متخصصان پزشکی میگویند: بسیاری از داروهای تجویزی پس از دریافت واکسن کووید-۱۹ مانند قبل از تزریق واکسن کارایی دارند همچنین موجب کاهش اثربخشی واکسن نیز نمیشوند.
هر روز صبح، یک قرص برای فشار خون یا دیابت خود مصرف میکنید شاید شبها نیز استاتین برای کلسترول مصرف کنید. اکنون، به دلیل همهگیری، از شما خواسته میشود که واکسن کووید-۱۹ را نیز در این داروها بگنجانید. اگر نگران افزودن واکسن به این ترکیب دارویی هستید، باید با پزشک خود مشورت کنید، متخصصان پزشکی میگویند: بسیاری از داروهای تجویزی پس از دریافت واکسن کووید-۱۹ مانند قبل از تزریق واکسن کارایی دارند همچنین موجب کاهش اثربخشی واکسن نیز نمیشوند.
اما چگونه پزشکان به این اندازه مطمئن هستند؟ با توجه به این مطالب نتیجه این است که اکثر داروهایی که مصرف میکنیم به هیچ وجه در سیستم ایمنی بدن که واکسنهای کووید-۱۹ (COVID-۱۹) بر روی آن تاثیر میگذارند، وارد نمیشوند.
آیا مصرف داروهای رقیقکننده خون با واکسن کووید-۱۹ مجاز است؟
اگر از داروی رقیقکننده خون استفاده میکنید، سازمان غذا و دارو (FDA) توصیه میکند که هنگام تزریق واکسن کووید-۱۹به پزشک خود اطلاع دهید. داروهای رقیقکننده خون از لخته شدن جلوگیری میکنند بنابراین حتی یک صدمه کوچک مانند سوراخ کردن پوست با سوزن میتواند باعث خونریزی یا کبودی بیشتر از حد معمول شود. البته نه FDA و نه مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) نمیگویند که به دلیل مصرف داروی رقیقکننده نباید واکسن کووی-۱۹دریافت کنید.
استفان مول، پروفسور پزشکی در دانشگاه کارولینای شمالی (UNC) و مدیر پزشکی Clot Connect در مرکز تحقیقات خون این دانشگاه تاکید میکند: افرادی که از داروهای رقیقکننده خون استفاده میکنند باید واکسن کووید-۱۹ دریافت کنند. اگر از داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین، الیکوییس، پاراداکسا، ساوایسا، زارلتو، لوونوکس، اریکسترا یا داروهای ضد پلاکتی دیگر استفاده میکنید فقط باید به موارد ذیل بیشتر توجه کنید:
• احتمالا در محل تزریق بیشتر دچار کبودی میشوید.
• محل تزریق را حداقل پنج دقیقه فشار دهید تا خطر کبودی کاهش یابد.
• باید از کوچکترین سوزن ممکن استفاده شود.
• یک دوز رقیقکننده خون خود را حذف کنید اما قبل از انجام این کار حتما با پزشک خود مشورت کنید.
آدام برمن، پزشک و رئیس بخش اورژانس مرکز پزشکی لانگ آیلند در نیویورک اظهار کرد: نحوه کار واکسنهای موجود این است که بدن فرد را در معرض پروتئین کوچکی از ویروس کرونا قرار میدهند که باعث میشود سیستم ایمنی بدن شروع به مبارزه با ویروس کند، مانند اینکه فرد بهطور کامل آلوده شده است. امید این است که بدن فرد یاد بگیرد با ویروس کرونا مبارزه کند و در صورت ابتلا به عفونت به درستی با ویروس مقابله و از فرد محافظت کند.
برمن میگوید: در واقع، واکسن برای سیستم ایمنی بدن شما خط مشی ایجاد میکند و اکثر داروهایی که بیماران مصرف میکنند بر سیستم ایمنی آنان تاثیر نمیگذارند.
ویلیام شافنر، اپیدمیولوژیست و استاد پزشکی پیشگیرانه و سیاستهای بهداشتی در دانشگاه وندربیلت بیان کرد: بهعنوانمثال، استاتین که برای محافظت در برابر کلسترول بالا مصرف میشود و تولید کلسترول را مختل میکند هیچ ارتباطی با سیستم ایمنی بدن ندارد. داروهای رقیقکننده خون مانند وارفارین یا الیکوییس بر مکانیسم لخته شدن خون بدن کار میکنند. داروهای کنترل دیابت مانند متفورمین نیز بر متابولیسم گلوکز تاثیر دارند و هیچ ارتباطی با سیستم ایمنی بدن ندارند.
