علی رضا رییسی روز یکشنبه در نشست خبری که به صورت ویدیو کنفرانس از وزارت بهداشت برگزار شد در پاسخ به سوالی درباره اظهارات برخی افراد علیه واکسن کرونا افزود: برخی افراد به طور کلی اظهارات ضد علم و تکنولوژی دارند. در همین کشور شاهد بودیم که کتاب مرجع پزشکی را نیز سوزاندند. حتی اگر در تاریخ برگردیم، افرادی در زمان امیرکبیر با واکسن آبله مقابله میکردند و میگفتند که اگر واکسن بزنید، شیطان و جن وارد بدن میشود. این مختص به ایران نیست و حتی در آمریکا و کشورهای دیگر نیز این افراد هستند که با تزریق واکسن مخالفت میکنند. برخی میگویند به نوعی از واکسن اطمینان ندارند و نمیزنند و عده دیگری کلا با واکسن مخالف هستند.
وی ادامه داد: وقتی داریم برای تولید و خرید واکسن اقدام میکنیم، این واکنش وزارت بهداشت است و این اظهارات هیچ تاثیری در برنامه وزارت بهداشت ندارد.
رییسی گفت: واکسنی مثل واکسن کرونا باید در دسته واکسنهایی مثل آنفلوآنزا به نگاه کرد و تزریق آن اجباری نیست. نوعی از واکسیناسیون مثل فلج اطفال هم در کشور انجام میشود که موضوع آن متفاوت است. در نتیجه افرادی که نمیخواهند واکسن بزنند، میتوانند این کار را انجام ندهند.
خرید واکسن کرونا از کوواکس
معاون بهداشت وزیر بهداشت اظهار کرد: اقدامات زیادی در زمینه خرید واکسن کرونا انجام شده تا بتوانیم واکسنی را وارد کنیم که مطمئن باشد. هم صحبتهای رییس جمهوری و هم وزیر بهداشت این بوده که در فاز آزمایشی واکسن کرونا حضور نداشته باشیم. در این زمینه دو شرط داریم که اولا واکسن تولید داخل باشد و ثانیا با شرکت و کشور دیگری شریک باشد تا داوطلبان در فازهای مختلف شرکت کنند.
وی افزود: مهمترین راه پیگیری و تهیه واکسن، صندوق کوواکس است که ۷۰ کشور در آن جمع شدهاند تا برای عدالت در توزیع واکسن، کشورهای ثروتمند واکسن را از تولیدکنندگان بگیرند و در این صندوق قرار بگیرد تا بین کشورها به صورت عادلانه توزیع شود.
رییسی گفت: واکسنی که وارد کشور ما میشود قطعا کمتر از ۱۰ دلار خواهد بود. در حال حاضر ۱۵ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن از صندوق کوواکس پیگیری میکنیم. ۵۵ میلیون دلاری که باید به این صندوق واریز شود هم در حال پیگیری است. قبل از فروردین ۱۴۰۰ امیدواریم تعدادی واکسن وارد کنیم تا بر اساس اولویت این واکسنها تزریق شود.
میزان ورودی بیمارستانها کاهش یافته است
رییسی گفت: مردم در رعایت پروتکلهای بهداشتی بسیار دقت کردند و البته این همراه با تغییر سبک زندگی بوده است. نتیجه این تلاش باعث شده که هموطنان زیادی در سلامت باقی بمانند. با توجه به اینکه میزان ورودی بیمارستانها به کمتر از یک چهارم و میزان مرگ و میر نیز حداقل به یک سوم رسیده، خبر بسیار خوبی است. نکته مهم این است که باید به تجربههای ۱۰ تا ۱۱ ماه اخیر توجه کنیم. در اواخر اردیبهشت وضعیت ما بسیار خوب بود، اما درصد رعایت پروتکلهای بهداشتی به حدود ۲۷ درصد رسید و شاهد خیز جدید بیماری در سطح کشور بودیم.
وی افزود: هیچ عاملی به تنهایی در کاهش بیماری موثر نیست. ماسک زدن و کاهش دورهمیها و اعمال محدودیتها موثر است. تعداد تستها افزایش یافت. شهرهای قرمز در آبان ماه با محدودیت شدید اعلام شد و در اول آذر نیز ۱۶۰ شهر در وضعیت قرمز اعلام شدند. در نیمه دوم آذر ماه شاهد افت بیماری بودیم که بعد از آن، طرح شهید سلیمانی نیز اجرا شد. همه این عوامل باعث شده که میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی به بیش از ۸۶ درصد برسد. در اردیبهشت ماه میزان رعایت به ۲۷ درصد رسیده بود. خروجی این اقدامات باعث مدیریت بیماری میشود. این عوامل دست به دست هم داده تا این نتیجه حاصل شود و هر کدام از این عوامل مخدوش شود، مستعد خیز بیماری خواهیم بود. کشور ما مستعد است که در بهمن یا اسفند دچار خیز بیماری شود.
