دسته: فرهنگ و هنر

پروانه معصومی بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون از ماجرای حمله‌ها و هجمه‌ها به دیدارش با رهبر انقلاب، پرده برداشت.
به گزارش تسنیم هنوز هم هجمه‌ها به دیدار پروانه معصومی بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون با رهبر انقلاب ادامه دارد و عکس‌های او را در فضای مجازی دست به دست می‌کنند. نمی‌گذارند در سینما و تلویزیون حضور فعالی داشته باشد چون علاقه این بازیگر به رهبر انقلاب و آرمان‌های انقلاب به مذاق‌شان خوش نیامده است در نتیجه تصمیم گرفته‌اند او را بایکوت کنند. نکته‌ای که خود پروانه معصومی هم به آن اشاره کرده است.
یکی از مهمترین بخش‌های این گفتگو ماجرای دیدار این بازیگر با رهبر انقلاب، مشکلات امروز تلویزیون و سینما و همچنین کمرنگ شدن در صحنه بازیگری صحبت‌های خواندنی انجام داده که این گفتگوی تفصیلی، فردا درتسنیم منتشر می‌شود. جایی که او تصریح کرد: “من هیچ‌گاه کناره‌گیری نکردم و این سینما بود که تقریباً من را کنار گذاشت”.
معصومی درباره ماجرای دیدار با رهبر انقلاب، گفت: رهبر انقلاب را دوست دارم و همیشه هم گفته‌ام از روی اجبار کاری نکرده‌ام. چرا که یک کسی به من گفت به زور شما را بردند و گفتم من با “سر” رفتم.
وی خاطرنشان کرد: انقلاب باعث شد که کشور ما یک هویت محکمی در دنیا پیدا کند. ایران یک اسم قابل احترامی در دنیا شد برای کسانی که می‌دانند احترام یعنی چه؟ انقلاب باعث شد من اگر به خارج از ایران می‌روم و ایرانی هستم به این ایرانی بودن افتخار کنم. افتخار می‌کنم ایرانی هستم و افتخار کنم اینجا زندگی می‌کردم این همه جوان‌های ما در جنگ تحمیلی جان‌شان را از دست دادند که کشور ما یک کشور سرافراز باشد.
این بازیگر پیشکسوت با گلایه از قصه‌هایی که تلویزیون به آن‌ها می‌پردازد، افزود: ما قصه‌هایمان همیشه واقع گرایانه بوده است اما این روزها تبدیل به اتفاقات عجیب و غریب و اصطلاحاً لاکچری شده که من به یکی از این دوستان گفتم ما خانواده فقیری نیستیم و از اول دارا بوده‌ایم اما این خانه‌هایی که شما در تلویزیون نشان می‌دهید، ما ندیدیم. واقعاً این صحنه‌ها و لوکیشن‌ها را طبقه فقیر جامعه می‌بینند حالشان بد می‌شود.