آیا برخی داروها اثربخشی واکسنها را کاهش میدهند؟
مانند اکثر قوانین علم پزشکی برخی استثنائات نیز در مورد واکسیناسیون وجود دارد. اگر بهطور اتفاقی از داروهای تجویزی استفاده میکنید که بر سیستم ایمنی بدن شما تاثیر دارند، واکسن ممکن است به اندازه کافی موثر نباشد.
ویلیام ماس، مدیر اجرایی مرکز دسترسی بینالمللی واکسن دانشکده بهداشت عمومی جانز هاپکینز بلومبرگ میگوید: اگر شما پیوند عضو داشتید و از داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی یا از دارو برای درمان بیماری خود ایمنی استفاده میکنید یا تحت شیمی درمانی خاصی برای سرطان قرار دارید، داروی سرکوبکننده سیستم ایمنی میتواند اثر واکسن را کاهش دهد. همین امر در مورد افرادی که مبتلا به ایدز (HIV) هستند و از یک یا چند دارو تاثیرگذار بر سیستم ایمنی استفاده میکنند نیز صادق است.
با این وجود، شافنر تاکید کرد: چنین داروهایی با شرایطی که شما آنها را مصرف میکنید همچنان کارایی دارند و واکسن نیز موثر خواهد بود.
شافنر با اشاره به واکسن های موجود ابراز کرد: بهطور مطلق نمیتوانیم تضمین کنیم که فرد ۹۵ درصد محافظت خواهد شد اما تا حدی در برابر ویروس محافظت میشود و بهتر از هیچی است.
ماس پیشنهاد می کند که افراد در مورد واکسنهای کووید همانند تزریق سالانه واکسن آنفلوآنزا یا واکسن زونا یا ذاتالریه فکر کنند. واکسن کووید نوع جدیدی از واکسن است اما اساسا فقط یک واکسن است و مانند واکسنهای دیگر بر سیستم ایمنی ما تاثیر میگذارد و هیچ دلیلی برای نگرانی در مورد چگونگی تداخل این دارو با سایر داروها وجود ندارد.
یک هشدار وجود دارد که کارشناسان پزشکی در مورد آن توافق دارند، قبل از تزریق واکسن از مسکن استفاده نکنید مگر آنکه توسط پزشک تجویز شده باشد چون تاثیر واکسن را کاهش میدهد.
شافنر توضیح میدهد که این توصیه بر اساس نتایج تحقیقاتی است که سالها قبل در مورد واکسیناسیون کودکان انجام شده است. در حالی که نتایج این مطالعات کاملا قطعی نبود اما پزشکان اطفال به والدین میگویند که قبل از واکسیناسیون نباید کودکان از مسکن استفاده کنند و این مفهوم به واکسن کووید-۱۹ برای بزرگسالان نیز منتقل شده است. اما برای تسکین عوارض جانبی بعد از دریافت واکسن، استفاده از داروهای مسکن مناسب است.
آیا واکسن کووید-۱۹ بر روی افرادی که دارو مصرف میکنند نیز آزمایش شده است؟
افرادی که انواع مختلفی از داروها را مصرف میکردند در آزمایشهای واکسن فایزر، مدرنا و جانسون و جانسون شرکت داشتند. آزمایشهای اولیه مرحله سوم شامل افرادی با برخی شرایط پزشکی ازجمله بیماری ریه، بیماری قلبی، بیماری کبد، چاقی، دیابت، سرطان و ایدز بود که این افراد به همراه بقیه مورد مطالعه قرار گرفتند.
محققان به منظور ارزیابی هر واکسن در جمعیت وسیع، افرادی را که عمدتا دارای بیماریهای زمینهای بودند را نیز وارد آزمایش کردند. به شرکتکنندگان گفته نشد که هنگام دریافت واکسن، درمانهای منظم پزشکی خود را تغییر دهند بنابراین میتوان فرض کرد که بسیاری از آنها از همه داروهای مختلف استفاده میکردند.
آیا واکسن کووید-۱۹ در افرادی که دارو مصرف میکنند، واکنش آلرژیک ایجاد خواهد کرد؟
اگر به هر یک از اجزای واکسن حساسیت دارید به ویژه پلی اتیلن گلیکول (PEG) یا پلی سوربات نباید واکسن کووید دریافت کنید. این مورد چه در حال مصرف داروهای دیگر باشید یا نباشید صادق است. ما هنوز نمیدانیم که مصرف داروهای دیگر خطر واکنش آلرژیک به واکسن را تغییر میدهد یا خیر.