استفاده از ماسک عمومی شده است
وی اظهار کرد: در حال حاضر استفاده از ماسک عمومی شده و همه استفاده میکنند. بارها ذکر شد که تجمعها زیر یک سقف و در فضایی که تهویه مناسب ندارد میتواند مهمترین عامل سرایت ویروس کرونا باشد. بیش از ۴۰۰ شهر در وضعیت زرد قرار دارند و حدود ۴۳ شهر نارنجی هستند که از این تعداد ۱۸ شهر مربوط به استان مازندران است. خیز سوم بیماری در استان مازندران آغاز نشده بود و حالا آغاز شده و مردم در استان مازندران باید بسیار مراقبت کنند.
رییسی افزود: درس کلیدی این بوده که به محض اینکه ساده انگاری کنیم، با خیز بیماری مواجه میشویم و میزان مرگ و میر بعد از دو تا سه هفته بالا میرود.
نگرانیهای وزارت بهداشت برای روزهای آتی
معاون وزیر بهداشت گفت: با توجه به سرد شدن هوا قطعا در و پنجرهها بسته است و در نتیجه تهویه مناسب وجود ندارد و باید مراقب باشیم که دورهمیهای خانوادگی به حداقل رسیده یا حذف شود. نگرانی دیگر این است که بر اساس تجربه هر وقت شهرها به وضعیت زرد میرسند و محدودیتها کم میشود، منجر به ساده انگاری شده و با خیز بیماری مواجه میشویم.
وی افزود: ویروس جهش یافته در انگلستان به کشورهای همسایه رسیده است. در این زمینه باید پروتکلهای بهداشتی جدی گرفته شود و تجمعهایی شکل نگیرد که منجر به شیوع ویروس کرونا شود.
برگزاری آزمونهای حضوری نهایی
رییسی در پاسخ به سوالی درباره آموزش و پرورش بیان کرد: پیشنهاد بازگشایی پایههای اول و دوم مطرح بود که در ستاد ملی مقابله با کرونا رد شد. در مورد آزمونها نیز به ستاد استانها واگذار شد که آزمونهایی که جنبه نهایی دارد برگزار شود. برای دانشگاهها اجازه نمیدهیم که آزمون به صورت حضوری برگزار شود، زیرا خوابگاهها باعث انتشار بیماری میشود. در مورد دانش آموزان متفاوت است. ستادهای استانی کرونا در این زمینه تصمیم میگیرند.
اولویتهای تزریق واکسن کرونا
معاون بهداشت وزیر بهداشت اظهار کرد: اولویتهای تزریق واکسن آماده شده و روز شنبه در ستاد ملی مقابله با کرونا هم مطرح میشود. تقریبا اکثر کشورها اولویتهای مشترکی برای تزریق واکسن دارند. به طور کلی، افراد در معرض آسیب شامل کادر بهداشت و درمان که در آی سی یو کار میکنند، سالمندان یا سالمندانی که در خانه سالمندان زندگی میکنند و کسانی که بالای ۷۵ سال هستند و تنها زندگی میکنند، افرادی که بیماری زمینهای دارند یا دچار سرطان هستند یا چندین بیماری زمینهای دارند، جزو اولویتها قرار دارند. برای این موضوع چهار فاز تعیین شده که بر اساس تعداد واکسنی که به دست ما میرسد، برنامه ریزی میشود. این بستگی دارد که چه تعداد واکسن به دست ما برسد. این اولویتها باید به صورت شفاف در اختیار رسانهها قرار بگیرد تا همه اطلاع داشته باشند. احتمالا تا هفته آینده در اختیار رسانهها قرار میگیرد.
تصور ایمنی جمعی اخلاقی نیست
معاون بهداشت وزیر بهداشت گفت: تصور ایمنی جمعی با ابتلا به کرونا را به هیچ عنوان اخلاقی نمیدانیم و آن را تایید نمیکنیم. اینکه بگوییم همه به ویروس مبتلا شوند و بگوییم ایمنی ایجاد شده، غیر اخلاقی است و به دنبال چنین سیاستی نیستیم. فرض کنید میخواهیم به گروه اولویت داری واکسن بزنیم و این فرد در دو ماه گذشته به بیماری مبتلا شده باشد، این فرد از اولویت واکسن خارج میشود، زیرا ایمنی بدن خود این فرد فعلا وجود دارد.
