معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، آماری تکان‌دهنده از افزایش آمار اقدام به خودکشی در زنان نسبت به مردان ارائه داد. این آمار، زنگ خطری برای جامعه است و لزوم بررسی دقیق علل و ارائه راهکارهای موثر برای پیشگیری از این آسیب اجتماعی را بیش از پیش نمایان می‌سازد.

به گزارش رسا نشر و به نقل از ایسنا، سیدحسن موسوی چلک، معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، با اشاره به روند خودکشی در ایران، از افزایش آمار این پدیده در سال‌های اخیر خبر داد. وی با بیان اینکه زنان سه برابر بیشتر از مردان اقدام به خودکشی می‌کنند، به بررسی عوامل مؤثر و راهکارهای پیشگیری پرداخت.

عوامل پیچیده و چندوجهی خودکشی: فراتر از اختلالات روانی

خودکشی، پدیده‌ای پیچیده است که ریشه در عوامل متعددی دارد. موسوی چلک با تأکید بر این موضوع، به نقش اختلالات روانشناختی مانند افسردگی، اضطراب و اعتیاد اشاره کرد. اما وی همچنین خاطرنشان کرد که نمی‌توان این مسئله را صرفاً به عوامل زیستی یا روانپزشکی محدود کرد. مسائل اقتصادی، فشارهای اجتماعی، احساس ناکارآمدی، شکست‌های مکرر، فقدان مهارت‌های مقابله با بحران و شرایط محیطی و خانوادگی نیز در بروز افکار و اقدام به خودکشی نقش دارند.

شناسایی زودهنگام: کلید نجات جان انسان‌ها

شناسایی افراد در معرض خطر، گامی حیاتی در پیشگیری از خودکشی است. علائم هشداردهنده‌ای وجود دارد که می‌تواند به مددکاران اجتماعی، روانشناسان و اعضای خانواده کمک کند تا به موقع وارد عمل شوند. این علائم عبارتند از:

• سابقه اقدام به خودکشی یا افکار مکرر در این زمینه
• ابراز ناامیدی عمیق، احساس بی‌ارزشی و ناکارآمدی
• تغییرات ناگهانی در خلق و رفتار
• گوشه‌گیری اجتماعی و کاهش تعاملات
• اختلالات خواب و تغییر در عادات تغذیه
• بیان جملات یا نوشتن مطالبی درباره تمایل به پایان دادن به زندگی
• قرار گرفتن در محیط‌های پرتنش و نابسامان

تفاوت‌های جنسیتی و منطقه‌ای: نگاهی عمیق‌تر به آمار

آمارها نشان می‌دهد که زنان سه برابر بیشتر از مردان اقدام به خودکشی می‌کنند، اما نرخ مرگ و میر ناشی از خودکشی در مردان سه برابر بیشتر است. این تفاوت به دلیل روش‌های انتخابی خودکشی است؛ مردان معمولاً از روش‌های خشن‌تری استفاده می‌کنند.

علاوه بر این، تفاوت‌های منطقه‌ای نیز در آمار خودکشی مشاهده می‌شود. فشارهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در برخی مناطق، به‌ویژه در شمال‌غرب کشور، تأثیر مستقیمی بر نرخ خودکشی دارد. برای مثال، در مناطقی که طلاق به دلیل تابوهای اجتماعی پایین است، اما نرخ خودکشی بالاست، فشارهای فرهنگی و روانی نقش مهمی ایفا می‌کنند.

پیشگیری: یک ضرورت اجتماعی

خودکشی پیامدهای گسترده‌ای دارد و پیشگیری از آن باید در اولویت قرار گیرد. برنامه‌های ارتقای سلامت روان، افزایش نشاط اجتماعی، آموزش مهارت‌های مقابله‌ای و ایجاد بسترهای حمایتی و امن برای افراد در معرض خطر از جمله اقدامات ضروری است.

اورژانس اجتماعی و راهکارهای بهزیستی

اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی با رویکردی غیرقضایی فعالیت می‌کند و تمرکز آن بر بازپیوند خانواده و حمایت روانی است. این مرکز با شماره تلفن ۱۲۳، به‌صورت شبانه‌روزی در ۳۷۸ شهر فعال است. سازمان بهزیستی همچنین خدمات حمایتی، مداخلات پس از اقدام به خودکشی و پیگیری‌های مستمر را ارائه می‌دهد.