عصر ایران ؛ حسین جعفری – فیلم قانون مورفی ساخته رامبد جوان مدتی است بر روی پرده اکران است و به دلایل زیادی مورد اقبال تماشاچان هم قرار گرفته است، از دلایل این توجه تماشاگران می توان به این نکات اشاره کرد: خود رامبد جوان به عنوان یک از شناخته‌شده ترین ستاره‌های سینما و تلویزیون به مدد بازیگری و اجرا و ساخت ۶ فصل برنامه خندوانه که از خرداد سال ۱۳۹۳ در حال پخش است، اسم توجه برانگیز فیلم، ترکیب جذاب بازیگران، فضای تبلیغاتی فیلم با استفاده از استند آپ کمدین‌های خنداننده شو خندوانه بسیار مورد توجه قرار گرفت ( علی الخصوص با ویدیوهای کوتاه اینستاگرامی که ساخته بودند) و …
قوانین مورفی مجموعه‌ای از قوانین و نکاتی است که ادوارد مورفی آنها را با یک مجموعه قوانین ثبت کرده است مانند : «قانون صف: اگر شما از یک صف به صف دیگری رفتید، سرعت صف قبلی بیشتر از صف فعلی خواهد شد.» یا «قانون بینی: بعد از اینکه دستتان حسابی گریسی شد، بینی شما شروع به خارش خواهد کرد.» و یا «قانون خرید: اهمیتی ندارد که چقدر دنبال جنسی بگردید، به محض اینکه آن را خریدید آن را در مغازه دیگری ارزان‌تر خواهید یافت.» و …
فیلم داستان یک پلیس جوان به اسم فرخ (با نقش آفرینی امیر جدیدی) است که از زنش جدا شده و به صورت قسطی مهریه زنش (۱۳۶۵ سکه) را پرداخت می‌کند، بر اساس اتفاقی ناخواسته باعث می‌شود که رئیسش کارت و اسلحه و بی‌سیم او را بگیرد و خدمت او به حالت تعلیق درآید. درست در همین زمان دوست ثروتمند او بهمن (امیر جعفری) از شمال با او تماس می‌گیرد که هر چه زودتر به پیش من بیا چون سارا دخترم را دزدیده‌اند، بیا تا آدم‌رباها را پیدا کنیم و …
حال در جریان این قصه فرخ مدام از مورفی و قوانین مورفی شکایت می‌کند که هر گاه کار مهمی را انجام می‌دهد بنابر قوانین مورفی اتفاقات بر وفق مرادش پیش نمی‌رود مثلا وقتی اول فیلم دنبال یک دلقک کچل سارق است یهو ماشینش خاموش می‌شود و با خواهش و تمنا و ارجاع به قانون مورفی می‌گوید که بز آورده و … البته دوباره ماشینش روشن می‌شود!
فیلم قانون مورفی از چند جهت آسیب دیده است :
ساده انگاری در فیلمنامه و روایت قصه‌ای بسیار ساده، دم دستی و تکراری که سعی شده با اجرا و تولید متکی بر جلوه‌های ویژه، این قصه را جذاب کنند که چنین اتفاقی هرگز نمی‌افتد، چون قصه فیلم باید در درون خود بکر و جذاب باشد و با هیچ تمهید خارجی نمی‌توان آنرا را جذابتر کرد حتی با امکاناتی بسیار بیشتر از این هم اگر قصه اشاره شده را اجرا و تولید کنیم باز ساده، کلیشه‌ای و تکراری است.
نویسندگان موقع فیلمنامه نویسی هر نکته یا اتفاقی که به نظرشان با مزه آمده است را در فیلمنامه آورده‌اند حال این بامزه می‌تواند بارش هندوانه باشد یا شلیک اشتباهی به مهناز افشار، می‌تواند شوخی‌های جنسی باشد یا دیالوگی از یک فیلم دیگر یا داستانکی در دنیای مجازی یا یک موزیک ویدیو با موسیقی بی‌ربط و فضای بی‌ربط‌تر و … به بهانه توهم فرخ ناشی از خوردن کیک مخدر، استفاده از شوخی‌هایی با ارجاعات بسیار نازل جنسی و …
هوس و میل به تولید صحنه‌هایی از فیلم‌های مورد علاقه کارگردان یا فیلمنامه‌نویسان مانند همان صحنه تعقیب و گریز اول فیلم با ماشین و آخر فیلم با قایق‌ها (مانند فیلم‌های جیمز باند یا عملیات غیر ممکن )، صحنه چپ شدن نیسان حامل هندوانه و بارش هندوانه (مانند بسیاری از سریال و فیلم‌های اکشن یا مجموعه‌ فیلم‌های تاکسی لوک بسون)، توهم فرخ از خوردن کیک مخدر یا حش‌کیک (مانند خوردن دم نوش مخدر در سریال پایتخت ۱ و توهم زدن نقی و بابا پنجعلی و ارسطو) پرواز قایق در آسمان (مانند پرواز ماشین ارسطو در سریال پایتخت ۵)، صحنه تعقیب و گریز دختر پارکوری، شوخی‌هایی با لایه پنهان جنسی ( که از فیلمفارسی های قبل انقلاب تا همین فیلم‌هایی که بعنوان آفتهای کنونی سینمای ایران از آنها یاد می‌شود) و …
وجود صحنه‌های بدون کارکرد در فیلم مانند صحنه مواجهه فرخ با همسرش (آناهیتا درگاهی) و حرف و بحث درباره شکل پرداخت مهریه و ازدواج مجدد همسر، اگر آن صحنه را از فیلم حذف کنیم هیچ اتفاق خاصی نمی‌افتد، به دلیل اینکه فرخ بعدتر با ۲ یا ۳ دیالوگ که با بهمن مطرح می‌کند همین اطلاعات را به مخاطب می‌دهد و آن صحنه در واقع اضافی می‌شود. حتی کاربردی احساسی یا انگیزشی هم ندارد که بر اساس آن اتفاق پاره‌ای از دیوانه‌بازی های فرخ را بپذیریم، اگرچه فرخ دیوانه بازی هم نمی‌کند و بیشتر او در حال رفع و رجوع به سیم آخر زدن‌های بهمن است.
