاً تورّم را مهار کنند و کاهش بدهند تا آنجایی که ممکن است کاهش بدهند و مسئله‌ی تولید را افزایش بدهند. بنابراین [شعار سال] شد مهار تورّم و رشد تولید.

توفیقات همه را از خداوند متعال مسألت میکنم، سلام و ارادت و عرض اخلاص خودمان را خدمت روح عالم هستی حضرت بقیّه‌الله ارواحنا فداه عرض میکنم. برای روح مطهّر امام بزرگوارمان و شهدای عزیزمان از خداوند متعال طلب علوّ درجات میکنم و خوشبختی و شادی و نوروزیِ ملّت ایران را از خداوند متعال مسألت میکنم.

مطالب دیگری هم هست که ان‌شاءالله در سخنرانی عرض خواهم کرد.

والسّلام علیکم و رحمة الله و برکاته

عصرایران؛ مصطفی داننده- این روزها روایت‌های مختلفی از قیمت گوشت به گوش می‌رسد. دولتی‌ها یک قیمت می‌گویند و غیر دولتی‌ها به قیمت دیگری اشاره می‌کنند. در این نوشتار اصلا کاری به این روایت‌ها ندارم و نمی‌خواهم ببینم کدام راست می‌گویند و انشالله کدام کمتر راست. از کلمه دروغ استفاده نمی‌کنم که خدای ناکرده کسی را متهم به خلاف گویی نکنم.

در این یادداشت می‌خواهم به طبقه‌ای اشاره کنم که چه گوشت 300 هزار تومانی چه گوشت 500 هزار تومانی برای‌شان گران است و توانایی خرید آن را ندارند. بحشی از آنها حتی نمی‌توانند به صورت ماهانه یک کیلو گوشت بخرند چه برسد به اینکه به استخوان‌دار یا بی‌استخوان بودن آن فکر کنند.

باید فکری به حال زندگی این افراد کرد. طبقه متوسط با وجود همه گرانی‌ها می‌تواند گلیم خود را البته به سختی از آب بیرون بکشد. با  سرخ کردن صورتهم که شده ماه را به پایان می‌رساند اما زیر خط فقری‌ها که طبق آمار تعداد آنها هم کم نیست، حقوق‌شان به هفته دوم ماه نمی‌رسد چه برسد به پایان ماه.

بسیاری از این خانواده‌ها، خانه‌ای برای خود ندارند و به اجبار اجاره نشین هستند. اجاره هم که قربانش شوم، بخش مهمی از حقوق را با خود می‌برد. به ویژه اینکه هر سال هم چندبرابر می‌شود. یادش به خیر زمانی اجاره نشینی «خوش نشینی» بود و حالا «سخت نشینی» است.

در زمانی زندگی می‌کنیم که دیگر توصیه به اشکنه خوری هم نمی‌شود کرد. قیمت نان، پیاز و مخلفات اشکنه کاری کرده است که غذای ساده سال‌های نه چندان دور هم برای برخی گران باشد.

در این شرایط چه باید کرد؟ در وهله اول باید فکری به حال سیاست خارجی و رابطه با کشورهای جهان کرد و به سمت برجام برگشت که به نظر می‌رسد در کنار مدیریت داخلی، بهترین تدبیر ممکن است.

اما راه دیگری هم هست که می‌تواند باری از دوش این خانواده‌ها بردارد و آنهم احیای کوپن است. می‌شود به بخشی از مردم اقلام اساسی را داد تا آنها حداقل در این یک زمینه خیال‌شان راحت باشد.

در زمان جنگ، بسیاری از مردم خیال‌شان از کالاهای اساسی راحت بود. در لغت‌نامه دهخدا آمده است:« کوپن؛ ورقه جیره بندی قند وشکر و غیره» در فرهنگ معین هم آمده:«بلیط ارزاق و قماش و قند و چای که در جنگ و قحط سال متداول است».

خانواده‌های ایران در دهه 60 خیال‌شان حداقل از گوشت، روغن، قند و شکر و … راحت بود، چون می‌دانستند دولت متعهد شده است که آنها را در اختیار مردم بگذارد.