موسوی چلک بر اهمیت همکاری بین دستگاه‌های دولتی، نهادهای اجتماعی، خانواده‌ها و رسانه‌ها تأکید کرد. وی همچنین به نقش مهم آموزش مهارت‌های زندگی و توانمندسازی افراد برای مقابله با استرس و بحران اشاره کرد.

در نهایت، معاون سازمان بهزیستی بر نقش خانواده و اطرافیان به‌عنوان حلقه اول شناسایی علائم هشداردهنده تأکید کرد و به آموزش‌های مهارتی به خانواده‌ها در خصوص گفتگو و تخلیه هیجانی اشاره نمود.

این روزنامه نوشت: در مجتمع مسکونی شهرک اکباتان تهران، همه‌جا حرف از پیدا‌شدن دو جنازه مادر و دختر است؛ مادر و دختری که ساکن یکی از واحدهای طبقه هفت بلوک ۱۸ بودند. مشخص نیست چند روز از مرگ‌شان گذشته اما هر‌چه هست، جنازه‌ها به دلیل ماندگاری در گرما و گذشت زمان از بین رفته و به‌سختی قابل تشخیص است. در میان اهالی، حرف‌هایی درباره قتل و خودکشی شنیده می‌شود که هیچ‌کدام تأیید یا رد نشده است.

در مجتمع مسکونی اکباتان تهران، همه‌جا حرف از پیدا‌شدن دو جنازه مادر و دختر است؛ مادر و دختری که ساکن یکی از واحدهای طبقه هفت بلوک ۱۸ بودند. مشخص نیست چند روز از مرگ‌شان گذشته اما هر‌چه هست، جنازه‌ها به دلیل ماندگاری در گرما و گذشت زمان از بین رفته و به‌سختی قابل تشخیص است. در میان اهالی، حرف‌هایی درباره قتل و خودکشی شنیده می‌شود که هیچ‌کدام تأیید یا رد نشده است. اولین نفری که همراه پلیس وارد خانه شده، به «شرق» می‌گوید: «در را که باز کردیم، دیدیم یکی از اتاق‌ها قفل شده. جنازه خانم «الف» آنجا بود. جنازه آن‌قدر در هوای گرم مانده بود که فقط استخوان و موهایش قابل تشخیص بود. پلیس شروع کرد دنبال دختر خانه بگردد. اول فکر کردیم پنهان شده، اما بعد از مدتی در گوشه خانه جنازه فاسد‌شده او هم پیدا شد. من اثری از خودکشی ندیدم. ممکن است به قتل رسیده باشند». از شنبه و پیداشدن جنازه، به گفته همسایه‌ها نیروهای آگاهی در حال رفت‌و‌آمد به مجتمع هستند، اما نه پاسخی به مسئولان بلوک می‌دهند و نه توضیحی به همسایه‌ها.

یک اتفاق معمولی

در راهروهای بلوک ‌۱۸، آدم‌ها نگاه مغمومی دارند. هر گوشه‌وکناری که سایه‌ای هست، چند نفری نشسته‌ یا ایستاده‌اند و از دو جنازه‌ای حرف می‌زنند که به‌تازگی از طبقه هفتم این بلوک پیدا شده است؛ یکی جنازه خانم «الف» و دیگری جنازه دخترش که دو روز است پیدا شده‌اند و همه را در بهت فرو‌ برده است. خانم «الف»، زن مسنی بود، همسایه‌ها می‌گویند مبتلا به یک بیماری بود و پایش می‌لنگید. پیک‌موتوری که خریدهایشان را می‌رساند، می‌گوید: «زن مسن، گوشی قدیمی داشت و هر وقت سفارش مواد غذایی می‌داد، صدایش به‌سختی شنیده می‌شد، اما همیشه وقتی سفارش را برایش می‌بردم، انعام خوبی می‌داد». روایت اهالی محل از رفت‌و‌آمد خرید این مادر و دختر اما به اوایل فروردین امسال ختم می‌شود. پس از آن دیگر کسی خانم «الف» را ندید، تا شنبه 18 مرداد‌ که اورژانس برای بردن جنازه او و دخترش وارد خانه‌‌شان شد.