منطق داستانی ضعیف که در بسیاری از صحنه‌های کلیدی فیلم مشهود است و انگار اولین پاسخی که به ذهن خطور کرده است را در فیلمنامه آورده‌اند مثلا با خود گفته‌اند چرا باید دختر با فرخ و بهمن همکاری کند چون نگران برادرش است و بعد چرا باید برادر هم با آنها همکاری می‌کند چون منوچهر و دار و دسته‌اش به او نارو زده‌اند و … در واقع به ساده انگارانه‌ترین شکل ممکن اتفاقات را پیش می‌برند بدون هیچ ظرافتی در طرح معما، غافلگیری یا تعلیق و …
وجود سرمایه زیاد هم یکی از دیگر مشکلات قانون مورفی است، وقتی که پول در دسترس تولید آنچنان زیاد باشد که فکر کنی هر کاری می توانی انجام دهی سر انجام مجموعه‌ای از تک‌صحنه‌های جذاب و چشم‌نواز خواهی ساخت که وقتی در کنار هم قرار می‌گیرند بسیار بی‌ربط و تو ذوق‌زننده خواهد بود. شاید اگر تک تک صحنه‌ها را قبل از نمایش بر روی میز تدوین می‌دیدیم احساس می‌کردیم با یک فیلم بدیع مواجه خواهیم بود اما وقتی محصول نهایی را می‌بینیم به دلیل این حجم از پراکنده‌گویی دچار سر درد می‌شویم.
در «قانون مورفی» نکات مثبتی هم هست مانند نقش آفرینی خوب امیر جدیدی که یک لایه دیگر به کارنامه بازیگری او اضافه کرده است و انصافا بسیاری از لحظات کمیک فیلم متاثر از اجرای درست و درک صحیح او از موقعیت و نقشش است.
یا در صحنه تعقیب و گریز ابتدای فیلم لحظه‌ای که همکار فرخ از شیشه ماشین بیرون می‌رود تا به ماشین دلقک شلیک کند و دستگیره کنار سقف ماشین وجود ندارد و از فرخ می‌خواهد او را بگیرد و فرخ کمربند او را می‌گیرد و … این صحنه و اتفاقات آن هم یک موقعیت مورفی است و هم واقعا کمیک و خنده‌دار است. یا صحنه درگیری در قلعه که از تفنگ‌ها به جای گلوله گل شلیک می‌شود (اگرچه توهم است).
اجرای صحنه های تعقیب و گریز و عملیات‌های مربوط به جلوه‌های ویژه میدانی و رایانه‌ای انصافا در حد استانداردهای جهانی است. یا در صحنه رفتن فرخ به شمال که در یک حرکت دایره‌ای دوربین تغییر فضاهای مسیر طی شده را در روز و شب می‌بینیم.
