برچسب: شیوع بیماری

رییس شبکه بیماری‌های ویروسی ایران گفت: بررسی‌ها و تحقیقات علمی نشان می‌دهد، ماسک به تنهایی از افراد در مقابل ابتلا به بیماری کرونا محافظت نمی‌کند و به ویژه در فضاهای بسته، باز هم احتمال ابتلا به این بیماری وجود دارد.

سید محمد جزایری اظهار داشت: ماسک‌ها محافظت کامل برای افراد ایجاد نمی‌کنند و در کنار آن باید سایر توصیه‌های بهداشتی مانند فاصله گذاری، دوری از تجمعات، باز گذاشتن در و پنجره ها برای ایجاد تبادل هوا و شستن دست ها نیز رعایت شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران بیان داشت: هرچند ماسک تا حد زیادی از انتشار ویروس جلوگیری می‌کند و به خصوص در تجمعات تاکید بر استفاده آن شده است، اما به تنهایی محافظت کامل ایجاد نمی‌کند.

جزایری گفت: هرچند اطلاعات ما در موارد مختلف درمان، کنترل و مهار ویروس کرونا هنوز ناقص است اما با سعی و تلاش محققان و پژوهشگران اطلاعات بیشتری از این ویروس به دست آمده است که به همین دلیل برخی موارد اعلام شده طی زمان، تغییر پیدا می‌کند.

وی افزود: علاوه بر پروتکل بهداشتی مانند ماسک زدن و فاصله گذاری اجتماعی تا حد امکان از حضور در فضاهای محصور به خصوص برای طولانی مدت باید خودداری شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: در صورت اجبار، حتماً شرایط برای گردش هوا در این محیط‌ها فراهم شود تا کمتر در معرض بیماری کرونا قرار گیرید.

ویروس کرونا چند ساعت در هوا معلق می‌ماند؟

جزایری گفت: بررسی‌های محققان نشان می‌دهد که ویروس‌ها در اندازه کووید – ۱۹ چند ساعت، حتی تا ۱۶ ساعت در داخل ذرات می‌تواند در هوا معلق بماند که این موضوع به درجه حرارت و رطوبت محیط بستگی فراوانی دارد.

رییس شبکه بیماری‌های ویروسی ایران اظهار داشت: ساعات معلق ماندن ویروس در هوا تقریبی است اما این موضوع تایید شده که ویروس در شرایط مناسب، چند ساعتی در هوا می‌تواند معلق بماند.

وی ادامه داد: بررسی‌های اخیر محققان نشان می‌دهد که امکان معلق ماندن چند ساعته ویروس کرونا وجود دارد. این موضوع علاوه بر اندازه ذره پراکنده شده در هوا به درجه حرارت و رطوبت محیط بستگی دارد.

جزایری تاکید کرد: اخیراً متاآنالیزی در مورد امکان انتشار ویروس کرونا در هوا به خصوص در فضاهای بسته مانند اتوبوس، رستوران، کلاس‌های آموزشی و آرایشگاه‌ها منتشر شده که نشان می‌دهد که امکان انتقال ویروس در این مکان وجود دارد و ۲۰ تا ۸۶ درصد از افرادی که در این محیط ها حضور داشته اند، متعاقباً به کووید – ۱۹ مبتلا شدند.

سیما سادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز گذشته اعلام کرد: شمار جانباختگان قطعی بیماری کووید۱۹ در کشور به ۴۸ هزار و ۶۲۸ نفر رسیده و ۲۷ استان همچنان در وضعیت قرمز کرونا هستند.

به گفته وی تا ظهر یازدهم آذر، ۱۳ هزار و ۸۸۱ بیمار جدید مبتلا به کووید ۱۹ در کشور شناسایی و ۲ هزار و ۲۳۷ نفر بستری شدند. با این حساب، مجموع بیماران کووید ۱۹ در کشور به ۹۷۵ هزار و ۹۵۱ نفر رسید.

همچنین تاکنون ۶۷۷ هزار و ۹۶۳ نفر از بیماران، بهبودیافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. ۵۸۴۰ نفر از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند و تاکنون ۶ میلیون و ۱۶۸ هزار و ۶۳۷ آزمایش تشخیص کووید ۱۹ در کشور انجام شده است.

استان های تهران، اصفهان، قم، آذربایجان شرقی، خراسان جنوبی، سمنان، قزوین، لرستان، اردبیل، خوزستان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گیلان، بوشهر، زنجان، ایلام، خراسان رضوی، مازندران، چهارمحال و بختیاری، البرز، آذربایجان غربی، مرکزی، کرمان، خراسان شمالی، همدان، یزد و کردستان در وضعیت قرمز قرار دارند و استان های هرمزگان، فارس، گلستان و سیستان و بلوچستان نیز در وضعیت نارنجی و زرد قرار دارند.

 

دبیر کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مبارزه با بیماری گفت: اجرای این طرح کمک بزرگی در کاسته شدن از دورهمی های شبانه و ترددها داشته و باعث کاهش تعداد مبتلایان به کرونا شده است.

حسین قاسمی در پایان چهل و هشتمین نشست کمیته انتظامی و امنیتی ستاد مقابله با با اشاره به اینکه روند بیماری در کشور با همت مسئولان و رعایت مردم، اصناف و کسبه نسبت به هفته گذشته در شرایط بهتری قرار گرفته است افزود: از آغاز طرح جدید مقابله با حدود ۱۰ روز می‌گذرد و خوشبختانه روند، نشانگر مدیریت بیماری در سراسر کشور است.
دبیر کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مبارزه با بیماری با تاکید بر اینکه امید داریم با ادامه این روند و افزایش همکاری مردم، بتوانیم به شرایط مطلوب و ایده ال مورد نظر برسیم، تصریح کرد: گزارش‌های دریافتی از استان‌ها گویای رعایت متوسط حدود ۸۵ درصد پروتکل‌های بهداشتی نظیر زدن ماسک، حفظ فاصله گذاری اجتماعی و اجتناب از حضور در دورهمی ها است که انتظار می‌رود با همت هموطنان عزیز به بالای ۹۰ درصد برسد.
قاسمی همچنین با اشاره به اهمیت طرح محدودیت تردد از ساعت ۲۱ تا ۴ صبح گفت: اجرای این طرح کمک بزرگی در کاسته شدن از دورهمی های شبانه و ترددها داشته که خود این امر تأثیر معناداری در کاهش تعداد مبتلایان به در کشور داشته است.
وی افزود: با رعایت هدفمند پروتکل‌ها از سوی مردم و کسبه‌ها امروز شاهد این هستیم که تعداد شهرهای قرمز در کشور کم شده است.
قاسمی گفت: البته در صورت عدم رعایت محدودیت‌ها و افزایش تعداد مبتلایان، وضعیت شهرها به لحاظ قرمز، نارنجی و زرد برگشت پذیر است و برای همین لازم است، مردم عزیز کماکان رعایت پروتکل‌ها را به عمل آورند تا بر این بیماری غلبه کنیم.
‌

