عفونت ریه میتواند توسط ویروس، باکتری و حتی گاهی قارچ ایجاد شود. یکی از رایجترین انواع عفونتهای ریوی، ذاتالریه است. ذاتالریه که کیسههای هوایی کوچکتر ریه را تحت تأثیر قرار میدهد، اغلب توسط باکتریهای مسری ایجاد میشود، اما همچنین میتواند توسط یک ویروس ایجاد شود. در این میخواهیم در مورد عفونت ریه و روشهای تشخیص و درمان آن صحبت کنیم.
عفونت ریه چیست
هنگامی که قسمتی از بافت ریه و کیسه های راه های هوایی التهاب یابند و در آنها خلط و ترشحات مسیر تنفسی را ببندد و در تنفس فرد مشکل ایجاد شود، می گویند که عفونت ریه رخ داده است. عفونت ریه ممکن است در اثر حضور ارگانیسم های مختلفی در ریه صورت گیرد. این ارگانیسم ها می توانند شامل انواع ویروس ها، انگل ها و یا باکتری ها باشند.
اگرچه بیشتر انواع عفونتهای ریوی قابلدرمان هستند و بیشتر افراد بهبود مییابند اما همچنین این عفونتها نیز میتوانند بسیار خطرناک باشند. این امر خصوصاً در مورد نوزادان، افراد مسن و افراد مبتلا به بیماری ریوی یا سیستم ایمنی ضعیف اتفاق میافتد. شناسایی نوع عفونت ریه در فرد برای درمان آن مهم است. اگرچه علائم آنها به این امر کمک میکند، اما شخص نمیتواند عفونت ریه خود را تشخیص دهد.
همچنین، بیماریهای تهدیدکننده زندگی مانند سرطان ریه ممکن است علائم برخی از عفونتهای ریوی را تقلید کنند، بنابراین مهم است که با یک دکتر تماس بگیرید.
علل عفونت ریه
برونشیت، ذاتالریه و برونشیولیت سه نوع عفونت ریه هستند. بهطورمعمول توسط ویروس یا باکتری ایجاد میشوند.
متداولترین میکروارگانیسمهای مسئول برونشیت عبارتاند از:
_ویروسهایی مانند ویروس آنفلوانزا یا ویروس متناوب تنفسی (RSV)
_باکتریهایی مانند Mycoplasma pneumoniae، Chlamydia pneumoniae و Bordetella pertussis
متداولترین میکروارگانیسمهای مسئول ذاتالریه عبارتاند از:
_باکتریهایی مانند استرپتوکوک پنومونی (شایعترین Haemophilus influenzae و Mycoplasma pneumonia)
_ویروسهایی مانند ویروس آنفلوانزا یا RSV
بهندرت، عفونتهای ریوی میتوانند در اثر قارچهایی مانند Pneumocystis jirovecii، Aspergillus یا Histoplasma capsulatum ایجاد شوند.
عفونت قارچی ریه بیشتر در افرادی که سرکوب سیستم ایمنی بدن دارند، یا از انواع خاصی از سرطان یا HIV یا از داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی استفاده میشود میتواند ایجاد شود.
تشخیص عفونت ریه
پزشک ابتدا شرححال پزشکی را از بیمار میگیرد و از علائم شما سؤال میکند. ممکن است در مورد شغل، مسافرت اخیر یا قرار گرفتن در معرض حیوانات سؤالاتی از شما پرسیده شود. پزشک درجه حرارت شما را اندازهگیری کرده و با استفاده از استتوسکوپ به قفسه سینه شما گوش میدهد تا صداهای قفسه سینه را بررسی کند.
سایر روشهای رایج برای تشخیص عفونت ریه عبارتاند از:
_تصویربرداری، مانند عکسبرداری از قفسه سینه یا سی تی اسکن
_اسپیرومتری، ابزاری برای اندازهگیری میزان و سرعت ورود هوا به هر بار تنفس است
_پالس اکسی متری برای اندازهگیری سطح اکسیژن در خون شما
_گرفتن نمونهای از مخاط یا ترشحات بینی برای آزمایش بیشتر
_سواب گلو
_شمارش کامل خون (CBC)
_کشت خون
درمانها
یک عفونت باکتریایی برای پاکسازی معمولاً به آنتیبیوتیک نیاز دارد. عفونت قارچی ریه نیاز به درمان با داروی ضد قارچ مانند کتوکونازول یا وریکونازول دارد.
آنتی بیوتیک ها روی عفونتهای ویروسی کار نمیکنند. بیشتر اوقات، باید صبر کنید تا بدن خود بهتنهایی با عفونت مبارزه کند.