شهر عمودی

خبر پیداشدن دو جنازه اولین بار در کانال‌های تلگرامی منتشر شد؛ حرف و حدیث‌ها زیاد بود. سؤال اصلی اما این بود که مگر می‌شود در مجتمع شلوغ و پرجمعیتی مانند اکباتان، دو جنازه‌ مدتی طولانی در خانه‌ مانده باشند. در خبرهای تلگرامی اعلام شده بود که این جنازه‌ها در فاز دو اکباتان پیدا شدند؛ اما فاز دو اکباتان نزدیک به 19 بلوک دارد که هر بلوک حدود 200 خانواده دارد. اهالی براساس همان خبرهای منتشر‌شده، از ماجرا اطلاع دارند. فروشنده سوپرمارکت فاز دو، مرد سن‌و‌سال‌داری است. او می‌گوید که پیدا‌شدن جنازه در این مجتمع اتفاق عجیبی نیست: «قبل از تعطیلات عید هم در همین بلوک جنازه مردی جوان در خانه‌اش پیدا شد». در یکی از مراکز خرید اکباتان نزدیک به محل پیدا‌شدن جنازه‌ها، مرد املاکی مشغول صحبت با تلفن است؛ مرد به اندازه اخبار اینستاگرامی و تلگرامی از ماجرا خبر دارد. مرد اما آشفته می‌شود. عکسی از کیفش بیرون می‌آورد و نشان می‌دهد: «این دوست صمیمی من بود، دو سال پیش در یکی از بلوک‌ها، جنازه‌اش پیدا شد. چند وقتی از او خبری نداشتم، بعد معلوم شد جان باخته است». کنار گل‌فروشی نبش بلوار، چند جوان نشسته‌اند. آنها از ماجرا خبر دارند: «خانم «الف» را می‌گویید؟ ما با آنها همسایه‌ایم. جنازه در بلوک ما پیدا شده، بلوک 18». مرد تا همین‌جا اطلاعات می‌دهد.

قبض‌ها هشدار نمی‌دهند

در بلوک ۱۸، اهالی جزئیات بیشتری دارند. نگهبان بلوک 18 می‌گوید: «جنازه‌ها متعلق به یک زن و دختر تنها بود. چند ماه بود که قبض‌ آب و برق‌شان را پرداخت نکرده بودند. شاید دست‌شان تنگ بوده، نمی‌دانم. اما کسی هم نرفت در خانه‌شان را بزند، ببیند چه خبر است». او حرف‌های دیگری هم می‌زند: «اینجا معمول است، اگر کسی یک‌ ماه شارژ را پرداخت نکند، جلوی خانه‌اش می‌روند و سراغ می‌گیرند. اما ظاهرا برای این دو نفر این اتفاق نیفتاده است». مدیریت مجتمع اکباتان، ساختاری سلسله‌مراتبی دارد. یک هیئت‌مدیره و یک مدیرکل برای کل مجتمع منصوب شده که مسئول تصمیمات اصلی و کلی شهرک است. یک هیئت‌مدیره و یک مدیر‌کل نیز دارد که برای هر بلوک انتخاب می‌شود و مسئول رسیدگی به کارهای همان بلوک است. یکی از مدیران بلوک در پاسخ به «شرق» درباره روند پرداخت شارژ ماهانه توضیح می‌دهد: «قبلا یک نفر هر ماه جلوی در خانه‌ها می‌رفت و شارژ را می‌گرفت اما حالا در بیشتر بلوک‌ها تنها قبض شارژ را لای در می‌‌گذارند و می‌روند». ساکنان این بلوک می‌گویند چند ماهی می‌شود خانم «الف» را ندیده‌اند. حتما باید چندین قبض لای در خانه‌شان باشد، اما مدیر می‌گوید: «اگر قبض‌ها زیاد شود، همسایه‌ها فکر می‌کنند مالکان در سفر هستند». البته در این مدت همسایه‌ها چندین بار ‌ سراغ خانه خانم «الف» رفته‌اند. یکی از همسایه‌ها می‌گوید: «خودمان چند باری در خانه‌شان را زدیم، یک بار نذری بردیم، اما جوابی نشنیدیم و فکر کردیم خانه نیستند. قبض‌ها هم اگر کسی سفر باشد، یا به همسایه‌اش می‌گوید برایش عکس بفرستد تا پرداخت کند‌ یا بعدا که برگشت همه را پرداخت می‌کند، بنابراین اینکه چند قبض لای در واحدی باشد، اتفاق خیلی عجیبی نیست».