 

مطالعه محققان در مورد انتقال کروناویروس از طریق میوه و سبزیجات تازه نشان می دهد که رشته «HCoV-۲۲۹E» کروناویروس به مدت بالغ بر ۳ روز بر روی خیار باقی مانده و قدرت بیماری زایی دارد.

تحقیقات محققان دانشگاه اتاوا کانادا بر روی بقا کروناویروس بر روی سطوح بیجان نشان می‌دهد که این ویروس‌ها می‌توانند به مدت چندین ساعت تا چند روز قابلیت بیماری زایی داشته باشند.

تاکنون هیچ اطلاعاتی در مورد بقا ویروسی بر روی محصولات تازه که معمولاً خام مصرف شده یا تحت حداقل میزان حرارت قرار می‌گیرند، وجود ندارد.

در این مطالعه، محققان مدت دوام کروناویروس را بر روی محصولات تازه خام مصرف شده نظیر سیب، گوجه فرنگی و خیار بررسی کردند.

محققان متوجه شدند بیماری زایی ویروس بعد از تلقیح به سیب و گوجه فرنگی تا چند ساعت باقی می‌ماند و ویروس با گذشت ۲۴ ساعت دیگر هیچ قدرت بیماری زایی ندارد. درحالیکه این ویروس بر روی خیار تا ۷۲ ساعت قابلیت بیماری زایی دارد.

این مشاهدات احتمال انتقال کروناویروس را از طریق مواد غذایی افزایش می‌دهد.

در حال حاضر مشخص شده است که حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد بیماران کرونایی دارای علائم گوارشی نظیر حالت تهوع، اسهال، استفراغ و درد شکمی هستند. در چندین مطالعه، کروناویروس در مدفوع بالغ بر ۵۰ درصد افراد تشخیص داده شده است که نشاندهنده تکثیر کروناویروس در روده‌های انسان است.

مطالعه قبلی نشان داده بود که کروناویروس بالغ بر ۷ روز بر روی سطوح پلاستیکی و فلزی باقی می‌ماند. همچنین طبق یک گزارش دیگر این ویروس بر روی سطوحی نظیر شیشه و پی‌وی‌سی در دمای محیط به مدت ۵ روز باقی می‌ماند درحالیکه بر روی سطوح مسی به سرعت غیرفعال می‌شود.

هچنین در یک مطالعه دیگر تأیید شده که نابودی کامل کروناویروس بر روی کاهو در دمای ۴ درجه سانتیگراد ۴ روز بطول می‌انجامد.

این ویروس در دمای محیط تا ۲ روز بر روی ماهی سالمون باقی می‌ماند.

استاد تمام دپارتمان ژنتیک پزشکی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری از تهیه ۲۰ دستورالعمل برای مقابله با این بیماری خبر داد و اعلام کرد: قبل از هر چیز و هنگام خروج از منزل حتما ماسک بزنیم.

پروفسور قاسم آهنگری با تاکید بر اینکه در حال حاضر می‌بایست به دنبال راهکارهایی باشیم تا از بروز مرگ و میر و قدرت کشندگی این ویروس جلوگیری کنیم، افزود: در علم ایمنی‌شناسی بیماری‌های عفونی واگیردار بعد از شناسایی کانون شروع بیماری‌ و عامل آن، می‌بایست سریعا وارد عمل شد و شیوع آن را در زمان طلایی (Golden Time) کنترل و محدود کرد و در حال حاضر که مطابق نقشه ترسیمی و اعلامی از سوی مراکز رسمی، بیماری کووید-۱۹ در تمام استان‌ها شیوع پیدا کرده و وضعیت “درجه قرمز” در اغلب استان‌های کشور قابل مشاهده و کمتر استانی است که در این حالت نباشد، پس بنابراین دیگر بحث شیوع مطرح نیست و این ویروس در سراسر کشور پخش شده است؛ از این رو در این گونه موارد راهکارهای خاصی وجود دارد.

وی ادامه داد: از نظر کرونولوژی بیماری‌های عفونی واگیردار در ایران متاسفانه با اپیدمی جهانی آنفلوآنزا در سال ۱۹۱۸ مقایسه می‌شود، ولی من معتقدم ما می‌بایست اپیدمی سال ۱۹۰۶ در کشور خودمان را با وضع کنونی مقایسه کنیم که متاسفانه باید بگویم از نظر رفتاری زیاد با آن سال‎ها تفاوت قابل مشاهده‌ای در خصوص بیماری‌های واگیردار نکرده‎ایم و همان “الگوهای رفتاری” که در سال ۱۹۰۶ موجب مرگ و میر سنگین در کشور شد را شاهد هستیم.