در باب این فیلم بسیار می توان نوشت اما اینجا باید یک پرسش را مطرح کرد که رامبد جوان با این موقعیت و کاراکتری که از خود در جامعه ساخته است (به مدد برنامه خندوانه) چرا تا این حد در سینما سقوط کرده است که به از هر در سخنی در فیلمش روی آورده است. آیا خود به جایگاهی که الان در جامعه دارد واقف است؟ او دیگر فقط یک کارگردان یا بازیگر نیست او یک الگوی اجتماعی است که هر شب در تلویزیون همه را به انجام کارهای نیک و درست نصیحت می‌کند و البته بسیاری از مخاطبان هم به دلیل همین وجه او با خانواده‌شان به دیدن فیلمش می‌روند. (شوخی‌های با ارجاع نازل جنسی را در فیلم او را به هیچ عنوان درک نمی‌کنم).
برای نمونه «اوپرا وینفری» مجری معروف آمریکایی که هم سالیان طولانی برنامه‌ای گفتگو محور (talk show) داشت، او فقط یک مجری صرف باقی نماند و به یک فعال تاثیرگذار و نیکوکار در جامعه آمریکا تبدیل شد، با وجود موفقیت و موقعیتش در هالیوود هیچگاه فیلمی تهیه نکرد که ذره‌ای جایگاهش را خدشه‌دار کند و برعکس هر فیلمی که او تهیه‌کننده‌اش بوده در ادامه این رسالت اجتماعیش بوده است، مانند فیلم «سلما» که در مورد مبارزه طولانی و خستگی ناپذیر مارتین لوترکینگ برای کسب حقوق شهروندی و از جمله حق رای برای سیاه‌پوستان آمریکا است.
یا حتی به عنوان بازیگر در فیلم «به رنگ ارغوان» به کارگردانی استیون اسپیلبرگ نقش آفرینی می‌کند که به موضوع فقر، نژادپرستی و تبعیض جنسی زنی سیاهپوست‌ در اوایل دهه ۱۹۰۰ آمریکا پرداخته است.
نمی‌خواهم بحث پول‌سازی را در این نوشته مطرح کنم به دلیل اینکه اساسا رامبد جوان را بی‌نیازتر و دغدغه‌مندتر از این حرفها می دانم و بیشتر فکر می‌کنم اتفاقا از سر نیت خیر چنین فیلمی را ساخته است تا دست به اتفاقاتی نو و بدیع در سینمای ایران بزند اما متاسفانه همین نکته پاشنه آشیل فیلم شده است چون اگرچه به لحاظ تکنیکی کارهای نوی کرده است اما اصل قضیه در لابلای این نوآوری‌ها به فراموشی رفته است.
از طرف دیگر مجموعه قوانین مورفی باعث شده است که فلسفه‌ای به اسم «فلسفه مورفی» معروف شود که می‌گوید: «لبخند بزن، فردا روز بدتریه» در واقع به هر کسی یادآور می‌شود هرگاه در موقعیت سخت و دشواری که قرار می‌گیرد آرامش خود را حفظ کند و لبخند بر لب داشته باشد چون به نسبت آنچه احتمال دارد در آینده اتفاق بیافتد شاید این موقعیت کنونی چندان هم بد نباشد. در واقع بیشتر کارکردی کاربردی در زندگی روزانه دارد.
چرا رامبد جوان از این درس زندگی چنین برداشت سطحی داشته است و چرا فلسفه مورفی را با قانون مورفی قاطی کرده است واقعا در نوع خود از عجایب روزگار است! و حیف که چنین موضوع جذاب و عمیقی با این فیلم در جامعه مطرح شود.
دوستی می‌گفت من انتظار داشتم قطعا یک فیلم کمدی خوب از کارگردان فیلم «ورود آقایان ممنوع» و خالق خندوانه ببینم اما این اتفاق رخ نداد. این موقعیت خود یک موقعیت مورفی است. به دوست رنجیده خاطرم گفتم : اشکالی ندارد، لبخند بزن، فردا روز بدتریه!

