برچسب: تقلب

تقلب همیشه وجود داشته و حالا هم درصد آن افزایش پیدا است. در ایران درصدی وجود ندارد که بتوان اعلام کرد، اما به طور کلی در امتحان حضوری شانس دانش‌آموز برای تقلب کمتر است. در امتحان الکترونیکی بستگی به نوع امتحان احتمال تقلب متفاوت است.»

«تقلب می‌کردم؛ نه تنها من تقریبا کل کلاس، به جز دو یا سه نفر. این کار برای همه درس‌ها انجام می‌شد. حتی وقتی استادها روش جدیدی برای امتحان‌ها راه می‌انداختند، ما هم روشمان را تغییر می‌دادیم.»

این توصیف یک دانشجو رشته فیزیک، درباره نحوه امتحان دادنش در دوره کرونا است. روایت او، ماجرایی است که دانشجویان زیادی در همه کشورها در یک سال گذشته بخاطر شیوه آموزش مجازی تجربه کرده‌اند و اگرچه آماری از آن در ایران وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد «تقلب آنلاین» به اندازه قابل توجهی در ایران هم رخ داده است و از آن بدتر برخی مواقع تقلب‌ها به شکل سیستماتیک صورت می‌گیرند.

چندی پیش رئیس دانشگاه تهران این موضوع را تایید کرده و گفته بود که پاندمی منجر به  «کاهش علاقه مندی دانشجویان، کپی کاری، افزایش تقلب» شده است و همچنین روی آوردن دانشجویان به خدمات موسسات برای «شرکت در امتحانت شده است.»

علی اکبر صفوی، رئیس کارگروه تخصصی آموزش‌های الکترونیکی وزارت علوم، به می‌گوید: «نه تنها در ایران، بلکه تقلب در همه دنیا افزایش پیدا کرده است. در کشورهای مختلف بین ۳۰ تا ۳۰۰درصد میزان تقلب افزایش پیدا کرده است. تقلب همیشه همیشه وجود داشته و حالا هم درصد آن افزایش پیدا است. در ایران درصدی وجود ندارد که بتوان اعلام کرد چراکه صرفا  آن مواردی که ثبت می‌شوند، اعلام می‌شود. به طور کلی در امتحان حضوری شانس دانش‌آموز برای تقلب کمتر است. در امتحان الکترونیکی بستگی به نوع امتحان احتمال تقلب متفاوت است.»

«امتحان به هر شکلی باشد تقلب می‌کنیم»

در واقع به گفته مسئولان وزارت علوم، شیوه امتحان اساتید از دانشجویان می‌تواند در میزان تقلب دانشجویان در امتحانات تاثیر داشته باشد، اگرچه دانشجویان نظر دیگری دارند.

به طور کلی در ایران سه شیوه مختلف برای امتحان گرفتن از دانشجویان به شکل مجازی وجود دارد؛ برگزاری امتحانات کتبی بدون استفاده وب‌کم یا دوربین، برگزاری امتحانات با استفاده از صوت و دوربین و یا دریافت پروژه از دانشجویان برای اعلام نمره توسط اساتید.

صفوی می‌گوید: «در نوع اول امتحانات این امکان وجود دارد که فرد دیگری کنار دانشجو بنشیند و به او کمک کند و احتمال تقلب زیاد است، در روش سوم شانس تقلب بستگی به نوع گزارش داده شده توسط استاد کاهش پیدا می‌کند. من خودم با روش دوم امتحان می‌گیرم، در این شرایط بالای ۹۰درصد مواقع هیچ تقلبی صورت نمی‌گیرد، البته بار اول یک تعدادی سعی کردند تقلب کنند و من با تشخیص تجربی خودم فهمیدم و به جای آن امتحان سخت‌تری گرفتم. بعد دیگر کسی جرات نکرد، تقلب کند. در این روش حتی می‌توان با چیدمان دوربین طوری عمل کرد که امتحان از حضوری مطمئن‌تر باشد.»