آهنگری اضافه کرد: امروز چنانچه توجه نکنیم، به علت طولانی شدن بیماری و عدم کنترل آن، دقیقا رفتار مردم را می‌توان با اپیدمی بیماری عفونی سال ۱۹۰۶ در ایران مقایسه کرد؛ چرا که در آن سال افرادی که به نکات بهداشتی و بیماری عفونی قابل سرایت توجه نکردند و آن را به سخره ‌گرفتند، در روزهای بعد بدن بی جان خود و خانواده و نزدیکان آنها به مراکز درمانی آورده می‌شد. خواهش من این است که به مرور تاریخ رفتارشناسی خود بپردازیم و از عزیزان کارشناس روانشناس، روانپزشک و رفتارشناسان و جامعه شناسان دعوت به عمل آید تا در خصوص رفتار خاص ما با این گونه از اپیدمی‌ بیماری‌های عفونی و واگیردار کمک کنند تا این معضل حل شود.
به گفته این محقق حوزه ژنتیک پزشکی با رجوع به اسناد تاریخی و گزارشات کادر درمانی بین‌المللی مشاهده می‌کنیم که در آن سال‌ها مرگ و میر سنگین را بیشتر ماحصل رفتار مردم نسبت به بیماری واگیردار می‌دانند و متاسفانه این الگوی رفتاری سال ۱۹۰۶ را در هزاره سوم شاهد هستیم.
این استاد پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری ویروس کرونا را یک ویروس نوپدید توصیف کرد و یادآور شد: با توجه به فرم‌های ویروسی مشابه آن، کشورهای پیشرفته از تجربیات گذشته خود استفاده می‌کنند و همین طور با گذر چندین ماهه در این دنیای ناشناخته‌ها، این کشورها اطلاعات علمی اعم از ساختار ویروس، نحوه انتقال و پاتولوژی آن و از همه مهمتر اطلاعاتی را از روی مطالعات انسانی در بیماران و اجساد آنها به دست آورده‌اند. بنابر گفته همکارم پروفسور “میکا پایوویک”، رتروویرولوژیست مشهور دنیا و یکی از بنیانگذاران انستیتو ویروس‌شناسی آمریکا، “رترویروس‌ها یک عوارض در زمان ابتدایی و یک عوارض مزمن و طولانی مدت دارند”. بیمار پس از گذر از مرحله حاد وارد مرحله طولانی و مزمن می‌شود.

پروتکل‌های مهم بهداشتی برای پیشگیری از بروز بیماری 

آهنگری خاطر نشان کرد: اخیرا افراد زیادی طی تماس‌هایی که با من داشتند، پرسش‌هایی درباره نحوه پیشگیری از این بیماری ارائه کردند که با توجه به مطالعاتی که بر روی این ویروس انجام دادم، ۲۰ دستورالعمل تهیه کردم  که به نظر می‌رسد دستورالعملی کامل برای مشکل کرونا (COVID-۱۹)  خواهد بود.
وی با اشاره به این ۲۰ دستور العمل با تاکید بر اینکه قبل از هر چیزی و هنگام خروج از منزل حتما ماسک بزنید، جزئیات آن را به این شرح توضیح می‌دهد:
۱- تحت هیچ شرایطی و هیچ وقت دست خود را به صورت خود نزنید (چشم، بینی و دهان خود را تحت هیچ شرایطی لمس نکنید).
۲- دست‌هایتان را به صورت مرتب (هر یک ساعت یکبار) با آب و صابون (حداقل ۲۰ ثانیه) یا ضدعفونی کننده با الکل بالای ۶۰ درصد (بین ۶۰ تا ۷۰ درصد) بشویید.
۳- به جز مواقع اجبار از خانه بیرون نروید.
۴- از دست دادن و روبوسی با دیگران پرهیز کنید.
۵- فاصله ۲ متری با دیگران را رعایت کنید (به خصوص افرادی که نشانه‌های مریضی از جمله سرفه یا تب دارند).
۶-  در صورت سرفه یا عطسه کردن، با آرنج خمیده (flexed-elbow) (دست خود را خم کنید و آرنج را جلوی دهن بگذارید) یا دستمال کاغذی (که سریعا به سطل آشغال بسته می‌اندازید) را در مقابل دهان قرار دهید.
۷- در صورت خارج شدن از خانه و عدم دسترسی به مواد شوینده، از محلول ضدعفونی کننده با الکل بالای ۶۰ درصد (بین ۶۰ تا ۷۰ درصد) استفاده کنید.
۸- گوشی همراه خود را در خارج از خانه از جیب خود خارج نکنید (مگر در شرایط اضطراری).

اقدامات الزامی هنگام بازگشت به خانه

۹-اقدامات زیر در هنگام بازگشت به خانه بسیار بسیار حیاتی است و باید گام به گام و با دقت رعایت شود:
الف) بعد از ورود به خانه بدون دست زدن به هیچ چیز و بدون برخورد یا نشستن در جایی، مستقیما به دستشویی رفته و دست خود را  به طور کامل بشویید. (در دستشویی را از قبل باز بگذارید، در صورت باز نبودن در، با دستمال کاغذی آن را بازکنید و سریعا دستمال را به سطل آشغال بسته (closed bin) بیندازید و بعد از پایان کار، دستگیره را ضدعفونی کنید).
ب) تلفن همراه خود را ابتدا با دستمال مرطوب الکلی و سپس با محلول ضدعفونی الکل بالای ۶۰ تا ۷۰ درصد به طور کامل ضدعفونی کرده و روی دستمالی بگذارید (در صورت استفاده از قاب محافظ، قاب محافظ را خارج کرده و هردوی گوشی و قاب محافظ را به طور کامل ضدعفونی کنید).
ج) لباس‌های بیرون خود را دربیاورید و در مکانی به دور از لباس‌های منزل و دیگر وسایل خانه آویزان کنید.
د) مجدد به دستشویی رفته و دست خود را به طور کامل بشویید.
ه) در این مرحله می‌توانید لباس منزل خود را بپوشید.
به گفته این محقق اکنون محیط خانه شما امن است و با شرط دست نزدن به صورتتان، می‌توانید از گوشی همراه خود استفاده کنید.