به ۴۲ میلیون دوز واکسن کرونا برای ۲۱ میلیون نفر نیاز داریم
وی اظهار کرد: زمانی که میگوییم سالمند، اگر مبنا را بالای ۶۰ سال بگذاریم، حدود هشت میلیون نفر بالای ۶۰ سال داریم. حدود یک میلیون نفر کادر بهداشت و درمان داریم. برخی افراد نیز کار پر ریسک دارند. فرض کنید کسانی که در بهشت زهرا(س) کار میکنند و با اجساد سر و کار دارند و غسل میدهند، این افراد هم جزو اولویتهای تزریق واکسن قرار دارند. بیماران سرطانی، جانبازان و به طور مثال جانبازان تنفسی، جزو اولویتها هستند. جمع این افراد ممکن است به ۱۰ میلیون نفر برسد.
رییسی افزود: از معلمها تا نیروی انتظامی و مراکز جمعی مثل زندانها و مکانهای پرتراکم نیز جزو اولویتها هستند. به طور کلی میتوان گفت حداقل ۲۱ میلیون نفر در کشور باید واکسن بزنند که اگر در دو ضرب کنیم، به ۴۲ میلیون دوز واکسن کرونا نیاز داریم. حالا اگر ۳ میلیون دوز واکسن در اختیار ما باشد، افراد پر خطر سالمندان یا کادر بهداشت و درمان در اولویت قرار میگیرند. فرمول این کار کاملا آماده است. نرم افزاری هم وجود دارد که میتوانیم تعداد واکسن را به نرم افزار بدهیم و اعلام کند در هر شهر چه تعداد واکسن تزریق شده و برای چه افرادی خواهد بود.
شانس تولید انبوه واکسنهای نوترکیب بیشتر است
معاون بهداشت وزیر بهداشت بیان کرد: واکسن نوترکیب کرونا در انستیتو رازی دنبال میشود که امیدواریم در چند هفته آینده بتواند وارد فاز انسانی شده و مجوز لازم را کسب کند. به طور کلی واکسنهای نوترکیب، شانس تولید انبوه بیشتری دارند و به سرعت میتوان تعداد بیشتری از آن را تولید کرد.
فاز یک تست انسانی واکسن کرونا به ایمنی توجه دارد
وی درباره واکسن کرونای مورد آزمایش در یکی از شرکتها در هفتههای اخیر اظهار کرد: هدف از فاز یک تست انسانی، اطمینان از ایمن بودن واکسن است. ارزیابی فاز یک تست انسانی، روی ایمنی است. اگر واکسن ایمن نباشد، ممکن است بلافاصله پس از تزریق، شوک ایجاد کند. در روزهای مختلف همه عوارض بررسی میشود. این سه نفر که تاکنون واکسن را تزریق کردهاند، هیچ عارضهای نداشتهاند و دوز بعدی را باید ۱۴ روز بعد تزریق کنند و ۲۸ روز بعد اثر واکسن سنجیده میشود. در روزهای آینده این واکسن به چهار نفر دیگر هم تزریق میشود تا همه ۵۶ نفر در فاز اول تست انسانی این واکسن را دریافت کرده و بحث ایمنی بررسی شود.
رییسی افزود: هیچ واکسنی در دنیا نداشتیم که در مدت یک سال ساخته شود. ساخت واکسن زمان بر است و به خاطر وضعیت اضطراری، سازمان جهانی بهداشت مجوز اضطرار داده است. برخی کشورها که واکسن را درست میکنند، فاز یک و دو را با هم انجام داده و برخی فاز دو و سه را ادغام کردهاند تا سریعتر به تولید واکسن برسند.
معاون وزیر بهداشت گفت: فاز مراقبت بعد از اینکه واکسن تزریق شد، دو تا سه سال بعد بررسی میشود که آیا عوارضی داشته یا نه. در مورد این فاز اکنونی کسی صحبت نمیکند. امیدواریم اگر همه چیز درست پیش برود، در اواخر بهار بتوانند به مرحله تولید انبوه برسند. هر آزمایش یا امتحانی برای این است که نتایج آن مشخص شود. ممکن است در برخی از این آزمونها، میزان موفقیت کمتر باشد و باید به عقب برگردند و اصلاحات انجام شود.