با این وجود به نظر می‌رسد تعداد بالای دانشجویان در برخی کلاس‌ها، عدم دسترسی برخی از دانشجویان به «وب‌کم» برای برقراری تماس تصویری هنگام امتحانات و … همگی باعث شدند تا برگزاری بخشی از امتحانات به این روش برای اساتید اصلا امکان‌پذیر نباشد.

رئیس کارگروه تخصصی آموزش‌های الکترونیکی، توضیح می‌دهد: «در دروس تخصصی تعداد دانشجویان کلاس‌ها کمتر است، آمار دقیقی ندارم اما احتمالا امتحانات ۵۰درصد دروس می‌توانند با دوربین برگزار شوند، با اقداماتی می‌توان احتمال تقلب در روش اول را هم کم کرد؛ مثلا نباید از کتاب به شکل مستقیم سوال داد، وقت سوالات را کم کرد و …حتما یک عده از دانشجویان هم خودشان تقلب نمی‌کنند و به همین دلیل میزان تقلب محدود می‌شود.»

با این وجود برخی از دانشجویان معتقد هستند، که به دلایل محدود بودن سیستم امتحان مجازی، متاسفانه این روش‌ها مانع تقلب در امتحاناتشان نمی‌شود.

دانشجوی دیگری از دانشگاه خوارزمی در این رابطه می‌گوید: «در دو ترم گذشته اساتید به شکل‌های مختلفی امتحانات را برگزاری کردند تا به شکلی جلوی تقلب را بگیرند، اما واقعیتش این است که به دلایل ضعیف بودن سرعت اینترنت و محدودیت‌های سیستم آموزش مجازی همیشه راهی برای تقلب پیدا می‌شود، مثلا اگر استادی سوال‌های متنوع به دانشجویان بدهد ما سریع در فضای مجازی به چند گروه برای پاسخ به سوالات تقسیم می‌شویم.»

تقلب سیستماتیک به کمک تلگرام؛ عضو «اد» کن، رایگاه آگهی بذار و همیار تقلبت را پیدا کن

اما این‌ها تنها بخشی از تقلب‌هایی است که در هنگام امتحانات مجازی صورت می‌گیرد، شرایط به جایی رسیده که دیگر ایجاد فضایی برای تقلب دانشجویان، به منبع درآمد چند نفر تبدیل شده است.

برای مثال در چندین کانال تلگرامی مختلف به وجود آمده است که دانشجویان در آن‌ها آگهی می‌گذارند و بعد فردی متناسب به امتحانشان پیدا می‌کنند که به جای آن‌ها امتحان بدهد.

دانشجوی فیزیک، در این رابطه به می‌گوید: «اتفاقا در یکی از امتحانات‌مان از این شیوه استفاده کردیم، با واسطه‌ای با یک کانال تلگرامی آشنا شدیم و به ازای اضافه کردن چند عضو به این کانال او به ما اجازه داد در آن کانال برای امتحان درسی آگهی بگذاریم و فردی پیدا شد به ازای سوالی ۳۰ تا ۴۰ هزار تومن در آن امتحان جای ما شرکت کند.»

وزارت علوم چندی پیش اعلام کرده بود که تقلب در امتحانات مجازی را به کمک پلیس فتا پیگیری می‌کنند، به نظر می‌رسد این بخشی است که وزارت علوم از پلیس فتا برای آن درخواست کمک کرده است.

صفوی توضیح می‌دهد: «پلیس فتا با کسانی که به شکل سیستماتیک تقلب می‌کنند، برخورد می‌کند.  این اتفاق قبلا هم رخ داده است. من اگر مسئولیت این کار را داشتم، با این‌ها به شکلی برخورد می‌کردم که در تاریخ ثبت شود. چراکه این کار خیانت یک فرد به جامعه است و کار به جایی می‌رسد که  گفته شود این نمره‌ها اعتبار ندارند، این‌ها هم یک جمعیت را بدبخت و هم افرادی که تقلب نکرده‌اند بدنام می کنند. باید به عنوان خیانتکار بزرگ به جامعه معرفی شوند، این خطا با خطای فردی تفاوت زیادی دارد.»