دستورالعمل‌ها قبل و بعد از غذا خوردن

۱۰- دست خود را قبل، در حین و بعد از تهیه غذا، قبل از خوردن غذا و بعد از استفاده از توالت بشویید. فراموش نکنید تحت هیچ شرایطی و در هیچ ساعت روز و در هیچ مکانی به صورت خود (چشم، بینی و دهان) دست نزنید.
۱۱- تمام سطوح پرتماس خانه و محل کار (high-touch surfaces) را هر روز با اسپری تمیزکننده بشویید (از جمله: پیشخوان، رومیزی، میز کار، وسایل حمام و توالت، تلفن‌ها، کیبورد، تبلت و میز کنار تخت، دستگیره‌های درها).
۱۲- میوه‌ها و وسایلی که از بیرون می‌آورید را حتما در یک ظرف ریخته با مایع ظرفشویی حداقل به مدت 10 دقیقه در آب قرار داده و سپس شستشو دهید.
۱۳- یخچال را حداقل یکبار در هفته با ابر و محلول جوش شیرین ضد عفونی کنید.
۱۴- نان را در سفره شخصی در نانوایی قرار داده و به منزل حمل کنید.
۱۵- حداقل روزی ۳ تا ۴ بار با آب نمک دهان خود را شستشو دهید.
۱۶- سعی کنید بدن خود را کم آب نگه ندارید، از آب معمولی و بهتر است از آب میوه‌های تازه بنوشید و از خوردن غذاهای آماده و فست فود و پرچرب پرهیز کنید.
۱۷- تهویه منزل را فراموش نکنید؛ هر چند وقت یکی از پنجره‌ها را باز کنید تا هوا تهویه شود.
۱۸- تا می‌توانید از پول نقد استفاده نکنید و کارت بانکی را با پنبه آغشته به الکل تمیز کنید.
۱۹- افراد مسن دیابتی و فشارخونی و بیماران دارای بیماری زمینه‌ای سعی کنند در منزل بمانند.
۲۰- سعی شود در معرض آلودگی هوا و در تجمعات و فروشگاه‌ها و دورهمی‌ها شرکت نکنید.

رئیس انستیتو پاستور ایران از آخرین وضعیت و مراحل ساخت واکسن ایرانی کرونا می‌گوید

کم نیستند مسؤولان و شهروندانی که این روزها از واکسن ‌کرونا حرف می‌‌زنند. حالا بسیاری از شرکت‌های واکسن‌سازی در دنیا، از موفقیت 97 یا 95درصدی اثربخشی واکسن‌شان می‌گویند. خبرهای مسرت‌بخش اما به تولید واکسن در شرکت‌های دنیا خلاصه نمی‌شود. شرکت‌های ایرانی هم خبرهای خوش دارند. ‌سرپرست مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت و درمان، چندین بار، از قرار گرفتن نام هشت واکسن ایرانی در فهرست واکسن‌های مورد تایید سازمان بهداشت جهانی (WHO) خبر داده است. چند روز قبل هم، جلیل کوهپایه‌زاده، رئیس دانشگاه علوم‌ پزشکی ایران از واکسن‌های ایرانی کرونا که در دانشگاهش تولید می‌شود گفته بود؛ واکسن‌هایی که به گفته او، از اواسط زمستان وارد فاز انسانی می‌شود تا امیدها را برای رسیدن به واکسن ایرانی کرونا بیشتر کند. سعید نمکی هم از تولید واکسن در ایران، به عنوان دستاوردهای دانشمندان ایرانی نام برده است. او پیش‌تر گفته بود که هشت شرکت از شرکت‌هایی که در مرحله تولید واکسن هستند، در مراحل موثری قرار دارند. به گفته او، چهار شرکت هم وارد مرحله مطالعات انسانی شده‌اند. در ادامه، همه این خبر‌ و اظهارنظرها را با علیرضا بیگلری، رئیس انستیتو پاستور ایران در میان می‌گذاریم. البته او نیز معتقد است، مراحل تولید واکسن‌های ایرانی کرونا، امیدوارکننده است، واکسن‌هایی که به احتمال زیاد‌ سال آینده‌ باید منتظر ورودشان به بازار باشیم.

 خبرهای خوش درباره واکسن کرونای ایرانی، چقدر جدی است؟

عضو ستاد ملی مقابله با کرونا با یادآوری اعلام دبیر سازمان جهانی بهداشت مبنی بر ماندگاری کرونا تا پایان تابستان سال آینده گفت: ادامه سختگیری‌ها و برقراری تعطیلی عمومی به بهبود وضعیت وخیم شیوع کرونا کمک قابل توجهی می‌کند.
مسعود مردانی روز دوشنبه در گفت وگویی با تاکید بر اینکه آحاد مردم تا حدود زیادی با روش های پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا آشنا شده اند و معدود افرادی ممکن است پروتکل ها را جدی نگیرند، خاطرنشان کرد: به این افراد باید تذکر داد که در حال حاضر در اوج درگیری بیماری کرونا هستیم به شکلی که وضعیت بسیار بحرانی است تا آنجا که بیمارستان هایی که مریض کرونایی بستری می کردند جایی برای پذیرش ندارند.
وی با بیان اینکه وضعیت امروز اقدامی عاجل می طلبد، اظهار داشت: برخورد جدی یا تعطیلی عمومی باید صورت گیرد و بهانه های اقتصادی باید جای خود را به بهبود وضعیت سلامت اقشار مختلف جامعه بدهند زیرا اقتصاد ایران که شکوفاتر از کشورهای اروپایی و غربی نیست پس بدون رودربایستی باید با حداقل سه هفته تعطیلی در شهرهای بزرگ موافقت شود.
این متخصص بیماری‌های عفونی با تاکید بر اینکه باید به تعطیلی های اسفندماه یا ایام نوروز و خلوتی و خانه نشینی آن روزها بازگردیم، یادآور شد: پیشنهاد تعطیلی را دو هفته پیش دادیم و چندین بار هم تکرار شده اما متاسفانه پیشنهاد به دلیل مخالفت عده ای، هنوز روی میز مانده است.

چرا عنوان می شود آمار واقعی با آمار اعلام شده متناقض است؟

وی درباره این موضوع که عنوان می شود تناقضی میان آمار واقعی با آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت وجود دارد، توضیح داد: تناقضی وجود ندارد صرفا موضوع این است که براساس مفاد سازمان جهانی بهداشت، مورد مثبت موردی است که تست پی سی آر مثبت داشته باشد. این تست پی سی آر هم پنجاه پنجاه حکایت از مثبت بودن یا نبودن ابتلا به کرونا دارد.
مردانی ادامه داد: بر همین مبنا استناد به آزمایش پی سی آر به این منزله است که ابتلای افرادی که تست پی سی آر آنها مثبت نشده در آمار مرگ کرونا اعلام نمی شود. همچنین چند درصد افراد با مشاهده علائم، به بیمارستان مراجعه نمی کنند و تست نمی دهد و در منزل می مانند بنابراین وضعیت آنان ثبت نمی شود.