عصر ایران ؛ کاوه معین‌فر – در چند روز گذشته خبری منتشر شد که یکی از مدیران صدا و سیما با رئیس سازمان مذاکراتی داشته تا در زمان جشنواره فجر فقط «برنامه هفت» شبکه ۳ به شکل انحصاری ویژه جشنواره فجر تولید و پخش شود و مابقی برنامه‌های دیگر شبکه‌ها به این جشن سینمای ایران نپردازند.
با نزدیک شدن به ایام جشنواره فجر دوباره خبر تولید «برنامه هفت» منشر شده و گویا قرار است در زمان جشنواره شاهد پخش این برنامه سینمایی از تلویزیون باشیم اما یک پرسش مطرح است این چه شکل برنامه‌سازی است؟ برای اینکه متوجه شویم این پرسش گله‌مند به چه دلیل است باید روند و چگونگی تولید «برنامه هفت» و اهداف آن را دوباره بازخوانی کنیم تا بدانیم که نکته این پرسش از چه منظری است؟
ایده اولیه ساخت برنامه‌ هفت از طرف فریدون جیرانی به گروه اجتماعی شبکه ۳ ارائه شد و مورد استقبال مدیر وقت قرار گرفت قرار بود برنامه‌ای باشد مشابه برنامه ۹۰ عادل فردوسی‌پور منتهی در حوزه سینما و در جهت کمک به سینمای ایران. فصل اول آن با اجرا و تهیه‌کنندگی خود جیرانی از ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹ تا ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۱ طول کشید.
برنامه هفت به مرور زمان توانست مخاطبان زیادی را برای خود فراهم کند و تعریف قابل قبولی از خود ارائه دهد اگرچه تنقاداتی هم به نحوه نقد مسعود فراستی در بخش میز نقد وارد شد اما در اواخر با انتخاب رویکردهای درست ژورنالیستی برنامه موفق‌تر، پربیننده‌تر و همچنین پربازخوردتر شده بود. از نکات مثبت دوره جیرانی فرصت دادن صحبت به مخالفان و موافقان به یک اندازه بود که همین امر بر شمار بینندگان تلویزیون ایران نیز اضافه کرد.
بعد از کنارگذاشتن جیرانی، محمود گبرلو که سابقه فعالیت‌های فرهنگی از جمله حضور در جلسات نقد در جشنواره فیلم فجر، را دارد، اجرای این برنامه را عهده‌دار شد و نخستین قسمت از سری دوم برنامه هفت را با تهیه کنندگی خودش از ۹ تیر ۱۳۹۱، روی آنتن تلویزیون برد. اگرچه انتقادهایی همچون خنثی بودن برنامه، محافظه‌کاری زیادی گبرلو در هدایت بحث‌های چالشی و … مطرح بود اما نکات مثبتی چون پذیرفتن دعوت قشرها مختلف کارگردان‌ها و منتقدان در این دوره بود که می‌توان به حضور مسعود کیمیایی، رخشان بنی‌اعتماد و شهاب حسینی اشاره کرد.
بعد از برکناری محمود گبرلو، بهروز افخمی کارگردان سینما به عنوان مجری و کارگردان هفت انتخاب شد. با شروع سری سوم از برنامه هفت در ابتدا برنامه با واکنش مثبت بینندگان و اهالی سینما روبرو شد اما این اتفاق به زودی از جریان افتاد و هفت با مدیریت افخمی به عنوان مجری و تهیه‌کننده و با حضور فراستی به عنوان منتقد ثابت، با واکنش‌هایی منفی از سوی منتقدان و سینماگران روبرو شد.
از ۱۳ بهمن ۱۳۹۶ هم‌زمان با ایام سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر سری چهارم با اجرای رضا رشیدپور از شبکه سه سیما پخش شد که آنهم فقط مختص به زمان برگزاری جشنواره بود و بعد از پایان جشنواره ادامه این برنامه قطع شد.