دکتر محمود نیلی احمدآبادی در نخستین کنگره ملی دانشگاه و کووید-۱۹ که امروز در دانشگاه شریف برگزار شد، با تاکید بر اینکه تا قبل از کرونا ارتباطات بین المللی دانشگاه ها روند بهتری داشت و ارتباطات فیزیکی مفیدی برقرار می کردیم اما ویروس کرونا مانع این امر شد و تمامی آموزش ها و ارتباطات را به صورت مجازی برقرار کرد، گفت: تاثیر پاندمی باعث کاهش علاقه مندی دانشجویان، کپی کاری، افزایش تقلب و روی آوردن دانشجویان جهت استفاده از خدمات شرکت ها برای شرکت در امتحانات شد.
وی در ادامه تصریح کرد: تغییر قوانین آموزشی در دانشگاه ها و دادن اختیارات به دانشکده ها برای تصمیمات سریع در دوران دانشگاه و سوق دادن آموزش حضوری به مجازی یکی از مهم ترین چالش های دانشگاه ها در دوران کرونا بود. 

وی با بیان اینکه آموزش الکترونیکی دسترسی استادان به دانشجویان را بیش از گذشته توسعه داده، تاکید کرد: این نوع آموزش۴۰ تا ۶۰ درصد وقت کمتری را برای مطالعه دروس احتیاج دارد اما به شدت تحت تأثیر زیر ساخت ها قرار گرفته است.

به گفته رییس دانشگاه تهران؛ دانشگاه های بزرگ که دارای زیرساخت های فضاهای فیزیکی گران قیمت بودند در دوران کرونا بیشترین مشکلات اقتصادی را داشتند، مراکز آموزش عالی که فضاهای زیر ساختی و محدودتری داشتند در دوران کرونا مشکلات محدودتری داشته باشند و پیش بینی می شود در آینده کمتر شاهد شکل گیری دانشگاه های بزرگ باشیم و بیشتر این دانشگاه ها به سمت دانشگاه های کوچک تر سوق داده شوند تا بتوانند کیفیت های آموزشی را همانند شیوه گذشته ادامه دهند.

وی با اشاره به اینکه ۱۵۰ دانشجوی دانشگاه تهران به دلایل گوناگون امکان دسترسی به زیر ساخت های آموزشی را نداشتند، تاکید کرد: طبق گفته های وزیر ارتباطات در ۵ ماه گذشته دانشجویان  ۳.۵ تا ۴ درصد مناطق شهری و روستایی کشور ما امکانات مناسبی برای دسترسی به فضای مجازی نداشته اند و در دانشگاه تهران تعداد محدودی دانشجو از بابت اینترنت برای شرکت در کلاس های آموزشی دچار مشکل بودند.

نیلی در ادامه افزود: مزیت بزرگ کرونا سوق دادن آموزش های حضوری به سمت مجازی شدن بود زیرا سال های طولانی نگاه منفی به آموزش مجازی وجود داشت. اما کرونا باعث شد تا گام جدی در این زمینه برداریم و خیلی زود با مشکلات کنار بیاییم. اگر چه  فعالیت های فیزیکی همچنان ادامه پیدا می کنند، اما تمرکز بر ارتباطات و جذب دانشجویان آینده، انعطاف پذیری در دور کاری در آینده با شیوه جدیدی بروز پیدا خواهد کرد و تا به امروز هیچ آیین نامه مصوبی برای دورکاری نداریم.

رییس دانشگاه تهران گفت: در این خصوص با وزارت علوم در حال رایزنی هستیم تا بتوانیم قوانین دورکاری را ایجاد کنیم‌، در واقع دورکاری به معنای این نیست که فرد در منزل بنشیند و هر ساعتی که علاقه داشت به فعالیت کاری مشغول شود، بلکه دورکاری یعنی فرد مطابق ساعات حضوری در محل کار در خانه بتواند با کارایی بهتری نسبت به حضوری بودن فعالیت کند.