با وجود سختگیری های پلیس، سفرها همچنان ادامه دارد

مردانی در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود اعمال جریمه سنگین رانندگی به خودروهای متخلف همچنان در روزهای تعطیلی شاهد جاده های پر خودرو هستیم، گفت: این کار باید روزانه اتفاق بیافتد و معطوف به آخر هفته نشود. معتقدم تعطیلی عمومی یک کار جهادی و اساسی در این زمینه است یعنی باید تعطیلی عمومی صورت گیرد و فقط آتش نشانی، مراکز اورژانس، داروخانه ها و فروشگاه های مواد غذایی باز باشد.
وی افزود: کرونا بنابر گفته دبیر سازمان جهانی بهداشت تا انتهای تابستان سال آینده با ما خواهد بود و سختگیری ها و تعطیلی عمومی کمک شایانی به نزدیک شدن به روزهای پایانی کرونا می کند.

کرونا به طور کامل از بین نمی رود

عضو ستاد ملی مقابله با کرونا خاطرنشان کرد: پایان اپیدمی کرونا به منزله تمام شدن آن نیست بلکه در سطح ابتلای خفیف باقی می ماند همانند آنچه در مورد آنفلوآنزا وجود دارد.
وی افزود: در شرایط امروز در واقع دیگر خبری از رعایت کامل پروتکل ها، زدن ماسک، ضدعفونی دست ها و فاصله گذاری اجتماعی نیست.

آیا می توان امیدی به واکسن اعلامی از سوی چین داشت؟

این متخصص بیماری های عفونی با تاکید بر اینکه واکسن اعلامی از سوی چین یا هر کشور دیگری باید به تایید سازمان جهانی بهداشت برسد تا بتوان به آن امید بست، افزود: خوشحالیم که جامعه بشری به دنبال درمان این بیماری و یافتن واکسن موثری است اما نکته حایز اهمیت تر اینکه اجازه می دهیم واکسنی وارد کشور شود که حداقل تایید سازمان جهانی بهداشت را داشته باشد.
بیماری کووید ۱۹ بر اساس آمار رسمی کشورها تاکنون بیش از ۵۰ میلیون نفر را در دنیا مبتلا کرده و بیش از یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر نیز  بر اثر این بیماری جان خود را از داده اند.
این ویروس با دست آلوده یا عطسه و سرفه از طریق دهان، بینی و چشم به افراد منتقل می شود.ضمن اینکه تنگی نفس، خستگی و بدن درد، اختلال در بویایی و چشایی و مشکلات گوارشی از جمله علایم بیماری کووید۱۹ است. بیش از ۸۰ درصد مبتلایان به این ویروس دچار بیماری خفیف می شوند.

قطرات ویروس کرونا قادرند بیش از ۶ متر پرواز کرده و افراد بیشتری را به بیماری مبتلا کنند.

دانشمندان با ردیابی حرکت ویروس ناشی از عطسه و سرفه بیماران در تلاشند تا دریابند این ویروس تا چند متر در هوا پرواز کرده و معلق می‌ماند تا بتواند بیماری را به دیگران منتقل کند.
تا کنون می‌دانیم که قطرات بزرگتر به دلیل جاذبه زمین فورا سقوط می‌کنند و حتی اگر بادی وزیده نشود از خطر کمتری برخوردارند.
اما ذرات کوچکتر و سبکتر مسافت‌های طولانی را طی کرده و حتی پس از تبخیر شدن نیز می‌توانند افراد را به بیماری آلوده کنند.
دکتر «هونگینگ لی» نویسنده این مطالعه از آژانس علوم فناوری و تحقیقات در سنگاپور در این باره گفت: قطرات تبخیر شده ویروس نیز می‌توانند بارگذاری ویروس را به طور موثر انجام دهند. ما متوجه شدیم که هر قطره ویروس قادر است بیش از ۶ متر حرکت کند. اما اکنون روشن شده که قطرات ریز تبخیر شده نیز می‌توانند در معرض استنشاق ریه قرار گرفته و باعث عفونت در قسمت پایین دستگاه تنفسی شوند. یک سرفه قادر است هزاران قطره را در محدوده وسیعی منتشر کند. پراکندگی قطرات با استفاده از ابزارهای شبیه سازی جریان هوا مورد بررسی قرار گرفت. در این میان وزش باد نیز در انتقال ویروس به مسافت‌های طولانی‌تر موثر بوده است.
وی افزود: ما دریافتیم که یک قطره سرفه ۱۰۰ میکرومتری یا سرعت باد دومتر بر ثانیه می‌تواند ۶. ۶ متر حرکت کند و شرایط هوای خشک به دلیل تبخیر قطرات می‌تواند این میزان را افزایش دهد.
دکتر فونگ یولئونگ از تیم تحقیقاتی نیز در این ارتباط گفت: ما علاوه بر پوشیدن ماسک، حفظ فاصله اجتماعی را بطور کلی موثر می‌دانیم. این کار می‌تواند شخص را از این قطرات تا حدودی حفظ کند. ما در تلاشیم تا وضعیت انتقال قطرات موجود در هوا را در شرایط و محیط‌های مختلف مورد مطالعه قرار دهیم. دراین میان فیزیک مایعات و حل فرمول‌های ریاضی به ما در درک چگونگی انتقال ویروس کمک می‌کند.
وی اضافه کرد: نحوه عملکرد قطرات ویروس به عوامل مختلفی چون سرعت باد، شرایط و عوامل محیطی، میزان رطوبت هوا و فاصله فرد مبتلا با دیگر افراد بستگی خواهد داشت.
از این رو این عوامل برای طراحی محیط‌های کار و راحتی و ایمنی و بهینه کردن شرایط در فضاهای سربسته مانند اتاق‌های بیمارستان و جریان‌های داخلی و انتقال عوامل بیماری زا می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد تا از میزان شیوع ویروس کرونا بهتر جلوگیری کنیم.

 

متخصص طب سنتی با بیان اینکه در پاییز هوا در صبح‌ و شب سرد و در طول روز گرم است، گفت: معمولا نیاز است در ابتدا و آخر روز لباس بیشتری بپوشیم؛ ضمن اینکه باید به سمت مصرف بیشتر انواع آش‌ها برویم.