بوی تعفن و دری که باز شد

«از عید بوی بدی مانند بوی گربه مرده در کل بلوک پیچیده بود. ما فکر می‌کردیم شاید لوله فاضلاب ترکیده، شاید هم در انباری‌ها گربه‌ای مرده. تمام انبارها را گشتیم و لوله‌ها را بازرسی کردیم اما مشکلی وجود نداشت. در روزهای بعد از جنگ که دیگر همه کم‌کم از مسافرت برگشتیم به خانه، دیدیم بوی بد دو برابر قبل شده، به‌ همین ‌علت به پلیس و آتش‌نشانی زنگ زدیم. آمدند قفل در را شکاندند و وارد خانه شدند. در خانه دو جنازه وجود داشت. جنازه یک مادر که متعفن شده و از بین رفته بود و جنازه دختری که آسیب زیادی دیده بود». این روایت یکی از ساکنان فاز دو اکباتان است که خانه‌شان در همسایگی خانم «الف» است. همسایه‌های نزدیک به واحد خانم «الف» می‌گویند از بعد از عید که دیگر صاحبخانه را ندیدند، نگرانش شدند اما فکر کردند احتمالا مریضی‌ زمین‌گیرش کرده است. ولی وقتی بوی تعفن به‌طور مشخص‌تری از خانه او بلند شد، برای شکایت به مدیر بلوک و مسئولان مجتمع مراجعه کردند. یک بار پلیس آمد، اما چون حکم ورود به خانه را نداشت، نتوانست وارد شود.

روایت تلخ یکی از ساکنان

یکی از نگهبانان از شکایتی می‌گوید که واحد پایینی خانه خانم «الف» حدود یک‌ ماه پیش ثبت کرده بود: «همسایه طبقه پایینی‌شان شکایت کرده بود که آبی از منافذ و جداره‌های دیوار و پنجره طبقه بالا وارد خانه‌اش شده و دیوار و سقف خانه‌اش را خراب کرده. اما چون خانم «الف» پاسخی نمی‌داد، همه فکر کردند احتمالا مشکل از لوله‌ است. جنازه که کشف شد، فهمیدیم از شدت گندیدگی، خونابه و چربی بدن خانم «الف» بوده که از منفذ‌ها به طبقه پایین رسیده است». یکی دیگر از ساکنان که مرد جوانی‌ است در همسایگی خانه خانم «الف»، روایت دقیق‌تری از روز پیداشدن جنازه‌ها دارد: «چند وقتی بود از خانم «الف» خبری نبود، آن روز دیگر ما همسایه‌‌ها نیز از بوی بد کلافه شده بودیم. چند نفر رفتیم جلوی در خانه خانم «الف» در زدیم اما کسی در را باز نکرد. با آتش‌نشانی و پلیس تماس گرفتیم، آمدند و در را باز کردند. در خانه دو جنازه وجود داشت. جنازه مادر که به گفته مأموران حدود 50 روز از مرگش می‌گذشت و جنازه دختر که حدود 40 روز می‌شد مرده بود. بافت بدن یکی از جنازه‌ها طبق گفته پزشکی ‌قانونی شبیه ژله شده بود».