وی با بیان اینکه پیش بینی می شود که برای برخی از رشته ها مانند علوم پایه، پزشکی تقاضا افزایش پیدا کند و همچنین برای برخی رشته ها تقاضا کاهش پیدا کند، گفت:  امتحانات پایان ترم نباید ملاک گزینش دانشجویان شمرده می شد و آموزش مجازی باعث شد تا امتحانات مستمر هم بروز پیدا کنند و ویروس کرونا این روند را به خوبی پیاده سازی کرد، همچنین کیفیت برگزاری آزمون یکی از نگرانی های ماست که دانشگاه تهران سعی کرد بر این روند از سامانه های جدید بهرنگ بگیرد.

رییس دانشگاه تهران گفت: مطابق نظرسنجی های انجام شده ۷۲ درصد دانشجویان در حد متوسط و زیاد از آموزش های مجازی راضی و مابقی ناراضی بودند، همچنین ۷۰ درصد دانشجویان از کیفیت تدریس، پاسخگویی دانشگاه ها رضایت داشتند و ۱۲ درصد آنان از مشکلات اقتصادی ناراضی بودند. در واقع بحران کرونا یک مسئله جهانی است که باعث شد دو موضوع  همکاری کشورها با یک دیگر  و مهم جلوه کردن علم مورد اهمیت قرار بگیرد و نباید به هیچ عنوان از علم در هر شرایطی غافل شویم.

در همین زمینه و در چند روز اخیر، پست‌هایی در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شده که نشان‌دهنده تلاش معلم‌ها برای کاهش امکان تقلب کردن دانش‌آموزان‌شان است و البته موثر به نظر نمی‌رسند. مثلا معلمی به دانش‌آموزانش پیام داده: «در زمان آزمون در فاصله 8 متری شما نباید کسی کتاب باز کند چون سیستم مجهز به برنامه ای است که اگر فردی در 8 متری شما کتاب باز کند یا با شما حرف بزند، برای شما تقلب ثبت می شود!» یا در مورد دیگری معلمی از دانش آموزانش خواسته که تعهد بدهند تقلب نکنند. حالا هرچه که هست، با آنلاین شدن امتحانات، وسوسه دانش‌آموزان برای تقلب بسیار بیشتر از قبل شده است. همچنین صفحه ها و گروه‌هایی در شبکه های اجتماعی هستند که افرادی را معرفی می‌کنند تا به جای شما امتحان بدهند و با تشکیل یک گروه مجازی، دانش‌آموزان می‌توانند با کمک هم به همه سوالات پاسخ دهند. همه این اتفاقات باعث شد لازم بدانیم در این باره، توصیه‌هایی به والدین داشته باشیم.

 آسیب‌های تقلب بلندمدت است
نام امتحان برای بیشتر دانش‌آموزان و حتی اولیای آن‌ها، همواره دلهره‌آور و اضطراب‌آفرین است. پیامدهای کسب نکردن نمره مطلوب در امتحان می‌تواند نگرانی از سرزنش‌ها، دلهره شکست، عقب‌ماندن و ناکامی در رسیدن به آرزوها و آرمان‌ها را شامل شود که موجب آزردگی روح و جان می‌شود. متاسفانه یکی از راه‌هایی که بعضی دانش‌آموزان ممکن است برای فرار از این اضطراب و ناکامی‌ها انتخاب کنند، تقلب در امتحان است به ویژه در این روزهای کرونایی که همه آزمون‌ها به صورت مجازی برگزار می‌شود، وسوسه برای بهره بردن از  این روش بیشتر شده است. باید توجه کرد که با گسترش تقلب متاسفانه دانش‌آموزان دیگر هیچ تلاشی برای یادگیری درس نخواهند کرد. در این بین، دانش‌آموزان ساعی انگیزه خود را برای یادگیری از دست می‌دهند زیرا نتایج غیرواقعی دیگران را می‌بینند و دانش‌آموزی که در پایه‌های پایین‌تر از این روش استفاده کرده ،در سال‌های بعد در یادگیری مطالب جدید دچار مشکل خواهد شد. واضح است که آسیب‌های تقلب بلندمدت است.