تصور کنید در همین شرایط فعلی اقتصادی، دوباره همین شیوه به کار گرفته شود. قطعا کمک بزرگی به خانواده‌های ایرانی خواهد بود. بخشی از جامعه با توجه به گرانی گوشت و مرغ، آنها را از سبد زندگی خود حذف کرد‌ه‌اند. قطعا نباید جامعه ما به سمتی می‌رفت که دوباره احتیاج به کوپن می‌‎شد اما با توجه وضعیت اقتصادی کشور به نظر می‌رسد بهترین روش برای کمک به مردم همین کوپنی کردن اجناس است.

با این تصمیم حداقل یک نگرانی از نگرانی‌ خانواده‌های ایرانی کم می‌شود. خانواده‌هایی که هم با برنج هندی می‌سازند و هم با گوشت برزیلی.

در این شرایط اگر دولت همچون دهه 60 به کمک مردم نیاید، زندگی‌ها به مشکل خواهد خورد. این کوپن می‌تواند مانند یک تور عمل کند و اجازه ندهد کسانی که در حال سقوط هستند، به ته چاه پرت شوند و در صورت سقوط دیگر نتوانند به جای قبلی خود بگردند.

باید به این بخش از جامعه که واقعا سخت زندگی می‌کنند کمک کرد تا حداقل در نیازهای اساسی زندگی‌شان مشکل نداشته باشند و کُمیت‌شان لنگ نزند.

آرمان ملی نوشت: موز، زردآلو، طالبی، انگور، خربزه، خرمالو، توت فرنگی، گریپ‌فروت، انبه، لیمو؛ نام‌هایی دست نیافتنی برای برخی از خانواده‌های ایرانی هستند که شاید تنها بتوانند تصاویر دلربا و هوس برانگیزشان را در صفحات مجازی ببینند و اندکی بر هوس خود فائق آیند. میوه‌فروشی‌ها خلوت‌اند و آدم‌ها با حسرت به میوه‌هایی که در کیسه‌های پلاستیک در دستان برخی افرادیست که موفق به خرید، شده‌اند، نگاه می‌کنند

این‌ها واقعیت زندگی سبد برخی از خانوارهای ایرانی است و مستنداتش از راه یکی دوبار قدم زدن در اطراف میوه‌ فروشی‌های شهر، حاصل می‌شود. رئیس اتحادیه بارفروشان، نگران حال کشاورزان است و می‌گوید: خرید میوه از سوی مردم، کاهش ۵۰ درصدی داشته. مصطفی دارایی‌نژاد، با اشاره به اینکه قدرت خرید مردم کاهش چشمگیری پیدا کرده، توضیح می‌دهد که «در سال‌های گذشته مردم حداقل ۲ کیلو میوه خریداری می‌کردند؛ امروز خریدها دانه‌ای شده است و اگر این روند ادامه داشته باشد کشاورزان متضرر خواهند شد.»

مردم خیلی وقت است دانه‌ای میوه می‌خرند

خرید میوه به شکل دانه‌ای، در واقع خبری است که این روزها یکی از تیترهای مهمِ بسیاری از رسانه‌های داخل و خارج از کشور شده و ماحصل آن گزارش‌هایی‌ست نظیر همین گفت‌وگوی رسانه‌ها با روسای اتحادیه‌ها تا بر صادرات سازمان نیافته میوه تاکید کنند و در واقع شهروندان مصرف کننده و نیاز بدنشان به میوه و سبزیجات باز هم به فراموشی سپرده شود.

این گفته اتحادیه بارفروشان البته درست است و بسیاری از مردم در حال حاضر، میوه‌ها را دانه‌ای می‌خرند و گزارش‌هایی هم وجود دارد که مردم به خرید میوه‌های دور ریختنی، روی آورده‌اند.

چندی پیش، اسدا… کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تهران، گفته بود: «برخی از خانوارها در شرایط کنونی اقدام به خرید ضایعات و دورریز میوه می‌کنند؛ نباید از این اتفاق به‌راحتی گذشت و اجازه داد که میوه از سبد خانوارها کاهش پیدا کند.» با این حال باید گفت که خرید دانه‌ای میوه و حتی ضایعات آن موضوعی نیست که میان خانوارهای ایرانی تازگی داشته باشد.