نعمت الله مسعودی متخصص طب سنتی در گفت‌وگویی در پاسخ به این پرسش که «در فصل پاییز برای سلامتی بدن چه تدابیری را باید در نظر گیریم؟»،بیان داشت:فصل پاییز از لحاظ مزاجی سرد و خشک محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: فصول در طب سنتی از لحاظ تقویمی و اقلیمی با همدیگر فرق می‌کنند. تعریف فصل پاییز این است که صبح‌ها و شبها سرد و در طول روز گرم است؛ در نتیجه معمولا نیاز است در ابتدا و آخر روز لباس بیشتری بپوشیم؛ همچنین در طول روز نیز هوا آنقدر گرم نمی‌شود تا نیاز به سرد کننده باشد.

این متخصص طب سنتی افزود: پاییز فصل برگ ریزان بوده و ضد مزاج روح است؛ مخصوصا ما این حالت را در گیاهان شاهد هستیم و در موجودات زنده و انسان نیز همین اثر را دارد.

مسعودی اضافه کرد: بنابراین باید خیلی مراقب سلامتی خود باشیم؛ چراکه گفته‌اند از سرمای پاییز خود را حفظ کرده و دقت کنیم گرمای آن نیز ما را تحت تاثیر قرار ندهد؛ به دلیل اینکه هر دو حالت برای سلامتی مضر است.

وی متذکر شد: خشکی حاصل از فصل تابستان با خشکی فصل پاییز جمع می‌شود و می‌تواند بیماری‌های خشکی را زیاد کند؛ لذا در پاییز شاهدیم که بیماری‌هایی همچون  اگزما، افسردگی، درد مفاصل، تیرگی پوست،خارش، سوء مزاج خشک ریه که سرفه‌ها و تحریکات ریوی به همراه دارد در این فصل بیشتر است.

این متخصص طب سنتی با تاکید بر اینکه باید از مصرف مواد غذایی که خشکی افزاست، پرهیز کنیم،گفت: باید غذاهای تند، ادویه دار، سرخ‌کردنی، پیتزا، سوسیس‌،کالباس و فلفل  کمتر مصرف کنیم و به سمت مصرف غذاهای گرم و تر مثل انواع آش‌ها و خورشت‌ها برویم.

مسعودی با اشاره به اهمیت مصرف میوه، خاطرنشان کرد:البته باید توجه کرد تا در فصل پاییز در مصرف میوه زیاده روی نکنیم؛ چراکه این زیاده روی بسیار بد است و می‌تواند بدن را مستعد عفونت کند.

وی متذکر شد: مخصوصا کسانی که گوارش ضعیف و سو ء مزاج سردی دارند، باید از زیاده‌روی در مصرف میوه پرهیز کرده و بیشتر مراقب باشند.

 

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی ایران اظهار داشت: نتایج نوبت هشتم پیمایش ملی کرونانشان می‌دهد که ۷.۵درصد ایرانیان بالاتراز ۱۵ سال (معادل پنج میلیون نفر)بر اساس خوداظهاری به درجاتی از بیماری کرونا مبتلا شده‌اند.

سیدعباس متولیان اپیدمیولوژیست روز چهارشنبه در گفت و گویی بیان داشت: در این پیمایش علمی، یک سوال خوداظهاری مبنی بر اینکه آیا خودتان به بیماری کرونا مبتلا شده اید، در نظر گرفته شده است که نتایج آن نشان داد جمعیت زیادی از ایرانیان به این بیماری مبتلا شده اند.
وی با اشاره به اینکه جمعیت بزرگی در کشور بدون علامت هستند، گفت: در حال بررسی هستیم تا به صورت دقیق مشخص شود که چه میزان از ایرانی ها به عفونت ویروس کرونا مبتلا هستند.

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود: برآوردها نشان می دهد که تاکنون حدود ۱۰ درصد جمعیت دنیا به عفونت کرونا مبتلا شده اند.

مردم خطر بیماری کرونا را بیشتر درک کردند
مجری پیمایش ملی کووید – ١٩ تاکید کرد که مردم خطر بیماری کرونا را بیشتر از قبل درک کردند به عبارتی آنان بیش از قبل احساس می کنند که بیماری به آنان نزدیک شده است.
متولیان با اشاره به اینکه پژوهش پیوسته ای را در دست انجام داریم که در چند روز گذشته نوبت هشتم آن به اتمام رسیده است، گفت: بر اساس این پژوهش برای خطر درک شده مردم نسبت به کووید – ۱۹ نمره ای بین ۱ تا ۷ در نظر گرفته شده که در نوبت های قبلی مردم نمره ای بین ۳ تا ۳.۳ گرفته بودند اما در این نوبت خطر درک شده بیماری بالاتر رفته و به حدود ۴.۴ رسیده است.
وی افزود: مردم همچنان خطر درک شده و نیز شدت درک بیماری کرونا را تقریبا به اندازه آنفلوآنزا تخمین زدند، در صورتی که بیماری کرونا نسبت به آنفلوآنزا هم کشنده تر و هم سرایت پذیرتر است.
مرگ ناشی از کرونا به اندازه فوتی‌های دو ساله حوادث ترافیکی است

 معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی ایران تعداد فوت شدگان هشت ماه ناشی از کرونا را بیش از ۳۸ هزار نفر اعلام کرد و گفت: هر ساله در حوداث ترافیکی حدود ۱۷ هزار نفر فوت می کنند با این احتساب مرگ ناشی از کرونا بیشتر از فوت شدگان ۲ ساله ناشی از حوادث ترافیکی است که نشان می دهد با وضعیت نگران کننده ای مواجه هستیم.

متولیان ادامه داد: در دوران هشت ساله دفاع مقدس ۲۵۰ هزار نفر به شهادت رسیدند به عبارتی به طور متوسط سالی حدود ۳۰ هزار نفر جان خود را از دست دادند، در صورتی که ما در هشت ماه ابتلا به کرونا بیش از ۳۸ هزار نفر از هموطنان از دست دادیم.
وی به مرگ های روزهای اخیر ناشی از کرونا اشاره کرد و گفت: در چند روز اخیر شاهد از دست دادن بیش از ۴۰۰ نفر از هموطنان خود هستیم که ادامه این روند بسیار نگران کننده است.
سیما سادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز گذشته اعلام کرد: با فوت ۴۵۳ بیمار دیگر از مبتلایان قطعی به کرونا در ۲۴ ساعت گذشته، شمار جانباختگان قطعی بیماری کووید۱۹ در کشور به ۳۹ هزار و ۲۰۲ نفر رسید و ۲۷ استان همچنان در وضعیت قرمز کرونا هستند.