در ضمن، میتوانید به بدن خود کمک کنید تا با عفونت مقابله کند و با استفاده از داروهای زیر مراقبت در منزل راحتتر شود:
_از استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید تا تب شما کاهش یابد
_مقدار زیادی آب بنوشید
_چای داغ با عسل یا زنجبیل را امتحان کنید
_آب نمک غرغره کنید
_تا جایی که ممکن است استراحت کنید
_از رطوبت ساز برای ایجاد رطوبت در هوا استفاده کنید
_تا زمانی که آنتیبیوتیک تجویز شده مصرف کنید (دوره درمان را تکمیل کنید)
برای عفونتهای شدید ریه، ممکن است لازم باشد در طول بهبودی در بیمارستان بمانید. در صورت اقامت در بیمارستان، ممکن است آنتیبیوتیک، مایعات داخل وریدی و درمان تنفسی دریافت کنید.
جلوگیری
عفونتهای تنفسی میتواند جدی باشد، بهخصوص در افراد مسن، کودکان بسیار جوان و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. بهعنوانمثال، ویروس SARS-CoV-2 میتواند باعث ایجاد COVID-19 شود که منجر به علائم بالقوه شدید و حتی در افراد سالم منجر به مرگ میشود.
فرد میتواند خطر ابتلا به عفونتهای ریوی را با موارد زیر کاهش دهد
_در هنگام بیماری در خانه ماندن
_پرهیز از تماس با افراد بیمار
_شستن مرتب دست
_پرهیز از ازدحام در فصل سرماخوردگی و آنفلوانزا
_فاصله فیزیکی و پوشیدن ماسک در طول بیماری همهگیر COVID-19
_نگه داشتن کودکان در خانه در هنگام بیماری
_سرفه به دستمال کاغذی یا آرنج
_افراد مبتلا به بیماری مزمن ریه باید با پزشکان خود در مورد راهکارهای اضافی برای کاهش خطر ابتلا به عفونت صحبت کنند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
در صورت عدم درمان عفونت ریه میتواند فرد را دچار مشکلات جدی کند. بهطورکلی، اگر سرفه شما بیش از سه هفته طول کشید یا در تنفس مشکلدارید، به پزشک مراجعه کنید.
تب میتواند بسته به سن شما معانی مختلفی داشته باشد. بهطورکلی، شما باید این دستورالعملها را دنبال کنید:
نوزادان
در صورت بروز علائم زیر لازم است به پزشک مراجعه کنید:
_کمتر از 3 ماه، با دمای بیش از 100.4 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد)
_بین 3 تا 6 ماه، با تب بالاتر از 102 درجه فارنهایت (38.9 درجه سانتیگراد) و تحریکپذیر غیرمعمول، بیحال به نظر میرسد.
_بین 6 تا 24 ماه، با تب بیش از 102 درجه فارنهایت (38.9 درجه سانتیگراد) برای بیش از 24 ساعت
کودکان
اگر بیمار شما کودک است با توجه به علائم زیر شاید لازم باشد به پزشک مراجعه کنید:
_تب بیش از 102.2 درجه فارنهایت (38.9 درجه سانتیگراد) دارد
_بیحال یا تحریکپذیر است، مرتباً استفراغ میکند، یا سردرد شدیدی دارد
_بیش از سه روز تب داشته است
_دارای یک بیماری جدی پزشکی یا سیستم ایمنی به خطر افتاده است
_اخیراً به یک کشور درحالتوسعه رفته است
بزرگسالان
در این موارد باید برای مراجعه به پزشک وقت بگیرید:
_دمای بدن بیش از 103 درجه فارنهایت (39.4 درجه سانتیگراد) داشته باشید
_بیش از سه روز تب داشتهاید
_دارای یک بیماری جدی پزشکی یا سیستم ایمنی به خطر افتاده است
_اخیراً در یک کشور درحالتوسعه بودهاند
همچنین اگر تب همراه با علائم زیر است باید به دنبال معالجه اضطراری با اورژانس تماس بگیرید:
_سردرگمی ذهنی
_مشکل تنفس
_گرفتگی گردن
_درد قفسه سینه
_تشنج
_استفراغ مداوم
_بثورات پوستی غیرمعمول
_توهم
_گریه غیرقابل تسکین در کودکان
اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید و دچار تب، تنگی نفس یا سرفههای با خلط خونی میشوید، بلافاصله به دنبال مراقبتهای پزشکی فوری باشید.
جمعبندی و نتیجهگیری
عفونتهای ریه بسته به عامل ایجادکننده آنکه میتواند باکتری، ویروس و یا قارچ باشد میتواند علائم و حتی درمانهای مختلفی داشته باشد. حتی روشهای تشخیصی زیادی برای تشخیص اینکه ریههای شما به عفونت دچار شده است وجود دارد. گاهی یک سرفه و یا تب و علائم اینچنینی را نمیتوان عفونت ریه تلقی کرد و میتواند نشان از بیماری و یا عارضه دیگری باشد.
درهرصورت بهتر است از اقدامات خودسرانه مثل مصرف داروهای شیمیایی و یا گیاهی و یا توصیه افراد نابلد خودداری کرد که میتواند شرایط را بدتر کند.