آیا میتوان واکسن کووید-۱۹ را همراه دیگر واکسنها دریافت کرد؟
در ماه مه ۲۰۲۱، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) توصیه های خود را در مورد انجام سایر واکسنها در زمان دریافت واکسن کووید-۱۹بهروزرسانی کرد. شما میتوانید همزمان با واکسن کووید-۱۹واکسنهای دیگر (مانند واکسن آنفلوآنزا) را با خیال راحت دریافت کنید. با این حال، اگر چندین واکسیناسیون را همزمان دریافت میکنید باید آنها را در اندامهای مختلف تزریق کنید که اگر بدن شما واکنش تزریقی نشان داد دریابید مربوط به کدام واکسن است.
آیا میتوان بعد از واکسن کووید ایبوپروفن مصرف کرد؟
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها به افراد توصیه میکنند که در مورد هرگونه درد و ناراحتی پس از واکسیناسیون، با پزشکان خود در مورد مصرف داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن، استامینوفن، آسپرین یا آنتیهیستامینها مشورت کنند. این مرکز توصیه نمیکند که افراد از داروهای بدون نسخه یا آنتیهیستامینها برای جلوگیری از عوارض جانبی قبل از دریافت واکسن کرونا استفاده کنند. البته میتوانید از این داروها برای از بین بردن عوارض جانبی پس از واکسیناسیون استفاده کنید؛ اگر هیچ دلیل پزشکی دیگری ندارید که مانع از مصرف عادی این داروها شود.
مقامات بهداشتی خاطرنشان کردند که مشخص نیست این داروها چگونه میتوانند بر اثر واکسن تاثیر بگذارند. برای افرادی که برای بیماریهای زمینهای دارو مصرف میکنند توصیه میشود به استفاده از داروی خود ادامه دهند.
CDC توصیه میکند در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر به دنبال مراقبت های پزشکی باشید:
• اگر قرمزی یا حساسیت محل تزریق بعد از ۲۴ ساعت بدتر شد؛
• اگر عوارض جانبی شما را نگران کرده است یا به نظر نمی رسد بعد از چند روز از بین برود؛
• اگر واکسن کووید دریافت کردید و فکر میکنید ممکن است پس از خروج از محل واکسیناسیون دچار واکنش آلرژیک شدید شوید به دنبال مراقبتهای فوری پزشکی باشید.
چه افرادی نباید واکسن کووید-۱۹ دریافت کنند؟
تنها افرادی که باید از دریافت واکسن کووید-۱۹اجتناب کنند، افرادی هستند که واکنشهای آلرژیک جدی یا فوری به اجزای واکسن دارند و شامل افرادی است که به پلی اتیلن گلیکول یا پلی سوربات حساسیت دارند. اگر افراد در گذشته واکنشهای آلرژیک به واکسنهای دیگر داشتند نیز باید قبل از دریافت واکسن کووید-۱۹با ارائهدهنده خدمات پزشکی خود مشورت کنند.
آیا افراد دارای نقص ایمنی میتوانند واکسن کووید-۱۹دریافت کنند؟
در حقیقت از آنجایی که افراد دارای نقص ایمنی در صورت ابتلا به کووید-۱۹با خطر بیماری شدید روبرو میشوند، باید تمام تلاش خود را برای محافظت در برابر ویروس انجام دهند.
نکته اصلی که افراد دارای نقص ایمنی باید در مورد واکسنها در نظر داشته باشند این است که واکسنها ممکن است برای آنها به خوبی کار نکند. از آنجا که واکسنها برای کارکردن به سیستم ایمنی قوی متکی هستند، ممکن است فردی که دارای نقص ایمنی باشد تاثیر قوی از واکسن کووید-۱۹ دریافت نکند. به این معنی که حتی ممکن است در معرض ابتلا به کووید-۱۹ پس از دریافت واکسن باشد. ما هنوز نمیدانیم واکسن در افرادی که دارای نقص ایمنی هستند چقدر خوب عمل میکند.
نتیجه نهایی چیست؟
اگر بهطور منظم دارویی مصرف میکنید و نگران این هستید که واکسن کووید-۱۹ چه تاثیری بر شما داشته باشد، با پزشک خود مشورت کنید. آنان میتوانند به شما کمک کنند تا دریابید چقدر احتمال دارد که داروی خاص شما تحت تاثیر قرار گیرد. برای اکثر افراد توصیه این است که بهطور معمول به مصرف داروهای خود ادامه دهند و با واکسیناسیون در اسرع وقت، خود را ایمن نگه دارند.