تمامی شواهد و قرائن از زیست سال‌های اخیر شهروندان ایرانی که دخلشان در سطح بسیار پایین‌تری نسبت به خرج‌شان قرار گرفته – و وضعیت اقتصادی و کرونایی کشور هم سیر نزولی معیشت‌شان را تسریع کرده- نشان می‌دهد که خیلی‌ها دیگر دانه‌ای و به تعداد، میوه می‌خرند؛ یک عدد سیب، دو عدد گوجه فرنگی، یک پیاز، یکی دو عدد خیار، موز؟ نه؛ جزو میوه‌های لوکس محسوب می‌شود.

هویج و پیاز و گوجه فرنگی؛ تحت تاثیر شرایط سیاسی و اجتماعی روز

شاید ساده‌ترین دلیل ناتوانی مردم در خرید میوه افزایش قیمت آن و ثابت ماندن درآمد شهروندان باشد. باید گفت که تقریبا این سنت در ایران جا افتاده که قیمت همه چیز اعم از خوراک و پوشاک و مسکن، تحت تاثیر شرایط سیاسی و اجتماعی، حتی شده یک شبه(در عرض یک شبانه روز) بالا برود. حکایت میوه و سبزیجات هم همان حکایت است. با این حال، شاید برخی دیگر فکرش را هم نمی‌کردند که گوجه فرنگی و هویج و سیب زمینی و پیاز را هم نتوانند به راحتی بخرند.

اگر تا پیش از این، شهروندان عادی می‌توانستند سیب‌های بسته‌ای ارزان و هویج‌های درهم(با همه ضایعاتشان) را چند کیلویی خریده، آبش را بگیرند و استفاده کنند، حالا دیگر آشامیدنی‌ای به صرفه‌تر از آبِ شهری پیدا نمی‌کنند. اگر پیش از این امیدشان میوه و سبزیجاتِ درهمی بود که با قیمت مناسب و مقدار نسبتا خوب، می‌خریدند، حالا همان را هم باید دانه‌ای و به تعداد بخرند. اما مغازه‌های درهمی، دانه‌ای نمی‌دهند؛ بنا به مُشاهداتِ نگارنده، افراد ساکن در محلات جنوب شهر، به دلیل عدم توانایی در پرداخت کیلویی میوه، تقاضای خرید دانه‌ای کردند که با شنیدن پاسخ منفی فروشنده‌های درهم، دست خالی به خانه برگشتند.

سعی کنید کرونا نگیرید

ممکن است این تصور هم برای شما پیش بیاید که محلات بالاتر شهر، قیمت میوه‌هایشان هم بالاتر است؛ نه لزوما. البته تاثیر فروشنده و نرخ تعیین شده توسط او را نباید از نظر دور داشت؛ مغازه‌هایی که ممکن است زیاد هم شمال شهری نبوده اما قیمت‌های نجومی، آنجا را به محلی برای رفت و آمد نه عامه مردم که افراد خاص بدل کند. در خود محلات هم قیمت‌ها می‌توانند متغیر باشند؛ مثلا مغازه‌های متفاوت در تجریش قیمت‌های متنوعی برای یک جنس با یک کیفیت دارند.

همه میوه‌هایی که در ابتدای گزارش از آن‌ها یاد شد وخیلی میوه‌های دیگر در کنار انواع مرکبات و سبزیجات و صیفی‌جات، حاوی ویتامین‌های متنوعی هستند که مصرفشان نه تنها همیشه بلکه برای بیماران کرونایی همواره ازسوی پزشکان توصیه می‌شود. رسانه‌ها هم با خبری کردن اسامی این میوه‌ها و سبزیجات و گاه ساختن اینفوگرافی‌هایی مردم را به خوردنشان تشویق می‌کنند.

گفتیم میوه؛ ‌بد نیست یادی هم کنیم از مسعود رستگار، قهرمان جودوی جهان که این روزها در کرمانشاه به دستفروشی میوه می‌پردازد. شاید وجه مشترکش با این گزارش همان «میوه» باشد…