به گفته وی در ۲۴ ساعت گذشته (دوشنبه) تا ظهر ۲۰ آبان و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۱۰ هزار و ۳۳۹ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی و سه هزار و ۸۸ نفر بستری شدند. با این حساب، مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۷۰۳ هزار و ۲۸۸ نفر رسید.

البته خوشبختانه تاکنون ۵۳۰ هزار و ۶۹۴ نفر از بیماران، بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. همچنین ۵۵۸۴ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند و تاکنون پنج میلیون و ۳۰۲ هزار و ۲۰۰ آزمایش تشخیص کووید۱۹ در کشور انجام شده است.

 

یک متخصص بیماری های داخلی و فعال رسانه، با بیان اینکه اخبار جعلی سعی در دروغ نشان دادن کرونا دارند، عنوان کرد که شرایط بیماران کرونایی از آنچه در رسانه‌های رسمی اعلام می‌شود هم سخت‌تر است.
دکتر مصطفی جلالی فخر در نشست آنلاین «کرونا ویروس؛ رسانه و آگاهی بخشی» درباره نحوه‌ی مواجهه اخبار جعلی با کرونا که این بیماری را دروغ می‌نامند، توضیح داد: این مسئله سوءاستفاده از روانشناسی اضطراب است. واقعیت این است که کرونا تمام جوامع بشری را گرفتار کرده است و به طرز ناباورانه‌ای کشندگی چشمگیری داشته و آدم‌ها غافلگیر شده‌اند. اولین واکنش درباره این بیماری انکار است؛ مثل کسی که می‌فهمد سرطان دارد و نمی‌پذیرد و یا کسی که خبر فوت یکی از عزیزانش را می‌شوند. آدم‌ها دوست ندارند که بپذیرند توسط این فاجعه محاصره شده‌اند. عده‌ای از این اضطراب استفاده می‌کنند و برای شهرت‌ طلبی یا دلایل اقتصادی و یا حتی به خاطر بیماری روانی می‌گویند کرونا صحت ندارد. این چیزی است که آدم‌هایی که دچار واکنش انکار شدند دوست دارند بشنوند. حالا اگر این شخص عنوان و مدرکی هم داشته باشد باعث می‌شود مردم فکر کنند روزنه علمی هم برای حرفش دارد و عده‌ای بپذیرند که کرونا دروغ است.
دکتر جلالی فخر افزود: در مرحله بعد می‌گویند پس این آدم‌هایی که می میرند چه؟! بعد به خودشان پاسخ می دهند اینها از چیز دیگری می‌میرند. بعد سیتی اسکن‌ها را هم دروغ می‌پندارند و همه چیز را انکار می‌کنند.
این فعال رسانه‌ در پاسخ به این پرسش که چرا در اوایل آمدن کرونا، رسانه‌ها دچار سردرگمی بودند؟ پاسخ داد: زیرا کرونا یک ویروس و اتفاق جدید بود. علم پزشکی هم از قبل اطلاعات کافی نداشت و الان هم بعد از ۹ ماه نمی‌توانیم بگوییم کاملا کرونا را می‌شناسیم. در ابتدا تصور نمی‌کردند کرونا تا این حد گستردگی و کشندگی داشته باشد و از طرفی می‌ترسیدند جامعه دچار وحشت شود. برای همین رسانه‌ها به سمت کوچک‌پنداری کرونا رفتند، حتی صداوسیما هم همین کار را کرد. برخی کشورهای دیگر هم که به اقتصاد بازار آزاد وابستگی دارند سعی می‌کردند کرونا را بزرگ نکنند و در آمریکا هم رییس جمهورش کرونا را جدی نمی‌گرفت. این سردرگمی رسانه‌ای به دلیل عدم شناخت کافی بود اما به تدریج این نگاه عوض شد.
او افزود: گاهی رسانه‌ها در حد شوخی کرونا را پایین می‌آورند. در صداوسیما کارشناسان طب سنتی را می‌آورند که درمان‌های غیرعلمی را پیشنهاد می‌دهند زیرا اتاق فکر ثابتی نیست. مدیریت متمرکزی برای کرونا نیست و اگر هست قدرت کافی ندارد که سایر مراکز از آن تبعیت کنند.
جلالی فخر با بیان اینکه مهمترین ویژگی برای یک خبرنگار شرافت است، عنوان کرد که یکی از آسیب‌ها این است که خبرنگاران شیفته تعداد بازدید خبر می‌شوند و می‌خواهند خبر پربازدیدتری داشته باشند و برای همین ممکن است تیتری بزنند که واقعیت ندارد.

او در همین زمینه به کارشناسان صداوسیما اشاره کرد و گفت: یک نفر در صداوسیما گفته من واکسن گیاهی کرونا را کشف کردم و رسانه ها هم خبرش را کار کردند. خیلی ها نمی‌گوید واکسن شما کجاست و چرا این همه تلافات داریم؟!