قاتل، مقتول یا خودکشی، مرگ طبیعی

عده‌ای از همسایه‌ها خبر از مشکل روان دختر خانم «الف» می‌دهند. یکی از همسایه‌ها می‌گوید: «شایعه شده که دختر خانم «الف» عامل قتل خواهرش در کودکی بوده است». پیک‌موتوری یکی از رستوران‌های محل هم اضافه می‌کند: «در گرمای تابستان برایشان غذا می‌بردم، دختر خانه با کاپشن و کلاه می‌آمد غذا را از من تحویل می‌گرفت». روایت دیگری هم در اکباتان از این خانواده شنیده می‌شود: «احتمالا مادر که فوت کرده، دختر از ترس و غصه به کسی چیزی نگفته و بعد از چند روز هم خودش خودکشی کرده». یکی از کسانی که از اولین افراد حاضر در صحنه بود، می‌گوید: «طوری که درز در و پنجره اتاق خواب مادرش را پوشانده، نشان می‌دهد می‌خواسته جنازه را پنهان کند، یعنی قصد و نیتی داشته که بو بیرون نرود و جنازه را پیش خود نگه دارد». او که همراه با پلیس اولین کسی بود که وارد خانه شد، درباره‌ وضعیت خانه هم توضیح می‌دهد: «در را که باز کردیم، دیدیم یکی از اتاق‌ها قفل شده. جنازه خانم «الف» آنجا بود. جنازه آن‌قدر در هوای گرم مانده بود که فقط استخوان و موهایش قابل تشخیص بود. پلیس شروع کرد گشتن به دنبال دختر خانه. اول فکر کردیم پنهان شده، اما بعد از مدتی در گوشه خانه جنازه فاسدشده او هم پیدا شد. من اثری از خودکشی ندیدم، ممکن است به قتل رسیده باشند». از شنبه و پیداشدن جنازه، به گفته همسایه‌ها، نیروهای آگاهی در حال رفت‌وآمد به مجتمع هستند، اما نه پاسخی به مسئولان بلوک می‌دهند و نه توضیحی به همسایه‌ها. حتی یکی از مسئولان رسانه‌ای محلی اکباتان هم می‌گوید‌ به او گفته‌اند نباید حرفی بزند و بگذارد همان روایتی که در حال دست به دست شدن است، منتشر شود.

در رابطه با ادعای مطرح شده در مورد درخواست امیرحسین مقصودلو برای ملاقات با مسئولان قوه قضاییه، وی هیچگونه درخواستی به مسئولان زندان مبنی بر ملاقات با مقامات قضایی مطرح نکرده است.

همچنین، نامبرده از زمان ورود به زندان طبق مقررات قانونی با خانواده خود ملاقات داشته و هر زمانی که درخواست ملاقات با خانواده خود را داشته این امکان برای وی فراهم شده حتی در همین مدتی که در بیمارستان بود هم امکان ملاقات با خانواده اش فراهم شد و مستندات آن در پرونده وی ثبت شده است.

گفتنی است، امیرحسین مقصودلو ملقب به تتلو که به علت مسمومیت در یک مرکز درمانی بستری شده بود با تکمیل فرایند درمان و تایید پزشک متخصص، مرخص و ساعتی پیش به زندان برگشت.

بدین ترتیب مرد قرص‌فروش هدف تحقیق قرار گرفت و ماجرا را این‌طور به تیم جنایی توضیح داد: متوفیه هنگامی که به ناصرخسرو آمد درخواست قرص برنج کرد اما در آن موقع قرص موردنظر را نداشتم به‌خاطر همین موضوع و با اصرار خودش رفتیم تا قرص تهیه کنیم اما هنگامی که بازگشتیم گاری‌ام را به سرقت برده بودند، من که شاکی شدم او مدعی شد قرص را نمی‌خورد فقط می‌خواهد مرد جوانی را بترساند.

وی ادامه داد: زن جوان  درخواست کرد با یکدیگر به تجریش برویم و پول را آنجا به من بدهد اما ناگهان در محل موردنظر جلوی چشمان مرد جوان قرص را خورد و حالش بد شد؛ او خیلی زود به بیمارستان منتقل شد اما اقدامات کادر درمان فایده‌ای نداشت و روی تخت بخش اورژانس به کام مرگ فرو رفت.