ویروس جهش یافته در انگلستان
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا بیان کرد: جهش در میلههای ویروس کرونا اتفاق افتاده که باعث چسبندگی بیشتر آن به سلولها شده است. هزاران ویروس باید به سلولها حمله کنند تا به سلول بچسبند. در این شرایط به جای اینکه هزاران ویروس به سلول حمله کنند، در صورت حمله تعداد کمتری از ویروس به بدن، احتمال چسبیدن آن به سلول نیز افزایش پیدا کرده است.
آیا طرح پزشک خانواده باعث خیز سوم بیماری در مازندران شده است؟
معاون بهداشت وزیر بهداشت در پاسخ به سوال خبرنگار سلامت ایرنا درباره احتمال نقش اجرای پزشک خانواده شهری در مازندران در زمینه خیز سوم بیماری کووید ۱۹ اظهار کرد: در استانهای شمالی وقتی در اواسط آذر روند نزولی بیماری شروع شد، در چهار استان اردبیل، گلستان، گیلان و مازندران این روند بیماری نزولی نشد. بعد از گذشت دو هفته و اعمال محدودیتها و نظارت بر پروتکلهای بهداشتی، وضعیت بیماری در اردبیل به سرعت کاهش پیدا کرد. در گلستان و گیلان نیز این اتفاق افتاد. وضعیت استان مازندران نیازمند بررسی بیشتر است. هر موقع ویروس شیوع بیشتری پیدا میکند باید توجه کنیم یک جای کار مشکل دارد. ارتباط افزایش بیماری در مازندران با طرح پزشک خانواده شهری را کم میدانم.
وی ادامه داد: در مازندران و هرمزگان، خیز سوم بیماری را نداشتیم. هرمزگان مقاومت کرده و این خیز سوم بیماری را رد کرد و تنها استانی است که خیز سوم بیماری نداشته است. در مازندران نیز به عبارتی مقاومت کردند و این اتفاق نیفتاد، اما بعد از مدتی شاید به دلیل دورهمیهای خانوادگی در شب یلدا این خیز سوم اتفاق افتاده است. بررسیهای محلی و میدانی انجام شده و شاید یکی از عوامل این بوده که در مازندران فصل چیدن پرتقال و کیوی است و در حال حاضر شهرهای کوچک و روستاها درگیر بیماری شدهاند. کارگرهای فصلی در ماشینها سوار شده و به باغها میروند و ظهر هم دور هم جمع میشوند و غذا میخورند و کل یک روستا آلوده میشود. در نتیجه یکی از عوامل مرتبط با خیز سوم بیماری در مازندران همین مورد است.
رییسی گفت: وقتی یک استان دچار خیز بیماری می شود، شک نداریم که دورهمیهای خانوادگی یا کاری یا مراسمها اتفاق افتاده است. یکی از شرکتها در بابلسر یک کارگاه آموزشی بدون مجوز گذاشته بود که افراد جمع شده بودند. در گناباد متوجه میشوند که چنین کارگاه آموزشی در این شهر در این کارگاه شرکت کردهاند. در راه برگشت، جلوی اتوبوس گرفته میشود. این اتوبوس ۲۳ سرنشین داشته که از آنها تست گرفته میشود و ۱۴ نفر به ویروس کرونا مبتلا شده بودند. در نتیجه نقش سفر و دورهمی در ابتلا به کرونا بسیار مهم است.
وی افزود: در نتیجه در مازندران بیشتر روستاها درگیر بیماری کووید ۱۹ شدهاند. همچنین این استان دچار خیز سوم بیماری نشده بود و حالا درگیر خیز سوم بیماری شده است. طرح پزشک خانواده شهری را در این زمینه خیلی موثر نمیدانم. راه این موضوع همین است که بیماریابی زودرس انجام شده و افراد به سرعت شناسایی شوند.
پیگیری وضعیت نیروهای شرکتی
رییسی در پاسخ به سوال دوم خبرنگار سلامت ایرنا درباره تبدیل وضعیت نیروهای شرکتی در حوزه بهداشت و درمان اظهار کرد: تلاشهای زیادی در زمینه نیروهای شرکتی انجام شده و ۳۰ هزار مجوز استخدامی هم گرفته شده است. امیدواریم نیروهایی که به صورت شرکتی کار میکنند و با تجربه هستند، تا حدودی جذب شوند. نیروهای شرکتی در حوزه بهداشت و درمان و به ویژه در دوران کرونا بسیار زحمت کشیدند و تن به آتش زدند و حق آنهاست که تغییر وضعیت انجام شود. معاونت توسعه مباحث مختلفی در این زمینه را هم دنبال میکند و به دنبال تبدیل وضعیت آنها نیز هستند که امیدواریم به نتیجه برسد.