او با انتقاد از کسانی که به اسم طب سنتی درمان‌های غیرعلمی به مردم پیشنهاد می‌دهند، گفت: یک بیمار دیابتی تزریق انسولین را به خاطر یک داروی سنتی قطع کرده بود و با قند ۶۰۰ و رو به مرگ به بیمارستان آمد. گفتیم جلوی دوربین بگو چه شده است، گفت می‌ترسم بلایی سرم بیاورند؛ یعنی این‌ها یک شبکه برای خود تشکیل داده‌اند که گردش مالی چشمگیری ایجاد کرده و به کسانی که باید جلوی این فرآیند غیراخلاقی را بگیرند نفع می‌رساند. در بیمارستان به خاطر این درمان‌ها تلفاتی هم داشته ایم؛ مثل بخور جوش شیرین و دود عنبر نسا. بعضی از همکاران پزشک عمومی ما متاسفانه به خاطر اینکه شرایط شغلی خوبی وجود ندارد روی ناآگاهی مردم موج سواری می‌کنند و وارد این بازی می‌شوند که عنوان دکتر هم دارند و این قصه را پیچیده‌تر می‌کند، مردم هم فکر می‌کنند چون‌ دکتر است حتما درست می گوید. کسی که هفت سال درس خوانده به خاطر مسایل معیشتی وارد این کارها می‌شود.
این پزشک در پاسخ به این سوال که چقدر بازتاب کرونا در رسانه‌ها واقع‌گرایانه است؟ گفت: در حقیقت این تطابق وجود ندارد و ما هم به عنوان کادر درمان می‌خواهیم نگرانی فقط به حدی به جامعه وارد شود که تاثیری در پیشگیری داشته باشد زیرا نگرانی خودش باعث کاهش ایمنی می‌شود. ما برخی از ویژگی‌ها و اعجاب ترس‌آور کرونا را منتقل نمی‌کنیم زیرا ترس را بیشتر می‌کند. ما بیشتر از بقیه می‌ترسیم؛ چراکه می‌بینیم این ویروس چه کار می‌کند. اینکه سرمان را در برف فرو کنیم خیانت به جامعه است. باید مقداری ترس مبتنی بر واقعیت را به جامعه منتقل کنیم تا مردم رعایت کنند. با این همه توصیه اوضاع این است و هنوز به جایی نرسیده که بگوییم جامعه کارش را درست انجام می‌دهد. شرایط بیمارستان‌ها و سردخانه‌هایی که جا برای کرونایی‌ها ندارند منتقل نمی‌شود. ایسنا یک گزارش از بهشت زهرا(س) و اجساد کرونایی‌ها داشت که افکار عمومی را منقلب کرد. بهتر از این ها هم می‌شود اطلاع‌رسانی کرد و نیاز به شفافیت بیشتری داریم البته نه اینکه همه چیز هم منتقل شود.
جلالی فخر درباره وظیفه و نقش صداوسیما در شرایط حساس کنونی عنوان کرد:‌ صداوسیما باید شبکه‌های مختلف خودش را از نظر فکری سامان دهی کند و بی برنامه نباشد. باید ارجاعات علمی و پزشکی داشته باشد و از کسانی که جایگاه علمی دارند و در این زمینه فعال هستند مشاوره بگیرد. همچنین به ستاد مقابله با کرونا به عنوان یک مرجع نگاه کند و درباره کسانی که مردم را اغفال کرده و به مهلکه می‌فرستند، روشنگری کند. کسانی هستند که مردم را فریب می‌دهند که کرونا خیلی جدی نیست و زیادی بزرگ شده یا دستورات غیرعلمی‌ می‌دهند؛ این‌ها باید توسط رسانه آگاهی‌بخشی شود تا مردم آگاه باشند. بخشی از تلفات ما به این خاطر است که مردم نمی‌دانند و فریب می‌خورند.
این متخصص داخلی درباره اینکه آمار قربانیان کرونا چقدر با واقعیت تطابق دارد؟ اظهار کرد: اعداد اعلام شده کمتر از میزان واقعی است اما این یک رفتار تعمدی نیست بلکه ملاک آماری براساس پروتکل جهانی مبناهایی دارد. باید پی سی آر بیمار مثبت بوده و در بیمارستان بستری بوده باشد تا فوت به علت کرونا ثبت شود. بخش مهم ماجرا این است که ما بر اساس تست پی سی آر عمل نمی‌کنیم، خیلی‌ها سیتی اسکنشان کرونا را نشان می‌دهد و درمان را شروع می‌کنیم. قضاوت بالینی پزشک مهمترین مبنای تشخیص ماست. خیلی‌ها در خانه درمان می‌شوند چون تخت خالی نیست. برای همین بسیاری از فوتی‌ها به عنوان بیماران کرونایی ثبت نمی‌شوند.

او افزود: علاوه بر این، کرونا عوارضی مثل سکته قلبی دارد که آن هم جزو کرونا محسوب نمی‌شود. یعنی شخص کرونا گرفته درمان شده و تستش منفی شده است اما پس از رفتن به خانه سکته کرده است. این‌ها هم کرونا است اما به عنوان مرگ ناشی از کرونا قلمداد نمی‌شود.

جلالی فخر یکی از دلایلی که مردم برای کسب اطلاعات و اخبار به منابع غیررسمی روی آورده‌اند را اینگونه شرح داد: بخشی از آن به خاطر هم زمانی سوء مدیریت اقتصادی و فشار اقتصادی بر مردم است که آنها را عصبی و کلافه کرده است. این نارضایتی تعمیم پیدا کرده و مردم به اخبار رسمی هم بی اعتماد شده‌اند. مردم به اشتباه فکر می‌کنند هر چه صداوسیما می‌گوید خلافش درست است؛ در صورتی که درباره کرونا اینطور نیست. برخی حتی پزشکان را هم در ردیف جناح های سیاسی قلمداد می‌کنند و به ما هم اعتراض می‌کنند که چون وابسته به فلان مرکز هستیم کرونا را جدی نشان می‌دهیم.
او با بیان اینکه اعتماد نداشتن به رسانه های رسمی باعث اقبال نسبت به مراکز اطلاع‌رسانی جعلی شده است که کرونا را شوخی قلمداد می‌کنند، افزود: اوایل رسانه‌های رسمی را متهم می‌کردند که کشته‌های کرونا را کمتر اعلام می‌کنند و الان می‌گویند بیشتر از واقعیت اعلام می‌کنند تا مردم بترسند و به مشکلات اقتصادی فکر نکنند. اما اگر همین روزی چهارصد نفر را هم باور کنیم با یک فاجعه انسانی روبه رو هستیم، یعنی در ‌۱۰ روز ۴ هزار نفر از بین ‌می‌روند.
دکتر جلالی فخر در پایان درباره از بین رفتن کرونا و جهش این ویروس توضیح داد: مهمترین و واقع بینانه‌ترین امکان، پایان پاندمی با واکسن است که فعلا درحدی نیست که به آن امیدوار باشیم.واکسن‌هایی که در روسیه و چین تولید شدند خیلی جدی نشدند. بهترین واکسن، متعلق به آکسفورد است که آن هم هنوز کارآزمایی مرحله سومش تمام نشده است. جهش ویروس هم می‌تواند خوب یا بد باشد. ما زمانی ویروس سارس را داشتیم که به صورت ناگهانی با خودش نابود شد. می‌تواند برعکس هم بشود؛ یعنی ویروس جهش‌هایی کند که کشندگی‌اش بیشتر شود یا تبدیل به ویروس جدیدی شود که واکسن ساخته شده برای آن بی اثر باشد. اما آن چیزی که بیشتر محتمل است رسیدن به واکسن و پایان پاندمی است.