   چه عواملی باعث تقلب‌کردن دانش آموزان می‌شود؟
1- ضعف درسی دانش‌آموزان نسبت به محتوای آموزش داده شده در طول سال. 2- انتظارات نامتناسب والدین و معلمان از توانمندی‌های دانش‌آموزان. 3-ترس و نبود امنیت از طرف والدین به خاطر نمرات دریافتی از امتحانات. 4-اعتماد نداشتن دانش‌آموز به خود و آموخته‌هایش. 5-علاقه کمتر به مطالعه در دانش‌آموزان وتلاش برای افزایش نمره به عنوان ملاک برتری و نه بالابردن سطح علمی.
   3 گام برای کاهش انگیزه تقلب
برای کاهش تقلب باید به چند محور اصلی توجه کرد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود.
 علت اساسی تقلب را پیدا کنید
در قدم اول باید علت اساسی تقلب را شناخت و درصدد برطرف کردن آن برآمد. به عبارت دیگر، وقتی که علت تقلب دانش‌آموز مشخص شد، باید کوشید و مشخص کرد که چرا از بین راه‌های مختلف، تقلب را برای کسب نمره خوب در امتحان انتخاب کرده است؟ آیا به اندازه کافی درس نخوانده است؟ آیا عادت به تقلب دارد؟ آیا به امید کسب نمره بالاتر بوده است؟ و … . در هرکدام از این موارد، می‌توان راهکار ویژه آن را ارائه داد. مثلا اگر علت تقلب، کسب نمره بالاتر بوده است، باید دانش‌آموز را توجیه کرد که خوب درس خواندن بسیار مهم‌تر از کسب نمره بیشتر است و فایده‌های زیادتری هم در پی خواهد داشت.
 زمینه‌های تسهیل تقلب باید کاهش یابد
به دانش‌آموزان توضیح داده شود که تقلب، انتخاب صحیحی نیست و راه‌های دیگری وجود دارند که با آن ها می‌توانند نتایج بهتر و ماندگارتری را به دست آورند. باید انجام درست یک کار مورد تشویق قرار گیرد و اهمیت تلاش درستکارانه و صادقانه در ذهن دانش‌آموز نقش ببندد. اگر مشکلی در زمینه یادگیری و مهارت‌های دیگر وجود دارد، باید بیشتر به آن توجه کرد و این مهارت‌ها را آموزش داد تا دانش‌آموز برای روز امتحان آماده شود. در نهایت، امتحان در عین وجود جو اعتماد و راحتی باید کنترل شده باشد که کسی سوء استفاده نکند.
 دانش‌آموز را غیرمستقیم ترغیب به تقلب نکنید
خانواده و مدرسه، انگیزه تقلب را در دانش آموزان ایجاد نکنند. گاهی شرایط در خانه و مدرسه به گونه‌ای است که به طور غیرمستقیم دانش‌آموز را متمایل به تقلب می کند. محیط آکنده از رقابت برای گرفتن نمره بالا و تأکید زیاد بر برد و باخت، احتمال تقلب را زیاد می‌کند. ترس از آوردن نمره پایین و چشم و هم‌چشمی و توقعات غیرواقع‌بینانه از دانش‌آموز نیز انگیزه تقلب را افزایش می‌دهد. بنابراین با استفاده از شیوه‌هایی که احساس حقارت دانش‌آموز را کاهش و اعتماد به نفس وی را افزایش می‌دهد و با توقعات واقع‌بینانه از دانش‌آموز، می‌توان انگیزه تقلب را کاهش داد.
   فقط نمره را ملاک ارزیابی قرار ندهید
در پایان با توجه به آنلاین بودن امتحانات، به معلم‌های گرامی توصیه می‌شود علاوه بر آزمون، تکالیف، عملکرد، پروژه و کارهایی را هم که دانش‌آموزان در فضای مجازی به صورت آنلاین و آفلاین انجام دادند ، برای اعلام نمره نهایی ملاک ارزیابی قرار دهند.