خواب کافی، کلید سلامت جسمی و روانی کودکان است. اما کمخوابی و بیکیفیتی خواب میتواند زمینهساز مشکلات جدیتری شود؛ از اختلالات روانی گرفته تا اختلال در یادگیری و عملکرد اجتماعی. در این گزارش، با بررسی نظرات یک متخصص روانپزشکی کودک و نوجوان، به اهمیت خواب در سنین مختلف و علائم هشداردهنده اختلالات خواب میپردازیم.
به گزارش ایسنا، سارا دهبزرگی، فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان، با تأکید بر اهمیت خواب در رشد کودکان، گفت: خواب کافی و باکیفیت برای سلامت جسمی و روانی کودکان و نوجوانان ضروری است، زیرا در طول خواب هورمون رشد ترشح میشود. او همچنین هشدار داد که کمخوابی و بیکیفیتی خواب میتواند منجر به بروز اختلالات روانی، اختلال در عملکردهای شناختی، یادگیری و همچنین مشکلات اجتماعی در کودکان و نوجوانان شود.
خانم دهبزرگی با اشاره به اینکه اختلالات اضطرابی نیز میتوانند مشکلات خواب را در پی داشته باشند، توضیح داد: این مشکلات خود را به شکلهای مختلفی نشان میدهند، از جمله ترس از خوابیدن بهتنهایی، دیر خوابیدن، بیدار شدنهای مکرر در طول شب، کابوسهای شبانه و وحشتهای شبانه.
این متخصص، زمان خواب مورد نیاز در سنین مختلف را متفاوت دانست. او افزود: میزان خواب مورد نیاز در طول شبانهروز و چرتهای روزانه با افزایش سن کاهش مییابد. برای مثال، کودکان ۶ تا ۱۲ ساله به ۹ تا ۱۲ ساعت خواب در شبانهروز نیاز دارند، در حالی که نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ ساله به ۸ تا ۱۰ ساعت خواب نیاز دارند.
از نظر این روانپزشک، زمانی که کیفیت خواب کافی نیست، فرد در طول روز احساس نشاط نمیکند و از خواب خود رضایت ندارد، میتوان گفت که دچار بیخوابی شده است.
او در ادامه به علل بیخوابی در کودکان و نوجوانان اشاره کرد: رویدادها و استرسهای روزانه، ترسهای شبانه، عدم برقراری روال منظم خواب و بیداری در خانه، اختلالات تنفسی، مصرف دارو، بیماریهای جسمی و مشکلات روانپزشکی مانند افسردگی، اختلال دوقطبی، بیشفعالی، کمتوجهی، وسواس و اضطراب میتوانند از عوامل بیخوابی باشند.
به گزارش ایسنا و به نقل از روابط عمومی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، خانم دهبزرگی تأکید کرد که این اختلالات باید در کودکان بهموقع تشخیص داده و درمان شوند. او توصیه کرد در صورت مشاهده علائم، بهویژه اگر ادامهدار بودند، به روانپزشک یا روانپزشک اطفال و نوجوانان مراجعه شود تا مداخلات رفتاری یا در صورت نیاز، درمان دارویی انجام شود.
شاید این سوال پیش بیاید که ما به عنوان والدین چقدر به نشانههای کوچک در خواب فرزندانمان توجه میکنیم؟ آیا خواب کافی و باکیفیت، دغدغه اصلی ما هست یا به سادگی از کنارش میگذریم؟ این شاید مهمترین پرسشی باشد که باید به آن پاسخ دهیم.