پس از پایان تحقیقات میدانی در صحنه جرم و بیمارستان، تیم تحقیق از سوی بازپرس جنایی مأموریت یافتند با اقدامات اطلاعاتی بررسی‌های خود را در رابطه با این پرونده ادامه دهند و جسد متوفی برای معاینات دقیق‌تر به پزشکی قانونی منتقل شد.

صدور قرار منع تعقیب

پس از بررسی‌های موشکافانه تیم تحقیق مشخص شد خانم بلاگر معروف اینستاگرامی با برنامه‌ریزی قبلی و با خواست خود به زندگی‌اش پایان داده و جنایتی در این زمینه رخ نداده است.

در ادامه تحقیقات نیز هیچ مدرکی به دست نیامد که نشان دهد نامزد این بلاگر در این موضوع نقش دارد و متوفی را ترغیب به خودکشی کرده باشد. بدین ترتیب با تصمیم نهایی قاضی موسی رضا زاده از شعبه یازدهم دادسرای امورجنایی، قرار منع تعقیب صادر و پرونده نیز مختومه شد.

پیکر خانم سارا تبریزی پس از احراز فوت وی به پزشکی قانونی منتقل و آزمایش‌های لازم جهت تعیین علت مرگ انجام‌شده که نتایج این آزمایش‌ها هنوز مشخص نشده است.

سارا تبریزی در روز‌های انتهایی سال ۱۴۰۲ و روز‌های ابتدایی سال ۱۴۰۳ توسط هیچ نهاد امنیتی یا قضایی احضار یا بازداشت نشده بوده است.

به گزارش عصر ایران به نقل از مرکز رسانه قوه قضاییه – طی روز‌های گذشته، اخبار غیردقیق و نادرستی درباره علت درگذشت خانم سارا تبریزی در برخی رسانه‌ها و فضای مجازی منتشر و تلاش‌شده، فوت وی به احضار توسط نهاد‌های امنیتی و قضایی مرتبط شود.

این در حالی است که بررسی‌های دقیق صورت‌گرفته نشان می‌دهد، هیچ احضاری از سوی نهاد‌های امنیتی یا قضایی برای فرد نام‌برده در روز‌های پایانی سال ۱۴۰۲ و روز‌های آغازین سال ۱۴۰۳ صادر نشده است.

طبق مدارک موجود، خانم سارا تبریزی در تاریخ ۱۸ دی سال ۱۴۰۲ به اتهام استفاده از اسناد و گذرنامه جعلی برای خروج از کشور، بازداشت و پس از طی مراحل تحقیقات پرونده در تاریخ ۲۵ دی گذشته با قرار وثیقه از زندان آزاد می‌شود و از آن تاریخ تا زمان فوتش (دو ماه و ۱۰ روز بعد)  مجددا به زندان بازنگشته و تنها برای وی حکم حبس تعلیقی صادر شده بوده است. (حکم حبس تعلیقی به این معنا بوده که تا ۲ سال اجرا نشده و چنانچه نام‌برده ظرف ۲ سال بعد از صدور حکم مرتکب جرم دیگری نمیشد، این حکم منتقی تلقی می‌شود)

بر اساس این گزارش حدود ساعت ۹ و ۴۵ دقیقه صبح روز ۵ فروردین ۱۴۰۳، پدر نام‌برده طی تماس با کلانتری نزدیک محل سکونتشان در شهرستان شهریار استان تهران اعلام می‌کند دخترش از خواب بیدار نمی‌شود و ظاهرا فوت شده است.

مقام‌های قضایی، ماموران نیروی انتظامی و کارشناسان پزشکی قانونی بلافاصله در محل حاضر و بررسی‌های لازم در این خصوص آغاز می‌شود.

سپس پیکر خانم سارا تبریزی پس از احراز فوت وی به پزشکی قانونی منتقل و آزمایش‌های لازم جهت تعیین علت مرگ انجام‌شده که نتایج این آزمایش‌ها هنوز مشخص نشده است.

پدر نام‌برده همچنین اعلام کرده دخترش شب قبل از فوت به دلیل احساس کسالت به درمانگاه منتقل و در آنجا تحت درمان قرار گرفته است.

بررسی‌های بیشتر جهت مشخص شدن علت مرگ این فرد با دستور دادستان شهرستان شهریار در حال انجام است.