حال اینکه سری جدید برنامه هفت را قرار است محمدحسین لطیفی اجرا کند در این نوشتار هیچ اشاره‌ای به این انتخاب و درست یا غلط بودن آن نداریم چون اساسا خود برنامه هفت و تداوم آن در تلویزیون مورد بحث ماست.
در یک نگاه می‌توان دریافت سری اول یا هفت جیرانی ۲ سال ادامه داشت و هفت گبرلو حدود ۳ سال به طول کشید و هفت افخمی یکسال و نیم و هفت رشیدپور ۱۰ روز.
با این آمار به سادگی می‌توان گفت در این چند سال، صدا و سیما در زمان ۳ ریاست مختلف و مدیران مختلف شبکه ۳ همچنان تکلیف تلویزیون با این برنامه و یا به تعبیری دیگر با سینمای ایران مشخص نیست.
این برنامه که قرار بوده در جهت کمک و یاری سینمای ایران باشد از یک برنامه هفتگی در طول سال به یک برنامه ۱۰ روزه تبدیل شده است یا بهتر است بگوییم به یک برنامه ۱۰ روزه محدود شده است.
در مقوله برندسازی یک اصل مطرح است که بعد از معرفی و برند ساختن هر اتفاقی محافظت و نگهداری از آن پیچیده‌تر و سخت‌تر از پدید آوردن آن برند است، حال این پرسش مطرح است که عملکرد تلویزیون در قبال برندی که خود ساخته است (برنامه هفت) چرا تا این حد منفعل و بی‌برنامه است؟ از یک سوی دیگر سینما در تمام جهان از مقوله‌های مورد علاقه و جذاب برای مخاطبان است در زمانه‌ای که رقابت بین تمام رسانه‌های دنیا جهت جذب مخاطب به یک جنگ رسانه‌ای تبدیل شده است چرا تلویزیون نسبت به چنین پتانسیل بالقوه‌ای بی‌توجه است؟
اگر مدیران تلویزیون دغدغه کمک و یاری به سینمای ایران را دارند باید پخش این برنامه را از سر گیرند، وقتی که به شکل هفتگی در زمان مشخص پخش داشت هم مخاطب علاقمند به این برنامه آن را دنبال خواهد کرد هم اگر قرار است مسائل و مشکلات سینمای ایران مطرح شود در این حالت احتمال دارد اتفاقی رخ دهد وگرنه با یک برنامه ۱۰ روزه قطعا شاهد هیچ رخداد مثبتی برای سینمای ایران نخواهیم بود.
از مدیران شبکه ۳ باید پرسید یک برنامه ۱۰ روزه چه سودی برای سینمای ایران و چه سودی برای تلویزیون خواهد داشت؟ به هر جهت اگر قصد و نیت پوشش جشنواره فجر است می‌توان در قالب برنامه‌ای دیگر این کار را انجام داد والا استفاده از برند برنامه هفت فقط یک استفاده ابزاری است.
طنز ماجرا این است که گویا قرار است دیگر برنامه‌های مرتبط با سینما در شبکه‌های دیگر تلویزیون در زمان جشنواره برنامه‌ای برای جشنواره تولید نکنند چون «برنامه هفت» قرار است پخش شود!
باید به مدیران تلویزیون علی الخصوص شبکه ۳ گفت حال که برنامه هفت را به این حال و روز انداخته‌اید چرا این حق را از برنامه‌های دیگر شبکه‌ها دریغ می‌دارید؟ قطعا در زمان جشنواره برنامه‌های دیگر سینمای فرصتی خوبی دارند تا مخاطب بیشتری پیدا کنند، حال به برنامه‌سازان سینمایی دستور داده شود که شما حق ندارید برای مهمترین اتفاق سینمایی کشور برنامه بسازید واقعا از عجایب جهان رسانه است.
انگار مدیران تلویزیون به جای یاری و کمک به سینمای ایران کمر همت بسته‌اند که در این رسانه تا سر حد امکان از کمک به سینمای ایران دوری کنند. والا چرا چنین تصمیماتی باید گرفته شود؟